Likwidacja działalności u podatnika PIT

Na przedsiębiorcach będących podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych, którzy likwidują działalność gospodarczą, spoczywa obowiązek sporządzenia wykazu składników majątku oraz – w zależności od tego, czy była prowadzona podatkowa księga przychodów i rozchodów, czy księgi rachunkowe – spisu z natury lub inwentaryzacji.

Wykaz składników majątku

Obowiązek sporządzenia wykazu składników majątku wynika z art. 24 ust. 3a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm., dalej: ustawa o PIT), który stanowi, że w razie likwidacji działalności gospodarczej, w tym także w formie spółki niebędącej osobą prawną, lub wystąpienia wspólnika ze spółki niebędącej osobą prawną, sporządza się wykaz składników majątku na dzień likwidacji działalności gospodarczej lub na dzień wystąpienia wspólnika z takiej spółki.

W wykazie tym ujmuje się wszystko, co stanowi składnik majątku, tj. między innymi towary handlowe, wyroby gotowe, półwyroby, materiały (surowce), ale także wyposażenie (w tym wyposażenie niskocenne, które nie było ujęte w ewidencji wyposażenia) oraz środki trwałe.

Nie ma urzędowego wzoru wykazu składników majątku, więc każdy podatnik ma prawo sporządzenia go według swego uznania. Ważne jest tylko to, aby zawierał on co najmniej te dane, które są wskazane w art. 24 ust. 3a ustawy o PIT, tj.: liczbę porządkową, określenie (nazwę) składnika majątku, datę nabycia składnika majątku, kwotę wydatków poniesionych na nabycie składnika majątku oraz kwotę wydatków poniesionych na nabycie składnika majątku zaliczoną do kosztów uzyskania przychodów, wartość początkową, metodę amortyzacji, sumę odpisów amortyzacyjnych oraz wysokość wypłaconych środków pieniężnych należnych wspólnikom z tytułu udziału w spółce niebędącej osobą prawną na dzień wystąpienia lub likwidacji.

Podatnik nie jest zobowiązany do wcześniejszego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o tym, że będzie sporządzany wykaz składników majątku. Nie spoczywa na nim również obowiązek składania sporządzonego wykazu do urzędu skarbowego.

Spis z natury

Warto pamiętać o tym, że spis z natury może być sporządzany także dla potrzeb VAT. Pisaliśmy o tym w artykule: Likwidacja działalności – obowiązki podatnika VAT.

Podatnicy, którzy prowadzili podatkową księgę przychodów i rozchodów, na dzień likwidacji muszą również sporządzić spis z natury. Obowiązek ten wynika z § 27 ust. 1 rozporządzenia ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r., poz. 1037).

Zgodnie z brzmieniem tego przepisu, w spisie z natury ujmuje się towary handlowe, materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze, półwyroby, produkcję w toku, wyroby gotowe, braki i odpady. Tu również ustawodawca nie określił obowiązującego wzoru spisu z natury. W § 28 ust. 2 ww. rozporządzenia określone zostało jedynie to, jakie dane powinien on zawierać. Są to co najmniej następujące dane: imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy), datę sporządzenia spisu, numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury, szczegółowe określenie towaru i innych składników wymienionych w § 27, jednostkę miary, ilość stwierdzoną w czasie spisu, cenę w złotych i groszach za jednostkę miary, wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową, łączną wartość spisu z natury, wartość pomniejszenia, o którym mowa w § 29, ze wskazaniem pozycji spisu z natury i pozycji w księdze, z którymi związane jest pomniejszenie, oraz klauzulę „Spis zakończono na pozycji...”, podpisy osób sporządzających spis oraz podpis właściciela zakładu (wspólników).

Pomniejszenie, o którym mowa w tym paragrafie, to kwota, o którą podatnik zmniejszył koszty uzyskania przychodów (zwiększył przychody) w związku z niezapłaceniem faktury (rachunku itp.) otrzymanej w związku z nabyciem towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pozostałych składników, które powinny zostać objęte spisem z natury. Oczywiście pomniejszenia tego się nie stosuje, jeżeli przed sporządzeniem spisu z natury podatnik zwiększył koszty uzyskania przychodów w związku z tym, że uregulował należność za te towary.

O tym, że taki spis będzie sporządzany, podatnik jest obowiązany zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego w formie pisemnej, w terminie co najmniej 7 dni przed datą jego sporządzania, czyli przed datą likwidacji działalności.

Natomiast ci podatnicy, którzy prowadzili księgi rachunkowe, likwidując działalność gospodarczą, na dzień jej zakończenia nie sporządzają spisu z natury, lecz przeprowadzają inwentaryzację. Obowiązek ten wynika z art. 26 ust. 4 ustawy o rachunkowości.

Sprzedaż składników majątku ujętych w wykazie na dzień likwidacji działalności

Co do zasady sprzedaż składników majątku, które pozostały na dzień likwidacji działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub zostały otrzymane w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną albo wystąpieniem wspólnika z takiej spółki, są przychodem z działalności gospodarczej. Stanowi o tym art. 14 ust. 2 ustawy o PIT.

Jednocześnie jednak zgodnie z ust. 3 tego artykułu, do tych przychodów nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia składników majątku – jeżeli od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym miały miejsce: likwidacja działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie, likwidacja spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpienie wspólnika z takiej spółki, do dnia ich odpłatnego zbycia upłynęło 6 lat i odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Jeżeli jednak okres wskazany w tym przepisie jeszcze nie upłynął, wówczas zastosowanie znajdzie art. 24 ust. 3b i 3d ustawy o PIT. I tak dochód ze sprzedaży składników majątku pozostałych na dzień likwidacji działalności należy obliczyć jako różnicę między przychodem z odpłatnego zbycia, a wydatkami na nabycie zbywanych składników majątku, niezaliczonymi do kosztów uzyskania przychodów w jakiejkolwiek formie.

Zwrot „niezaliczonymi do kosztów uzyskania przychodów w jakiejkolwiek formie” oznacza, że w przypadku sprzedaży środków trwałych jako koszt będzie można uznać niezamortyzowaną część środków trwałych (nie stanowiły one bowiem kosztów uzyskania przychodów), a w przypadku towarów itp. ujętych w spisie z natury (remanencie) – całą ich wartość nabycia (wydatki te zostały wyłączone z kosztów uzyskania przychodów poprzez różnice remanentowe).

Natomiast w odniesieniu do wyposażenia (w tym wyposażenia niskocennego), którego koszt nabycia w całości stanowił koszt uzyskania przychodów w prowadzonej działalności gospodarczej, nie wystąpią już koszty uzyskania przychodów.

Izabela Rutkowska

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...