Moment powrotu do zwolnienia z podatku VAT

Pytanie: Od 1 maja 2011 r. do 16 stycznia 2013 r. prowadziłam działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży odzieży. Zrezygnowałam wtedy dobrowolnie ze zwolnienia podmiotowego VAT i złożyłam VAT-R. W okresie od 1 grudnia 2011 r. do 16 stycznia 2013 r. działalność ta była zawieszona. 1 sierpnia 2014 r. ponownie rozpoczęłam działalność gospodarczą tym razem polegającą na świadczeniu usług fryzjerskich i kosmetycznych. Czy rozpoczynając ww. działalność miałam prawo wybrać zwolnienie podmiotowe z VAT, tj. na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o VAT?

Dodam, że w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą nie wykonuję i nie planuję wykonywać żadnych czynności zawartych w art. 113 ust. 13 ustawy VAT.

Odpowiedź:

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle art. 113 ust. 1 ustawy, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

W myśl art. 113 ust. 2 ustawy, do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:

1. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;
2. odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
   1. transakcji związanych z nieruchomościami,
   2. usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
   3. usług ubezpieczeniowych

- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;

3. odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę (art. 113 ust. 5 ustawy).

Zgodnie z art. 113 ust. 9 ustawy, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1.

Jeżeli faktyczna wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 9, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę określoną w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę (art. 113 ust. 10 ustawy).

Stosownie natomiast do art. 113 ust. 11 ustawy podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w art. 113 ust. 1.

Przepis ust. 11 stosuje się odpowiednio do podatnika będącego osobą fizyczną, który przed zakończeniem działalności gospodarczej utracił prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, a następnie rozpoczął ponownie wykonywanie czynności, o których mowa w art. 5 (art. 113 ust. 11a ustawy).

Stosownie zaś do art. 113 ust. 13 ustawy, zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników:

1. dokonujących dostaw:
   1. towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,
   2. towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:
      • energii elektrycznej (PKWiU 35.11.10.0),
      • wyrobów tytoniowych,
      • samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
   3. budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,
   4. terenów budowlanych,
   5. nowych środków transportu;
2. świadczących usługi:
   1. prawnicze,
   2. w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
   3. jubilerskie;
3. nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.

Przy wyznaczaniu na podstawie art. 113 ust. 11 ustawy terminu, od którego możliwe jest ponowne skorzystanie ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 tej ustawy, przez podatników, którzy utracili prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnowali z tego zwolnienia, należy uwzględnić orzecznictwo sądów administracyjnych, w tym m.in. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 września 2014 r. sygn. akt I FSK 1463/13. W ww. wyroku Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że „Ustawodawca nie wprowadził (…) dodatkowego warunku w postaci ponownego skorzystania ze zwolnienia w pierwszym okresie rozliczeniowym następującym po roku podatkowym, w którym podatnik nie przekroczył limitu sprzedaży. Wyznaczył jedynie początkowy moment, od którego podatnik może ponownie skorzystać ze zwolnienia. (…) Objęcie zwolnieniem może mieć zatem miejsce od początku dowolnego miesiąca, następującego po wyznaczonym w art. 113 ust. 11 Uptu okresie karencji.”.

Z powołanego wyżej przepisu art. 113 ust. 11 ustawy wynika, że podatnik, który utracił prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może na podstawie powołanego przepisu, ponownie skorzystać z tego zwolnienia, jeżeli upłynął rok, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, przy czym podatnik ma prawo do powrotu do zwolnienia od początku dowolnego miesiąca w trakcie roku podatkowego, o ile zostały spełnione pozostałe przesłanki ponownego skorzystania ze zwolnienia, tzn.: wartość sprzedaży nie przekroczyła u podatnika w poprzednim roku podatkowym kwoty, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy i nie zachodziły przypadki wyłączające stosowanie zwolnienia, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy oraz w przepisach wydanych na podstawie ust. 14 tego artykułu. W przypadku gdy podatnik zdecydował się na ponowne skorzystanie ze zwolnienia w trakcie roku podatkowego musiał zostać również spełniony warunek, że do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego podatnik zamierzał ponownie skorzystać ze zwolnienia nie została przekroczona wartość sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy.

W świetle powołanych wyżej przepisów należy stwierdzić, że co do zasady, podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia może ponownie skorzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług w sytuacji, gdy spełnione zostaną następujące warunki:

• wartość sprzedaży u podatnika w poprzednim roku podatkowym nie może przekroczyć określonej wartości sprzedaży, wskazanej w art. 113 ust. 1 ustawy,
• podatnik nie może wykonywać czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy.

Zatem, rozpoczynając działalność gospodarczą z dniem 1 sierpnia 2014 r. miała Pani prawo wybrać zwolnienie z podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i ust. 9 ustawy, gdyż skorzystała Pani ponownie ze zwolnienia z VAT po upływie roku licząc od końca roku, w którym zrezygnowała z tego zwolnienia, ponadto w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą nie wykonuje i nie planuje Pani wykonywać żadnych czynności zawartych w art. 113 ust. 13 ustawy VAT.

(Interpretacja indywidualna z 14 maja 2015 r., sygn. IPTPP1/4512-153/15-2/RG - Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi)

Red.