Miejsce wykonywania pracy a koszty pracownika
Pytanie: Pracownik mieszkający w miejscowości X w umowie o pracę jako miejsce świadczenia pracy ma wpisane dwa adresy: miejscowość X i miejscowość Y. Czy, jeżeli w jednym miesiącu pracownik będzie świadczył pracę tylko w miejscowości X a w drugim miesiącu cztery dni w tygodniu w miejscowości X i jeden dzień w tygodniu w miejscowości Y, koszty uzyskania przychodu należy zmieniać zgodnie do stanu faktycznego i czy pracownik za każdym razem musi składać stosowne oświadczenie, że spełnia warunki określone w art. 22 ust. 2 pkt 3 ustawy o PIT?
Do 30 września 2019 r., w myśl art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej:
- wynoszą 111,25 zł miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1335 zł, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;
- nie mogą przekroczyć łącznie 2002,05 zł za rok podatkowy, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;
- wynoszą 139,06 zł miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 1668,72 zł, w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę;
- nie mogą przekroczyć łącznie 2502,56 zł za rok podatkowy, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, a miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.
Zmiany od 1 stycznia 2020 r. i przepisy przejściowe
Od 1 stycznia 2020 r. koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, zgodnie ze zmienianym art. 22 ust. 2 ustawy o PIT:
- wynoszą 250 zł miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 3000 zł - w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;
- nie mogą przekroczyć łącznie 4500 zł za rok podatkowy - w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;
- wynoszą 300 zł miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 3600 zł - w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę;
- nie mogą przekroczyć łącznie 5400 zł za rok podatkowy - w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.
Natomiast od dnia 1 października 2019 r. do dnia 31 grudnia 2019 r. miesięczne koszty uzyskania przychodów wynoszą:
- 250 zł - w przypadku, o którym mowa w pkt 1;
- 300 zł - w przypadku, o którym mowa w pkt 3.
Przy obliczaniu podatku za 2019 r. koszty uzyskania przychodów za rok podatkowy:
- wynoszą nie więcej niż 1751,25 zł - w przypadku, o którym mowa w pkt 1;
- nie mogą przekroczyć łącznie 2626,54 zł - w przypadku, o którym mowa w pkt 2;
- wynoszą łącznie nie więcej niż 2151,54 zł - w przypadku, o którym mowa w pkt 3;
- nie mogą przekroczyć łącznie 3226,92 zł - w przypadku, o którym mowa w pkt 4.
Podsumowując:
Koszty pracownicze | |||
Okres | Obecne do 30.09.2019 r. | Za 2019 | Docelowe od 01.01.2020 r. |
Miesięczne (jednoetatowcy, miejscowi) | 111,25 zł | 250 zł od 01.10.2019 r. | 250 zł |
Miesięczne (jednoetatowcy, dojeżdżający) | 139,06 zł | 300 zł od 01.10.2019 r. | 300 zł |
Roczne (jednoetatowcy, miejscowi) | 1335,00 zł | 1751,25 zł | 3000 zł |
Roczne (jednoetatowcy, dojeżdżający) | 1668,72 zł | 2151,54 zł | 3600 zł |
Roczne (wieloetatowcy, miejscowi) | 2002,05 zł | 2626,54 zł | 4500 zł |
Roczne (wieloetatowcy, dojeżdżający) | 2502,56 zł | 3226,92 zł | 5400 zł |
Przeczytaj także: Niższy PIT za 2019 r. to 17,75%, czyli uwaga na przepisy przejściowe
Przepis art. 22 ust. 11 cyt. ustawy stanowi, że jeżeli roczne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 2, są niższe od wydatków na dojazd do zakładu lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej, w rocznym rozliczeniu podatku koszty te mogą być przyjęte przez pracownika w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, udokumentowanych wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.
Zgodnie z ust. 13 art. 22 ww. ustawy, przepisów ust. 2 pkt 3 i 4 oraz ust. 11 nie stosuje się w przypadku, gdy pracownik otrzymuje zwrot kosztów dojazdu do zakładu pracy, z wyjątkiem, gdy zwrócone koszty zostały zaliczone do przychodów podlegających opodatkowaniu.
Oświadczenie pracownika o podwyższonych kosztach
Natomiast w myśl art. 32 ust. 5 ustawy o PIT zakład pracy przy obliczaniu zaliczki stosuje koszty uzyskania przychodów określone w art. 22 ust. 2 pkt 3, jeżeli pracownik złoży oświadczenie o spełnieniu warunku określonego w tym przepisie; przepisy ust. 3a i 4 stosuje się odpowiednio.
Stosownie do art. 32 ust. 3a cyt. ustawy świadczenia nie składa się, jeżeli stan faktyczny wynikający z oświadczenia złożonego w latach poprzednich nie uległ zmianie.
Zakład pracy nie zmniejsza zaliczki w sposób określony w ust. 3, jeżeli podatnik powiadomił go o zmianach stanu faktycznego wynikającego z oświadczenia (art. 32 ust. 4 ww. ustawy).
Powyższe wskazuje jednoznacznie, że zakład pracy przy obliczaniu zaliczki jest uprawniony do stosowania kosztów uzyskania przychodów określonych w art. 22 ust. 2 pkt 3 wyłącznie dopiero jeżeli pracownik złoży oświadczenie z którego wynika, że jego miejsce stałego lub czasowego zamieszkania jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy. Oznacza to, że w przypadku nie złożenia przez pracownika takiego oświadczenia, pracodawca nie jest uprawniony do stosowania podwyższonych kosztów uzyskania przychodów.
