Mieszkanie dla prezesa kosztem podatkowym spółki?

Wydatki związane z wynajęciem mieszkania dla prezesa zarządu, po spełnieniu ogólnych warunków, mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów spółki. Trzeba jednak pamiętać o pewnym wyjątku, który wprowadza art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy o CIT.

Wyjaśnia to precyzyjnie interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 31 maja 2017 r., nr 0111-KDIB2-3.4010.12.2017.2.SK.

Definicja kosztów podatkowych

Organ podatkowy stwierdził na początek, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 1888, z późn. zm., dalej: ustawa o CIT) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (…). Podkreślił, że definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej.

Wyjątek stanowi sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje przynależność wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Wydatki spółki na rzecz prezesa

Z opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o wydanie omawianej interpretacji wynikało, że spółka planowała wynająć mieszkanie dla prezesa spółki, do której prezes miał się przeprowadzić ze względu na prowadzenie działalności przez spółki w tej lokalizacji. Dodajmy, że prezes był jednocześnie udziałowcem spółki.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przyznał, że wydatki związane z pełnieniem funkcji w organie zarządzającym spółki są ponoszone w związku z funkcjonowaniem tej osoby prawnej i prowadzeniem przez nią działalności gospodarczej. Co do zasady można je zatem uznać za ponoszone w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Jednakże z uwagi na to, że prezes zarządu jest jednocześnie udziałowcem spółki, ocena prawna przedmiotowych wydatków wymaga odniesienia się do postanowień art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy o CIT.

Wyjątek od zasady

Zgodnie z tym przepisem nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z dokonywaniem jednostronnych świadczeń na rzecz udziałowców (akcjonariuszy) lub członków spółdzielni niebędących pracownikami w rozumieniu odrębnych przepisów, z tym że wydatki ponoszone na rzecz członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i innych spółdzielni zajmujących się produkcją rolną są kosztem uzyskania przychodów w części dotyczącej działalności objętej obowiązkiem podatkowym w zakresie podatku dochodowego.

Organ podatkowy wyjaśnił, że w dyspozycji ww. przepisu mieszczą się sytuacje, gdy spółka kapitałowa wykonuje świadczenie na rzecz swojego wspólnika, nie otrzymując w zamian żadnego świadczenia wzajemnego. Nie znajdzie on natomiast zastosowania w przypadku, gdy świadczenia na rzecz udziałowca dotyczą lub są związane z pełnieniem funkcji w organie zarządzającym. Odpowiada im wówczas wykonywanie przez tę osobę fizyczną określonych czynności na rzecz spółki, co wyklucza możliwość uznania tych świadczeń za mające charakter jednostronny.

Zdaniem organu podatkowego istotne znaczenie dla kwalifikacji prawnej świadczeń na rzecz prezesa zarządu ma również unormowanie art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o CIT. Na jego podstawie nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na rzecz osób wchodzących w skład rad nadzorczych, komisji rewizyjnych lub organów stanowiących osób prawnych oraz spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 1, z wyjątkiem wynagrodzeń wypłacanych z tytułu pełnionych funkcji.

Odwołanie do przepisów k.s.h.

Odwołując się do przepisu art. 201 § 1 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 1578, z późn. zm.), organ podatkowy zwrócił uwagę, że zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę. Oznacza to, że zarząd prowadzi sprawy spółki we wszystkich obszarach niezastrzeżonych wyraźnie do kompetencji innych organów spółki oraz reprezentuje spółkę. Prowadzenie spraw spółki dotyczy sfery wewnętrznej funkcjonowania spółki (podejmowania decyzji organizacyjnych i gospodarczych w spółce), natomiast reprezentacja odnosi się do relacji zewnętrznych (składania oświadczeń woli wobec innych niż spółka uczestników obrotu prawnego).

Treść przepisu art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o CIT, zdaniem organu podatkowego, nie uwzględnia zatem wydatków na rzecz osób wchodzących w skład organów zarządzających osób prawnych, pozwalając tym samym na zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów również innych niż wynagrodzenie z tytułu pełnionej funkcji wydatków ponoszonych na rzecz tych osób, przy zachowaniu ogólnych warunków wynikających z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Podsumowanie

Jak podkreślił Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, w omawianej sprawie przepisy art. 16 ust. 1 pkt 38 i pkt 38a ustawy o CIT nie będą miały zastosowania, gdyż zarząd nie jest organem stanowiącym, lecz organem zarządzającym spółką, a przedmiotowe wydatki (koszty najmu mieszkania) można zakwalifikować jako będące następstwem dwustronnych zobowiązań, przez co stanowią koszt uzyskania przychodów, jeśli spełniają podstawowy wymóg określony w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, tj. mają związek z prowadzoną działalnością gospodarczą i zostały poniesione w celu uzyskania przychodu, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.

Organ podatkowy zwrócił jednak uwagę, że aby wydatki na rzecz prezesa zarządu uznać za koszty uzyskania przychodów, powinien łączyć go ze spółką stosunek pracy lub inny równorzędny. W przypadku gdy prezes zarządu nie jest pracownikiem spółki, konieczność ponoszenia przez spółkę wydatków na jego rzecz powinna wynikać z prawidłowo zawartych umów (np. cywilnoprawnych), a w razie ich braku - z uchwał wspólników podjętych zgodnie z prawem albo mieć podstawę w umowie spółki czy też wynikać z postanowień regulaminów lub statutu spółki, przewidujących zwrot należności z tytułu wydatków na rzecz osób niebędących pracownikami spółki.

Krzysztof Koślicki

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...