MF. Nowa jakość w relacjach państwa z podatnikiem

Zwiększenie ochrony praw podatnika m.in. przez wzmocnienie jego pozycji w relacjach z administracją podatkową oraz poprawę efektywności wymiaru i poboru podatków przewidują kierunkowe założenia nowej Ordynacji podatkowej, przyjęte przez rząd 13 października 2015 r. Prawa podatnika będą lepiej chronione dzięki przyjęciu domniemania, zgodnie z którym podatnik jest rzetelny i świadomie nie dąży do naruszenia prawa podatkowego, a wątpliwości należy rozstrzygać na jego korzyść (zasada „in dubio pro tributario"). Zostaną też stworzone ramy prawne oparte na współpracy między organami podatkowymi a podatnikami, a większą rolę stabilizacyjną będzie pełnić przedawnienie.

„Mam nadzieję, że ta Ordynacja podatkowa będzie już Ordynacją na lata; czyli przemyślana, dobrze skonstruowana, bardzo przyjazna dla podatników" – powiedziała premier Ewa Kopacz podczas konferencji prasowej po posiedzeniu rządu. Szefowa Rady Ministrów dodała, że przykładem tych zasad jest „krótka" nowelizacja, czyli wprowadzenie do prawa podatkowego zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika.

Zgodnie z założeniami nowej Ordynacji organ podatkowy nie powinien być traktowany jako podmiot sprawujący władzę nad podatnikiem, tylko wspierający go w realizowaniu obowiązków. Partnerskie formy działania organów podatkowych – informacje, konsultacje, porozumienia, mediacje podatkowe – mają służyć poprawie relacji pomiędzy organem podatkowym a podatnikiem. Dodatkowo określenie katalogu praw i obowiązków, wprowadzenie zasad ogólnych prawa podatkowego oraz wspólnego katalogu pojęć ma w dużym stopniu wyeliminować spory i ułatwić podatnikom prawidłowe wypełnianie obowiązków.

Przedawnienie

Przedawnienie jest instytucją wykorzystywaną do kształtowania porządku prawnego. Przez ograniczenie lub wyłączenie możliwości dochodzenia roszczeń można wykluczyć wiele przesłanek zawieszenia biegu terminu przedawnienia lub jego przerwania. W efekcie ma to prowadzić do ustabilizowania obrotu gospodarczego oraz wpłynąć na skuteczność i efektywność wymiaru i poboru podatków.

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania

Klauzula dotyczy sztucznych i nie mających uzasadnienia gospodarczego czynności podatnika, za pomocą których próbuje on ominąć przepisy i osiągnąć korzyści podatkowe. Ciężar udowodnienia tych okoliczności będzie spoczywał na organie. Prawne uregulowanie tej kwestii wyznaczy granice dopuszczalnej optymalizacji podatkowej, będzie stanowić narzędzie ochrony interesów fiskalnych państwa, a zarazem narzędzie urzeczywistniania zasady równości i sprawiedliwości w sferze aktywności gospodarczej podatników. Komisja Kodyfikacyjna Ogólnego Prawa Podatkowego, która pracuje nad nową Ordynacją, wskazuje na funkcję prewencyjną klauzuli oraz przewiduje wprowadzenie przepisów, które zapewnią podatnikowi jak najwyższy stopień bezpieczeństwa prawnego.

Zwiększenie efektywności czynności sprawdzających i kontroli podatkowej nastąpi również dzięki wprowadzeniu mniej sformalizowanej formy weryfikacji i kontroli zobowiązań dla podmiotów wywiązujących się z obowiązków podatkowych.

Kiedy zacznie obowiązywać nowa Ordynacja?

Komisja ma opracować projekt ustawy wraz z najważniejszymi aktami wykonawczymi w terminie 2 lat od dnia przyjęcia kierunkowych założeń do nowej Ordynacji podatkowej przez Radę Ministrów. Przewiduje się, że konieczna będzie harmonizacja przepisów nowej Ordynacji z innymi przepisami z zakresu prawa podatkowego oraz z innymi regulacjami. Nowy akt prawny ma uwzględniać orzecznictwo sądów w sprawach podatkowych oraz Trybunału Konstytucyjnego dotyczące zgodności przepisów ordynacji podatkowej z Konstytucją RP.

mf.gov.pl