Mam nieściągalne wierzytelności – co z VAT?

W sytuacji posiadania nieściągalnej wierzytelności istnieje problem dwojakiego rodzaju. Pierwszym – oczywistym - jest brak należności z tytułu dostawy towaru lub wykonania usługi. Druga kwestia to obowiązek odprowadzenia podatku z tytułu transakcji, która nie została sfinalizowana. Dla tej drugiej sytuacji znajduje zastosowanie art. 89a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona.

Korekta dotyczy również podstawy opodatkowania i kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona.

W myśl art. 89a ust. 1a ww. ustawy nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, w przypadku gdy wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Należy cieszyć się z takich zapisów bowiem proces windykacji jest długotrwały oraz niełatwy i nie zawsze przynosi zamierzony skutek. Brak zapłaty za dobra lub usługi przynosi efekt w postaci zobowiązania sprzedawcy do ponoszenia obciążeń z tytułu VAT z własnych zasobów finansowych.

Warunki skorzystania z ulgi

W dalszej części art. 89a określone zostały warunki, po spełnieniu których możliwe jest dokonanie korekty:

  1. dostawa towarów lub świadczenie usług dokonane zostało na rzecz kontrahenta, który w momencie dostawy lub świadczenia usług był zarejestrowany jako czynny podatnik VAT i w chwili transakcji nie był w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w trakcie likwidacji,
  2. od daty wystawienia faktury dokumentującej dokonanie czynności nie upłynęły dwa lata, które liczone są od końca roku, w którym faktura została wystawiona,
  3. na dzień poprzedzający złożenie deklaracji VAT, w której następuje skorygowanie podstawy opodatkowania i VAT z tytułu nieściągalnych wierzytelności, wierzyciel i dłużnik są czynnymi podatnikami VAT, a dłużnik nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w likwidacji.

Korekty VAT dokonuje się w deklaracji VAT za okres, w którym upłynął 90 dzień od upływu terminu płatności wierzytelności. Podatnik nie ma możliwości dokonania tego rodzaju korekty po upływie tego terminu.

Podstawę wszczęcia procedury ulgi na złe długi stanowi zapłacenie należnego przez sprzedawcę podatku zgodnie z regułami powstania obowiązku podatkowego z tego tytułu. W przypadku gdy sprzedawca nie otrzymał płatności aby do niej przystąpić musi sprawdzić termin płatności wierzytelności, w stosunku do której chce on dochodzić ulgi. Zwrócić też musi uwagę, że z dobrodziejstwa ulgi na złe długi nie skorzysta w przypadku transakcji międzynarodowych, w których biorą udział podmioty zagraniczne.

Po stronie wierzyciela korekta stanowi prawo. Może więc rozliczenie pozostawić niezmienione, bez korzystnej dla siebie korekty, nawet gdy upłynął już termin płatności.

90 czy 150 dni?

Termin, w którym uprawnienie do stwierdzenia nieściągalności uległ zmianie z dniem 1 stycznia 2019 r. (90 dni), zaś do 31 grudnia 2018 r. wynosił on 150 dni. Biorąc pod uwagę pięcioletni termin przedawnienia zobowiązania podatkowego zmiana ta ma znaczenie. Taka regulacja powoduje, że mogą wystąpić aż trzy rodzaje wierzytelności:

  • wierzytelności powstałe od stycznia 2019 r., których nieściągalność stwierdzić można po upływie 90 dni,
  • wierzytelności powstałe przed 1 stycznia 2019 r., których nieściągalność po upływie 90 dni została uprawdopodobniona po 31 grudnia 2018 r.,
  • pozostałe wierzytelności, powstałe przed 1 stycznia 2019 r. , których nieściągalność mogła być uprawdopodobniona po upływie 150 dni.

W związku z tym powstają określone reperkusje zarówno po stronie wierzyciela jak i dłużnika. W odniesieniu do wierzytelności powstałych przed 1 stycznia 2019 r. musiało nastąpić ustalenie, czy określona wierzytelność jest uznawana za nieściągalną po upływie 90 dni czy po upływie 150 dni. Co do zasady:

  • termin 90 dni ma zastosowanie wobec wierzytelności powstałych przed 1 stycznia 2019 r., których termin płatności przypadał pomiędzy 3 października a 31 grudnia 2018 r.,
  •  termin 150 dni ma zastosowanie do wierzytelności powstałych przed 1 stycznia 2019 r., których termin płatności przypadał przed 3 października 2018 r.

Jak wcześniej wspomniano wierzyciel ma prawo do dokonania korekty lecz nie ma takiego obowiązku.

Przykład
Sprzedawca 10 lutego 2019 r. wystawił fakturę na kwotę brutto 2460 zł z terminem płatności 24 lutego 2019 r. Faktura nie została uregulowana w ciągu 90 dni czyli do 25 maja 2019 r. Wówczas miał on prawo do dokonania korekty obniżającej podstawę opodatkowania o 2000 zł i podatek należny w deklaracji za maj 2019 r. o 460 zł, pod warunkiem że do dnia złożenia nie nastąpiło uregulowanie należności.

Przykład
3 września 2018 r. wystawiono fakturę z terminem płatności 8 września 2018 r. Faktury nie zapłacono ani nie zbyto. W przypadku wierzytelności powstałej przed 1 stycznia 2019 r., dla której 90-dniowy termin upłynął przed 1 stycznia 2019 r. nieściągalność stwierdzić należało po upływie 150 dni (termin upłynął 5 lutego 2019 r.). Wierzyciel miał prawo do korekty in minus w deklaracji za luty 2019 r. o ile do dnia jej złożenia nie nastąpiło zbycie ani uregulowanie wierzytelności.

O ile dla wierzyciela korekta jest prawem tak dla dłużnika stanowi ona obowiązek. Dokonuje on jej w ściśle określonym terminie analogicznym wobec okresu, w którym podatek ten zostanie skorygowany przez wierzyciela.

Dłużnik na więc obowiązek dokonania korekty w rozliczeniu za okres, w którym:

  • upłynął 90. dzień od chwili upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze w przypadku zobowiązań powstałych:
    1. od 1 stycznia 2019 r.
    2. przed 1 stycznia 2019 r., dla których termin 90 dni upływa po 31 grudnia 2018 r.
  • upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze, w przypadku zobowiązań powstałych przed 1 stycznia 2019 r., dla których 90 dzień od dnia upływu terminu płatności przypadałby przed 1 stycznia 2019 r.

Przykład
2 stycznia 2019 r. podatnik otrzymał fakturę z terminem płatności 7 stycznia 2019 r. Nie opłacił jej w terminie 90 dni od dnia upływu terminu płatności. Ten zaś upłynął 8 kwietnia 2019 r. Dłużnik miał obowiązek korekty in minus rozliczenia za kwiecień jeżeli do końca kwietnia nie uregulował należności.

Przykład
Nabywca otrzymał fakturę z terminem płatności 3 października 2018 r. Nie zapłacił jej w terminie 90 dni od dnia upływu terminu płatności, który minął 1 stycznia 2019 r. Dłużnik musi skorygować podatek naliczony o zawarty w tej fakturze.

Przykład
3 września 2018 r. podatnik otrzymał fakturę z terminem zapłaty 8 września 2018 r., 90-dniowy termin minął przed 1 stycznia 2019 r. a więc nieściągalność stwierdzić należało po upływie 150 dni, który to termin upłynął 5 lutego 2019 r. Dłużnik miał zatem obowiązek dokonania korekty in minus podatku naliczonego w deklaracji za luty.

Adam Okonkwo

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...