Ministerstwo Finansów objaśnia, a urzędnicy i tak robią swoje

Praktyka urzędów skarbowych nie jest jednolita. Jak wskazują podatnicy, nierzadko organ skarbowy ma inne zdanie niż przedstawione przez Ministerstwo Finansów w objaśnieniach. Dopiero na drodze sądowej podatnicy mogą się skutecznie bronić – jednakże doskonale wiemy, że w wielu przypadkach zanim skończy się postępowanie w sądzie, wcześniej zakończyć się może działalność firmy w wyniku wydanych przez organy skarbowe decyzji.

Interpelacja nr 29534 do ministra finansów w sprawie wydawanych przez ministra finansów objaśnień podatkowych

Szanowna Pani Minister!

Objaśnienia prawa podatkowego, obok ogólnych oraz indywidualnych interpretacji podatkowych, miały zwiększyć ochronę podatników. W uzasadnieniu do projektu ustawy wskazywano, że: „Objaśnienia nie będą dotyczyły wyłącznie wykładni przepisów, lecz obejmować będą również praktyczne ich zastosowanie". Objaśnienia miały być konkretnymi wytycznymi dla działań organów skarbowych oraz podatników.

Tymczasem jak donoszą media objaśnienia wydawane przez panią minister nie wiążą urzędów skarbowych i nie ma możliwości, aby podległe pani minister organy je stosowały. Urzędnicy skarbówki mogą, ale nie muszą się do nich stosować, a minister nie ma możliwości ich wyegzekwowania. Zatem podatnicy nie mają gwarancji bezpieczeństwa po zastosowaniu się do objaśnień MF. Praktyka urzędów skarbowych nie jest jednolita. Jak wskazują podatnicy, nierzadko organ skarbowy ma inne zdanie niż przedstawione przez Ministerstwo Finansów w objaśnieniach. Dopiero na drodze sądowej podatnicy mogą się skutecznie bronić – jednakże doskonale wiemy, że w wielu przypadkach zanim skończy się postępowanie w sądzie, wcześniej zakończyć się może działalność firmy w wyniku wydanych przez organy skarbowe decyzji. Mając na uwadze powyższe proszę o ustosunkowanie się do sprawy i udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

1. Czy zostaną podjęte działania, aby wydawane przez ministra finansów objaśnienia były wiążące dla urzędów skarbowych – aby już na etapie wydawania decyzji organ był zobowiązany stosować wytyczne?
2. Jaką dziś objaśnienia dają podatnikowi ochronę prawną i gwarancję bezpieczeństwa przy zastosowaniu się do objaśnień? Czy przy dziś obowiązujących rozwiązaniach wydawane przez ministra finansów objaśnienia nie stanowią wyłącznie fikcji prawnej?

Poseł Katarzyna Osos

12 lutego 2019 r.

Odpowiedź na interpelację nr 29534 w sprawie wydawanych przez ministra finansów objaśnień podatkowych

Szanowny Panie Marszałku,

w odpowiedzi na wniesioną przez Panią Katarzynę Osos, Posła na Sejm RP, interpelację nr 29534 z 21 lutego 2019 roku, zawierającą trzy pytania dotyczące instytucji objaśnień podatkowych, przedstawiam odpowiedź. Dla większej klarowności odpowiedzi i ze względu na związek logicznego wynikania pytania I z pytania II i z pytania III naprzód odpowiadam na pytania II i III, i dopiero na końcu na pytanie I.

Odpowiedź na pytanie II

1. Kluczowym pytaniem podniesionym przez Panią Poseł w interpelacji jest pytanie II: „Jaką dziś objaśnienia dają podatnikowi ochronę prawną i gwarancję bezpieczeństwa przy zastosowaniu się do objaśnień?”. To pytanie jest niezwykle trafne - ma największe znaczenie w dyskusji na temat objaśnień podatkowych Ministra Finansów. Dlatego zaczynam właśnie od niego.

2. Zasada nieszkodzenia jest wspólnym elementem konstrukcyjnym interpretacji ogólnej i objaśnień podatkowych. Zgodnie z tą zasadą - nie wchodząc tutaj w jej szczegółowy opis - podatnikowi nie może szkodzić zastosowanie się do interpretacji lub objaśnień i to ani w zakresie skutków podatkowych mających miejsce od dnia opublikowania interpretacji (objaśnień), ani - chociaż tylko częściowo - w zakresie skutków podatkowych mających miejsce przed dniem opublikowania interpretacji (objaśnień). Co do zasady, objaśnienia podatkowe dają podatnikowi - na zasadzie nieszkodzenia (artykuły 14k-14n Ordynacji podatkowej) - taką samą ochronę jak interpretacja ogólna.

3. Pierwszym i najważniejszym warunkiem działania zasady nieszkodzenia z tytułu objaśnień podatkowych jest zastosowanie się podatnika do tych objaśnień. Objaśnienia nie dają żadnej ochrony same przez się, a zatem jeżeli podatnik nie zastosował się do ...