Kupony żywieniowe zamiast posiłków profilaktycznych - nie zawsze zwolnione z PIT

W sytuacji, gdy pracodawca nie ma kontroli nad tym jakie posiłki lub produkty spożywcze są kupowane przez pracownika i czy produkty te istotnie mają służyć przygotowaniu przez niego właściwego posiłku spełniającego normy określone w rozporządzeniu w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów – brak jest możliwości zastosowania zwolnienia przedmiotowego z PIT.

Zdarzenie przyszłe

Wnioskodawca – Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – prowadzi działalność i jest płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych.

Spółka przeprowadziła analizę wydatków energetycznych pracowników wykonujących prace związane z wysiłkiem fizycznym, z której wynikło, że Spółka jest zobowiązana nieodpłatnie zapewnić zatrudnionym pracownikom odpowiednie posiłki profilaktyczne zgodnie z art. 232 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy oraz zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów.

Spółka nie ma możliwości wydawania takich posiłków z przyczyn organizacyjnych – nie posiada własnej stołówki oraz nie ma możliwości jej stworzenia. Nie dysponuje również odpowiednimi pomieszczeniami socjalnymi zapewniającymi przygotowanie przez pracowników posiłków.

W związku z tym Spółka zamierza zakupić dla uprawnionych pracowników kupony żywieniowe upoważniające ich użytkowników wyłącznie do zakupu gotowych posiłków (np. ciepłych) i artykułów spożywczych, z których pracownik będzie mógł przygotować sobie posiłek. Kupony będą mogły zostać zrealizowane po godzinach pracy pracownika w lokalach gastronomicznych oraz w wyznaczonych sklepach spożywczych. Za tego rodzaju kupony żywieniowe nie będzie można zakupić takich produktów jak np. artykuły przemysłowe i budowlane, alkohol, paliwo, papierosy, odzież, obuwie, itp. Kuponów nie będzie też można wymienić na gotówkę, ani otrzymać z nich reszty. Pracownicy sami będą wybierać rodzaj posiłku oraz dozwolone artykuły spożywcze.

Spółka nie będzie miała wiedzy i kontroli co do tego, czy wybrane posiłki lub artykuły spożywcze spełniają normy określone dla posiłków profilaktycznych.

Pytanie Wnioskodawcy

Czy finansowanie pracownikom posiłków w formie kuponów żywieniowych będzie korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym na Wnioskodawcy będą ciążyły obowiązki płatnika podatku dochodowego?

Stanowisko i uasadnienie Wnioskodawcy

Zdaniem Wnioskodawcy, taki sposób finansowania pracownikom posiłków (w formie kuponów żywieniowych na produkty spożywcze oraz usługi gastronomiczne) korzystać będzie ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym na Wnioskodawcy nie będą ciążyły obowiązki płatnika podatku dochodowego.

W myśl tego przepisu wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych przez pracownika od pracodawcy bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do uzyskania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych.

Zgodnie z opisanym zdarzeniem przyszłym Spółka nie ma możliwości dostarczenia pracownikom wykonującym pracę w warunkach szczególnych gotowych posiłków zgodnych z normami określonymi dla celów profilaktycznych. Jedyną możliwością wykonania przepisu nakładającego na pracodawcę obowiązek dostarczenia pracownikom posiłków profilaktycznych jest przekazanie im kuponów żywieniowych uprawniających do zakupu posiłku oraz wybranych artykułów spożywczych.

Należy podkreślić, że z literalnego brzmienia przepisu art. 21 ust. 1 pkt 11b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w żaden sposób nie wynika, aby realizacja kuponu musiała następować jedynie w punktach gastronomicznych lub restauracjach. Przepis nie wskazuje również w jakiej porze dnia kupon ma zostać zrealizowany. Skoro ustawodawca nie wprowadził wyraźnego ograniczenia co do miejsca i czasu realizacji kuponów żywieniowych należy uznać, że nie ma to prawnego znaczenia.

Dodatkowo zakres realizacji kuponów żywieniowych zostanie zawężony do wybranych artykułów spożywczych więc można z dużą dozą prawdopodobieństwa założyć, że pracownicy zakupią produkty niezbędne do właściwego przygotowania posiłków profilaktycznych.

Stanowisko i uzasadnienie KIS

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509, z późn. zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zawiera art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 tej ustawy źródło przychodów stanowi stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

W myśl art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z gór...