KUP przy zakupie środków trwałych o przewidywanym okresie użytkowania krótszym niż rok

Ogólna zasada dotycząca amortyzacji, sformułowana w art. 22a ust. 1 ustawy o PIT, mówi, że amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

1. budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2. maszyny, urządzenia i środki transportu,
3. inne przedmioty

– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy wskazanej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Analogiczne przepisy znajdują się w ustawie o CIT.

Sformułowanie: „o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok” oznacza, iż to podatnicy decydują, jaki jest przewidywany okres używania.

Jakie to ma znaczenie i co się stanie, jeżeli podatnik uzna, że przewidywany okres używania będzie wynosił rok lub mniej?

Odpowiedź (na podstawie ustawy o PIT, ale przepisy te znajdują się też w ustawie o CIT) daje art. 22e:

Przytoczone przepisy można wykorzystać w praktyce do zoptymalizowania swoich obciążeń podatkowych. Można wyobrazić sobie następującą sytuację:

Przykład:

Pan Adam zdobył kontrakt budowlany dużej wartości. Dodatkowo znaczna część wartości kontraktu zostanie wypłacona w pierwszym roku jego trwania – kontrakt wymaga bowiem zakupu specjalistycznych urządzeń znacznej wartości, która została uwzględniona w wartości kontraktu.

Pan Adam ma do wyboru następujące drogi postępowania:

1. zakupione maszyny i urządzenia, w tym samochody, ująć w ewidencji środków trwałych po ich oddaniu do użytkowania i amortyzować zgodnie z przepisami,
2. przewidując, że okres wykorzystania zakupionych maszyn i urządzeń na cele wykonania kontraktu nie przekroczy roku, zaliczyć wydatki na zakup tych urządzeń bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodu.

W przypadku a – pan Adam będzie musiał odprowadzić wysokie zaliczki na podatek dochodowy. Ponieważ wykonanie kontraktu oprócz zakupu maszyn i urządzeń będzie wiązało się z koniecznością finansowania innych nakładów, oznacza to możliwość pogorszenia się płynności

finansowej w firmie.

W przypadku b – dochód do opodatkowania znacznie się zmniejszy. Pieniądze pozostaną w firmie, umożliwiając lepsze finansowanie kontraktu. W sytuacji, w której okaże się, że zakupione maszyny i urządzenia będą nadal wykorzystywane w firmie pana Adama, postąpi on według dyrektywy zawartej w cytowanych wyżej przepisach – obliczy wartość odpisów amortyzacyjnych, które zaliczyłby do kosztów uzyskania w razie ujęcia w ewidencji środków trwałych zakupionych maszyn i urządzeń bezpośrednio po oddaniu ich do użytkowania, odejmie tak ustalone odpisy od ceny nabycia i od różnicy zapłaci odsetki za zwłokę obliczone według stawki odsetek podatkowych. O tak ustaloną różnicę pomniejszy koszty uzyskania przychodów.

Oznacza to najczęściej wzrost obciążenia podatkiem w okresie przyszłym – jednak z punktu widzenia utrzymania płynności firmy może się to okazać działaniem korzystnym. Może się również okazać, że podatek nie wzrośnie znacząco, jeśli przychody przyszłych okresów będą niższe niż przychody w okresie, w którym pan Adam zaliczał wydatki do kosztów uzyskania przychodów.

Odsetki w kosztach uzyskania przychodów? 

Spróbujmy odpowiedzieć na pytanie: czy naliczone w efekcie zastosowania omawianego rozwiązania odsetki można zaliczyć do kosztów uzyskania?

Odpowiedź znajdziemy w art. 23 ustawy o PIT (i odpowiednio w ustawie o CIT).

Przypomnijmy, że aby zaliczyć wydatek do kosztów uzyskania przychodu:

1. wydatek musi zostać poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
2. wydatek jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
3. wydatek pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
4. wydatek poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów albo może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
5. wydatek został właściwie udokumentowany,
6. wydatek nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 23 ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

W artykule 23 znajdujemy między innymi wyłączenie z możliwości zaliczania do KUP odsetek za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat należności budżetowych i innych należności, do których stosuje się przepisy ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa. W przepisie jest mowa o nieterminowych wpłatach. Odsetki naliczane w zgodzie z omawianym przepisem należy zapłacić w terminie wskazanym w tym przepisie – zapłacone w ten sposób odsetki nie będą płacone od jakiejkolwiek przeterminowanej należności. Oznacza to, że przy spełnieniu wszystkich pozostałych warunków można je zaliczyć do kosztów uzyskania, ale dopiero w momencie zapłaty (to generalna zasada dotycząca odsetek w KUP).

RG