Leasing drogich samochodów osobowych. Metoda optymalizacji kosztów składek AC

Stosownie do postanowień art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm., dalej: ustawa o PIT) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów składek na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20 000 euro, przeliczona na złote według kursu sprzedaży walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia.

Taka sama zasada jest wyrażona w art. 16 ust. 1 pkt 49 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r. poz. 851, z późn. zm., dalej: ustawa o CIT), przy czym tu pod uwagę bierze się inny kurs euro, a mianowicie średni kurs tej waluty ogłaszany przez Narodowy Bank Polski.

Reguła ta dotyczy zarówno tych wydatków na polisy AC, które są zawierane w związku z posiadaniem samochodów i stanowią środek trwały w prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i tych, które są zawierane przez niego w przypadku, gdy samochód jest wykorzystywany na podstawie umowy leasingu.

W przypadku samochodów stanowiących własność podatnika i ujętych w ewidencji środków trwałych nie istnieje w tym zakresie żadna metoda optymalizacji kosztów ponoszonych na ubezpieczenie AC. Możliwość korzystniejszego rozliczenia tych składek pod względem podatkowym mają za to podatnicy, którzy leasingują samochody, których równowartość przekracza 20 000 euro.

Leasing a koszty uzyskania przychodów

Zgodnie z art. 17b ust. 1 ustawy o CIT (art. 23b ust. 1 ustawy o PIT) opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowią koszt uzyskania przychodów korzystającego, z zastrzeżeniem że:

1. umowa leasingu, w razie gdy korzystającym nie jest osoba wymieniona w pkt 2, została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli przedmiotem umowy leasingu są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo została zawarta na okres co najmniej 5 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości;
2. umowa leasingu, w razie gdy korzystającym jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, została zawarta na czas oznaczony;
3. suma ustalonych opłat w umowie leasingu, o której mowa w pkt 1 lub 2, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, a w przypadku zawarcia przez finansującego następnej umowy leasingu środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej będących uprzednio przedmiotem takiej umowy odpowiada co najmniej jego wartości rynkowej z dnia zawarcia następnej umowy leasingu; artykuł 14 stosuje się odpowiednio.

Dopuszczalność ujęcia w opłatach leasingowych składek AC

W wyżej wskazanym przepisie nie ma żadnego ograniczenia, jeśli chodzi o górną wysokość opłaty leasingowej, ani o to, jakie składowe może ona obejmować. Tak więc nie ma żadnych przeszkód, aby leasingodawca wkalkulował koszt składek na polisę AC w koszt opłat leasingowych. W takim wypadku koszt całej opłaty leasingowej może stanowić koszt uzyskania przychodów.

Potwierdzeniem słuszności tego stanowiska jest wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 7 października 2015 r., sygn. akt I SA/Gd 1033/15. W stanie faktycznym wskazane zostało, że spółka zawiera umowy dzierżawy pojazdów, których wartość rynkowa przewyższa równowartość 20 000 euro, które to umowy spełniają warunki uznania ich za umowy leasingu. Część z nich zawiera postanowienia dotyczące tego, że to wydzierżawiający (leasingodawca) zobowiązany jest do zawarcia umów ubezpieczenia OC, AC, NNW. Kwota ubezpieczenia uwzględniona jest wtedy w kwocie czynszu. Spółka nie ma możliwości poznania wartości żadnego z ubezpieczeń, nawet jeśli znana jest jej wartość całego ubezpieczenia. Spółka nie zawiera z ubezpieczycielami umów, nie ma wpływu na negocjowanie stawek ubezpieczenia, nie wie również, jakie są istotne postanowienia takich umów oraz kiedy one zostały zawarte, a także jaka wartość pojazdów została przyjęta dla celów ubezpieczenia.

W sprawie tej sąd uznał, że:

Wkalkulowanie kosztów ubezpieczenia ponoszonych przez wydzierżawiającego w raty leasingowe nie powoduje, że Spółka może być uznana za podmiot ubezpieczający samochody, który uiszcza składki ubezpieczeniowe na rzecz ubezpieczyciela. Ograniczenie wynikające z treści art. 16 ust. 1 pkt 49 odnosi się zaś wyłącznie do składek na ubezpieczenie samochodu i tym samym nie może mieć zastosowania do stanu faktycznego przedstawionego przez Spółkę. Spółka ponosi bowiem wyłącznie ekonomiczny ciężar składek opłacanych przez wydzierżawiającego, który ponoszone przez siebie wydatki wkalkulował w wartość opłat wymaganych z tytułu zawartych ze Spółką umów (czynszu dzierżawy i opłaty serwisowej).
Ponoszone przez Spółkę wydatki, o ile zawarte umowy spełniają warunki określone w art. 17b ust. 1 i ust. 2 ustawy o CIT, podlegają zatem w całości zaliczeniu w ciężar kosztów uzyskania przychodu bez ograniczenia wynikającego z treści art. 16 ust. 1 pkt 49 ustawy o CIT.

Uwaga!

Ekonomiczną opłacalność tego rozwiązania trzeba każdorazowo ocenić ze względu na konkretne okoliczności. O ile oczywistym jest bowiem, że od strony podatkowej dla leasingobiorcy jest ono korzystne, to biorąc pod uwagę to, że leasingodawcę nadal będą obowiązywały wskazane limity, w granicach których może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów zapłacone składki, może okazać się, że korzyści podatkowe, jakie uzyska leasingobiorca, zostaną zniwelowane znacznie wyższym kosztem opłat leasingowych.

Izabela Rutkowska