Monitoring ryzyka kredytowego a zwolnienie z VAT

Usługi wsparcia w zakresie oceny i monitorowania ryzyka pożyczkowego (kredytowego), korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na mocy art. 43 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług, jako usługi będące elementem usługi finansowej, określonej w art. 43 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy (usługi udzielania pożyczek pieniężnych), stanowiące odrębną całość, niezbędne i właściwe do świadczenia tej usługi finansowej - orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Ludmiła Jajkiewicz, Sędziowie: Sędzia WSA Maria Tkacz - Rutkowska, Sędzia WSA Tomasz Świetlikowski (sprawozdawca), Protokolant: Katarzyna Wilczek, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2012 r. sprawy ze skargi A S.A. z siedzibą we W. na interpretację indywidualną Ministra Finansów - działającego przez Dyrektora Izby Skarbowej w P. z dnia [...] października 2011 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług:

I. uchyla zaskarżoną interpretację indywidualną,
II. orzeka, że akt wymieniony w pkt I nie podlega wykonaniu,
III. zasądza od Ministra Finansów na rzecz strony skarżącej kwotę [...] ([...]) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

Przystępując do rozstrzygania, Sąd przyjął stan faktyczny i prawny sprawy j/n.

A S.A. z siedzibą we W. (dalej: Bank) wystąpił z wnioskiem o udzielenie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, zawartych w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm. - dalej: u.p.t.u.).

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Bank jest członkiem międzynarodowej grupy kapitałowej. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Bank świadczy na rzecz swoich klientów szereg usług finansowych, oferując m. in. kredyty gotówkowe. W procesie zawierania umów angażujących kapitał Banku ważną rolę odgrywa ocena pozycji finansowej klienta oraz zarządzanie ryzykiem. Czynności te są niezbędne dla efektywnego świadczenia usług finansowych.

Posiadając doświadczenie w zarządzaniu ryzykiem związanym z działalnością kredytową, Bank planuje - wykonywane dotychczas tylko na własne potrzeby - usługi oceny i monitorowania ryzyka świadczyć na rzecz spółki z grupy, która nosi się z zamiarem rozpoczęcia działalności w zakresie udzielania pożyczek gotówkowych i pożyczek ratalnych na zakup towarów. Bank wesprze działalność spółki wykonując czynności: analizy portfela pożyczek, monitoringu procesów pożyczkowych, wsparcia modelowania reguł decyzyjnych, generowania informacji o ryzyku kredytowym, asysty w zarządzaniu nadużyciami i oszustwami w działalności pożyczkowej oraz w innych aspektach oceny i monitorowania ryzyka operacyjnego (rynkowego).

Zdaniem Banku, usługi oceny i monitorowania ryzyka zapewnią spółce z grupy efektywne (bezpieczne) prowadzenie działalności pożyczkowej.

Bank zadał pytanie, czy prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym usługi wsparcia w zakresie oceny i monitorowania ryzyka podlegają zwolnieniu z podatku od towarów i usług (dalej: podatek VAT) na mocy art. 43 ust. 13 u.p.t.u., jako usługi będące elementem usługi finansowej, stanowiące odrębną całość, niezbędne i właściwe do świadczenia takiej usługi?

Według Banku, opisane we wniosku usługi spełniają warunki określone w art. 43 ust. 13 u.p.t.u., tj. stanowią element usługi finansowej polegającej na udzielaniu kredytów lub pożyczek pieniężnych, są właściwe i niezbędne do świadczenia takiej usługi oraz tworzą odrębną całość. W konsekwencji, w opinii Banku, usługi te korzystają ze zwolnienia od podatku VAT.

Bank wskazał, że zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 u.p.t.u. zwalnia się od podatku VAT usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu takich usług. Podniósł, że w myśl art. 43 ust. 13 u.p.t.u. zwolnienie od podatku VAT stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element w/w usługi zwolnionej, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia tej usługi. Dodał, że stosownie do art. 43 ust. 14 u.p.t.u., ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa m.in. w ust. 1 pkt 38.

Zauważył Bank, że spółka z grupy będzie świadczyła usługi polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych (pożyczek gotówkowych oraz pożyczek ratalnych na zakup towarów), które to usługi korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 u.p.t.u. Tym samym - zdaniem Banku - usługi, które Bank planuje świadczyć na rzecz tej spółki, stanowić będą element usługi zwolnionej od podatku VAT, tj. usługi udzielania pożyczek pieniężnych. Jednocześnie - według Banku - usługi te nie będą stanowiły elementu usług pośrednictwa.

W ocenie Banku, usługi monitorowania i oceny ryzyka są nieodzownym elementem świadczenia usług udzielania pożyczek (kredytów). Bank wskazał, że prowadzenie działalności polegającej na udzielaniu pożyczek wiąże się z istotnym ryzykiem, dlatego też wykonywanie jej bez odpowiedniego zarządzania ryzykiem mogłoby doprowadzić do utraty płynności finansowej. Argumentował, że czynności oceny i monitorowania ryzyka, w szczególności ryzyka pożyczkowego (kredytowego), są niezbędne w celu efektywnego świadczenia usług finansowych. Stwierdził, że usługi te są na tyle ściśle związane z usługami finansowymi, że wykonywanie ich w oderwaniu od usług finansowych pozbawione byłoby sensu ekonomicznego. Uznał, że zarządzanie ryzykiem kredytowym (obejmujące jego ocenę i monitorowanie) jest niezbędne i właściwe do świadczenia usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 u.p.t.u.

Podkreślił Bank, że skoro omawiane usługi mogą być świadczone przez odrębny podmiot oraz stanowić samodzielną usługę, będącą przedmiotem odrębnej umowy, to usługi te tworzą osobną całość, niezależną od usługi finansowej, której są elementem.

