Na dobrowolny ZUS dla przedsiębiorców nie ma szans

Jak czytamy w odpowiedzi Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej na interpelację poselską, wprowadzenie dobrowolności ubezpieczeń społecznych, a więc w zasadzie likwidacja obecnie obowiązujących zasad mogłaby negatywnie wpłynąć na okres w życiu, kiedy to podjęcie dodatkowego zatrudnienia, czy prowadzenia działalności gospodarczej, może być stosunkowo trudne bądź nieosiągalne. Ponadto proponowana zmiana nie może zostać wprowadzona w oderwaniu od rozwiązań stosowanych do innych grup uczestniczących w systemie ubezpieczeń społecznych. Mogą bowiem pojawić się zarzuty o to, dlaczego w przypadku przedsiębiorców składki są dobrowolne, a np. w przypadku pracowników - nie.

Interpelacja nr 37635 do prezesa Rady Ministrów w sprawie projektu ustawy o dobrowolnym ZUS dla przedsiębiorców

Szanowny Panie Premierze,

na mocy art. 14 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora zwracam się do Pana z prośbą o zajęcie stanowiska w sprawie projektu ustawy o dobrowolnym ZUS dla przedsiębiorców złożonego w dniu 4 grudnia 2019 roku przez Klub Parlamentarny PSL - Koalicja Polska.

Skutki pandemii, inflacji oraz wojny w Ukrainie coraz mocniej uderzają w polskie biznesy. Według informacji podanej niedawno przez Adama Abramowicza, rzecznika małych i średnich przedsiębiorców, w ostatnim czasie ponad 200 tys. firm zamknęło się lub zawiesiło działalność, a w ich ślady zamierzają pójść kolejne. Co czwarty przedsiębiorca był zmuszony wziąć kredyt, by nie stracić płynności finansowej. Główne przyczyny są dwie: ceny energii oraz wysokie składki, które w dodatku od stycznia 2023 wzrosną o średnio 207 zł miesięcznie.

W tej sytuacji racjonalne wydaje się wprowadzenie ulgi w postaci dobrowolnego ZUS lub wakacji od ZUS, co już w grudniu 2019 roku zaproponował Klub Parlamentarny PSL - Koalicji Polskiej, składając projekt ustawy, tym bardziej, że kondycja finansowa ZUS, zdaniem prezes Gertrudy Uścińskiej, jest ostatnio więcej niż zadowalająca.

Proszę zatem o rozważenie mojej propozycji oraz udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

1. Jakie jest Pana stanowisko wobec propozycji dobrowolności ZUS?
2. Czy projekt ustawy o dobrowolnym ZUS autorstwa posłów PSL - KP będzie procedowany w tym roku?
3. Ile, według rządowych prognoz, upadnie małych i średnich firm w 2023 roku?
4. Co rząd zamierza robić w celu ratowania polskich przedsiębiorstw przed bankructwem?

Posłowie:
Urszula Pasławska, Krzysztof Paszyk

1 grudnia 2022 r.

Odpowiedź na interpelację nr 37635 w sprawie projektu ustawy o dobrowolnym ZUS dla przedsiębiorców

Szanowna Pani Marszałek,

w związku z otrzymaną interpelacją nr 37635 Pani Poseł Urszuli Pasławskiej i Pana Posła Krzysztofa Paszyka, w sprawie dalszego procedowania projektu ustawy o dobrowolnym ZUS dla przedsiębiorców - w oparciu o stanowisko Ministra Rozwoju i Technologii uprzejmie informuję, co następuje.

Zawarta w poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (druk nr 58) kwestia wyłączenia z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych osób prowadzących działalność gospodarczą, przy jednoczesnym pozostawieniu możliwości dobrowolnego ubezpieczenia - była także przedmiotem art. 9 zawartego w poselskim projekcie ustawy o utworzeniu prawdziwej Tarczy antykryzysowej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk 324).

Wskazany wyżej poselski projekt ustawy był rozpatrywany przez Sejm wspólnie z wniesioną przez Rząd ustawą o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (druk 330) i w części dotyczącej wyłączenia z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych osób prowadzących działalność gospodarczą, przy jednoczesnym pozostawieniu ww. osobom możliwości dobrowolnego ubezpieczenia - Sejm odrzucił proponowane zapisy w tej kwestii zawarte w projekcie ustawy z druku 324. W związku z powyższym procedowanie obecnie kolejnego projektu ustawy zawierającego analogiczne rozwiązania jak w odrzuconym przez Sejm art. 9 projektu ustawy o utworzeniu prawdziwej Tarczy antykryzysowej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk 324) - wydaje się być niecelowe i bezprzedmiotowe.

Kwestia obowiązku ubezpieczeń społecznych została uregulowana przepisami ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1009, ze zm.).

Osoby prowadzące pozarolniczą działalność (w tym gospodarczą) podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym w okresie od dnia rozpoczęcia do dnia zaprzestania prowadzenia tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców. Z tego tytułu spoczywa na nich obowiązek opłacania składek na te ubezpieczenia. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność i podlegające z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, mogą - na swój wniosek - zostać objęte dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym.

Podstawę wymiaru składek dla tych osób stanowi zadeklarowana kwota, która nie może być niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek.

Mając natomiast na względzie, że największe trudności związane z wywiązaniem się z obowiązku opłacania składek mogą wystąpić na początku prowadzenia działalności gospodarczej, przepisy ustawy o systemie ubezpiecz...