Należy tu dodać, że miejsce wykonywania pracy może być określone poprzez podanie adresu osoby fizycznej lub jednostki organizacyjnej będącej pracodawcą. Miejscem tym może być zarówno siedziba pracodawcy jak i określona jednostka organizacyjna poza tą siedzibą. Prawo w zasadzie nie ogranicza stron co do sposobu określenia miejsca pracy. Tym samym w sytuacji, gdy pracownik ma w umowie o pracę jako miejsce świadczenia pracy wskazane dwa adresy (miejscowość X i miejscowość Y), natomiast mieszka w miejscowości X a pracuje zarówno w miejscowości X jak i w miejscowości Y, to należy uznać, że w danym miesiącu świadczy również pracę poza miejscem swojego zamieszkania.
Należy zatem stwierdzić, że w sytuacji, gdy pracownik w danym miesiącu świadczy pracę również poza miejscem swojego zamieszkania to spełnia warunki do stosowania podwyższonych kosztów uzyskania przychodów.
Jednak, aby płatnik mógł zastosować podwyższone koszty uzyskania przychodu, tj. w wysokości 300 zł miesięcznie, pracownik musi złożyć, zgodnie z art. 31 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, oświadczenie o spełnieniu warunku określonego w art. 22 ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Oświadczenie to zachowuje ważność do odwołania, czyli nie składa się go ponownie, jeżeli stan faktyczny wynikający z oświadczenia złożonego w latach poprzednich nie uległ zmianie. Jeżeli natomiast podatnik zawiadomi pracodawcę, że jego miejsce zamieszkania uległo zmianie, pracodawca zaprzestaje potrącania kosztów podwyższonych.
Podsumując, pracodawca może zastosować podwyższone koszty uzyskania przychodu w sytuacji, gdy w danym miesiącu pracownik przynajmniej jeden dzień wykonuje swoją pracę w miejscowości Y i o ile nie otrzymuje dodatku za rozłąkę ani nie otrzymuje zwrotu kosztów przejazdu. Pracownik musi w takim przypadku złożyć oświadczenie o spełnieniu warunków określonych w art. 22 ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zmiana kosztów tylko po oświadczeniu pracownika
Z odpowiedniego stosowania art. 32 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do obliczania zaliczki z uwzględnieniem podwyższonych kosztów uzyskania przychodu wynika, że płatnik ma możliwość nie stosowania podwyższonych kosztów tylko jeśli pracownik powiadomi go o zmianie stanu faktycznego wynikającego z oświadczenia. Jeśli nie ma takiego powiadomienia płatnik posiadając oświadczenie pracownika o spełnieniu warunku z art. 22 ust. 2 pkt 3 ww. ustawy nie może sam zastosować podstawowych kosztów uzyskania przychodu. Musi nadal stosować podwyższone koszty. Tym samym, w miesiącu, w którym pracownik pracuje wyłącznie w miejscowości, w której zamieszkuje, pracodawca bez dodatkowych oświadczeń pracownika nie może obniżyć koszty uzyskania przychodu a w następnym miesiącu podwyższyć je jeśli ten pracuje poza miejscem zamieszkania. Przepisy wyraźnie wskazują jakie koszty płatnik ma stosować mając oświadczenie pracownika. Dopiero zmiana oświadczenia powoduje, że płatnik może zastosować podstawowe koszty. Aby płatnik ponownie mógł po takiej zmianie oświadczenia zastosować podwyższone koszty pracownik powinien złożyć nowe oświadczenie o spełnieniu warunku do zastosowania podwyższonych kosztów.
Przepis art. 32 ust. 3a ww. ustawy stosowany odpowiednio do art. 32 ust. 5 stanowi, że oświadczenia nie składa się, jeżeli stan faktyczny wynikający z oświadczenia złożonego w latach poprzednich nie uległ zmianie. Oznacza to, że przy każdej zmianie stanu faktycznego pracownik ma obowiązek złożyć stosowne oświadczenie i dopiero wtedy płatnik może stosować podwyższone koszty albo ich nie stosować. Z przepisu nie wynika, że oświadczenie składa się tylko w przypadku zmiany adresu zamieszkania. Przepis art. 32 ust. 3a stanowi o „stanie faktycznym” wynikającym z oświadczenia.
Powyższe potwierdza także fiskus, m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 30 stycznia 2014 r., sygn. IBPBII/1/415-988/13/ASz.
Redakcja podatki.biz
Ostatnie artykuły z tego działu
- Przekazanie całego majątku firmy małżonkowi nie jest opodatkowane VAT
- Składki ZUS obejmą od 2025 r. wszystkie umowy zlecenia?
- Bon energetyczny tylko dla części gospodarstw domowych
- Nowelizacja ustawy o rachunkowości z podpisem prezydenta
- ZUS: Niepełnosprawni przedsiębiorcy mogą obniżyć składkę zdrowotną
- Składka zdrowotna dla przedsiębiorców. Planowana obniżka budzi kontrowersje
- Projekty ustaw. KSeF a koszty podatkowe w PIT i CIT
- Opodatkowanie osób samotnie wychowujących dzieci. RPO domaga się zmian
- Platformy cyfrowe od lipca z obowiązkiem raportowania transakcji
- Przedawnienie zobowiązań podatkowych. Kontrowersyjne przepisy będą uchylone?
Wszystkie artykuły z tego działu »
Dodaj nowy komentarz