Bank wyłożył, że w/w usługi są tak ściśle związane z usługą finansową, polegającą na udzielania pożyczek pieniężnych, że obiektywnie tworzą one dla celów podatku VAT jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter.

Reasumując Bank uznał, że usługi, które zamierza on świadczyć na rzecz spółki z grupy, spełniają wszelkie warunki zwolnienia od podatku VAT, określone w art. 43 ust. 13 u.p.t.u.

Dodał Bank, że zwolnienie od podatku VAT usług, które planuje on wykonywać dla spółki z grupy, znajduje potwierdzenie w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U.UE.L.06.347.1 ze zm. - dalej: Dyrektywa 112). Wskazał, że zakres tego zwolnienia, z uwagi na rozbieżności interpretacyjne, doprecyzował Europejski Trybunał Sprawiedliwości (dalej: ETS), który uznał, że aby usługi pomocnicze mogły zostać uznane za - zwolnione od podatku VAT - usługi finansowe, muszą one stanowić:

1) odróżniającą się całość,
2) być specyficzne dla transakcji zwolnionych,
3) mieć podstawowe znaczenie dla ich realizacji.

Końcowo zauważył, że jego argumentacja znajduje również oparcie na gruncie planowanych zmian Dyrektywy 112, zawartych w projekcie rozporządzenia do tej Dyrektywy.

Podsumował Bank, że usługi, które planuje on świadczyć na rzecz spółki z grupy, korzystają ze zwolnienia od podatku VAT.

W interpretacji indywidualnej z dnia [...] października 2011 r. (nr [...]) Minister Finansów, działając przez Dyrektora Izby Skarbowej w P., stanowisko Banku uznał za nieprawidłowe.

Minister Finansów nie zgodził się ze stwierdzeniem Banku, że usługi wsparcia w zakresie oceny i monitorowania ryzyka, w szczególności ryzyka kredytowego, stanowią usługi pomocnicze dla usług finansowych. Zdaniem organu, za usługę pomocniczą uznać należy taką usługę, która postrzegana jest przez nabywcę jako element nabywanej usługi finansowej. W opinii organu, w niniejszej sprawie nie sposób przyjąć, że w/w usługi pomocnicze są postrzegane przez ostatecznego odbiorcę usługi finansowej (pożyczkobiorcę) jako element nabywanej usługi. Organ stwierdził, że z punktu widzenia pożyczkobiorcy nieistotne jest, czy spółka z grupy podjęła działania zmierzające do ograniczenia ryzyka kredytowego związanego z zawieranymi przez nią transakcjami (ewentualne błędne decyzje kredytodawcy w zakresie oceny ryzyka zawieranych transakcji są dla niego nieistotne).

Według Ministra Finansów, w związku z tym, że usługi wsparcia w zakresie oceny i monitorowania ryzyka nie stanowią usług pomocniczych w stosunku do świadczonych przez spółkę z grupy usług finansowych, nie można ich potraktować jako elementu będącego częścią kompleksowej usługi finansowej świadczonej przez spółkę. Dokonując analizy przepisu art. 43 ust. 13 u.p.t.u., Minister Finansów wyjaśnił, że zastosowanie zwolnienia od podatku VAT możliwe jest w odniesieniu do usług stanowiących element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, pod warunkiem, że stanowią one odrębną całość i są właściwe oraz niezbędne do świadczenia usługi zwolnionej. Wskazał, że aby uznać usługę za właściwą musi ona z ogólnego punktu widzenia tworzyć osobną całość, w rezultacie pełniąc funkcje charakterystyczne dla usługi zwolnionej. Stwierdził, że usług wsparcia w zakresie oceny i monitorowania ryzyka, w szczególności ryzyka kredytowego, nie można uznać za usługi właściwe, gdyż mimo że stanowią, obok usługi finansowej, odrębną całość, to jednak nie pełnią one funkcji charakteryzujących usługę zwolnioną. Zdaniem organu, opisane we wniosku czynności wykonywane (planowane) przez Bank, polegające na zapewnieniu wsparcia działalności spółki z grupy, nie są także usługami niezbędnymi do świadczenia usługi finansowej, gdyż ograniczają one jedynie ryzyko kredytowe wynikające z zawieranych przez spółkę transakcji.

Podsumował organ, że usługi wsparcia w zakresie oceny i monitorowania ryzyka, w szczególności ryzyka kredytowego, jakie Bank ma zamiar świadczyć na rzecz spółki z grupy, jako nie spełniające wszystkich czterech warunków, określonych w art. 43 ust. 13 u.p.t.u., będą opodatkowane podatkiem VAT wg stawki 23%.

Po bezskutecznym wezwaniu organu do usunięcia naruszenia prawa, w skardze strona wniosła o uchylenie interpretacji. Skarżonej interpretacji zarzuciła naruszenie art. 43 ust. 13 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 38 u.p.t.u. poprzez:

- błędną wykładnię na skutek przyjęcia, że usługi wsparcia w zakresie monitorowania i oceny ryzyka, w szczególności ryzyka kredytowego, świadczone przez Bank na rzecz spółki z grupy, do której należy Bank, a która planuje rozpocząć działalność w zakresie udzielania pożyczek gotówkowych i pożyczek ratalnych na zakup towarów, nie stanowią usług właściwych dla świadczenia usługi finansowej, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 u.p.t.u., gdyż nie są dla tej usługi charakterystyczne;

- błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że warunkiem potraktowania danej usługi jako pomocniczej dla usługi finansowej, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 u.p.t.u., jest konieczność postrzegania tej usługi jako elementu nabywanej usługi finansowej przez samego pożyczkobiorcę (klienta spółki z grupy);

- błędne uznanie, że czy...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »