Korekta przy kontroli celno-skarbowej

Podczas „twardej” kontroli celno-skarbowej kontrolowanemu nie przysługują prawie żadne prawa, za to ma on wiele obowiązków. Bardzo szerokie uprawnienia posiadają zaś kontrolerzy; funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej mogą nawet inwigilować „podejrzanych”. Jednak jest jedno ważne dla podatnika prawo, które może „ocalić mu skórę”: możliwość złożenia korekty deklaracji. W jaki sposób?

Kiedy kontrolowany może złożyć deklarację korygującą?

Na podstawie przepisów ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej (KAS), w związku z prowadzoną kontrolą celno-skarbową, kontrolowanym przysługuje prawo złożenia korekty deklaracji (zeznania), pomimo że została ona objęta kontrolą, w dwóch przypadkach:

1. w terminie 14 dni od wszczęcia kontroli (uprawnienie takie nie przysługuje w razie prowadzenia kontroli podatkowej),
2. w terminie 14 dni od dnia doręczenia wyniku kontroli stwierdzającej nieprawidłowości.

Ad a) W przypadku kontroli w zakresie przestrzegania przepisów prawa podatkowego kontrolowanemu przysługuje – w terminie 14 dni od dnia doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej – uprawnienie do samodzielnego skorygowania deklaracji w zakresie objętym tą kontrolą. Podatnik ma zatem więcej czasu niż do tej pory w przypadku kontroli skarbowej na poprawienie deklaracji w trakcie samego postępowania kontrolnego.

Korekta deklaracji złożona po upływie 14 dni, a przed zakończeniem kontroli celno-skarbowej nie wywołuje skutków prawnych.

Ad b) W terminie 14 dni od dnia doręczenia wyniku kontroli kontrolowany może skorygować w zakresie objętym kontrolą celno-skarbową uprzednio złożoną deklarację podatkową.

Korekta deklaracji złożona po upływie 14 dni, a przed doręczeniem postanowienia o przekształceniu kontroli celno-skarbowej w postępowanie podatkowe nie wywołuje skutków prawnych.

W razie gdy organ uwzględnił złożoną przez kontrolowanego korektę deklaracji, kontrolowanemu doręcza się zawiadomienie o uwzględnieniu korekty deklaracji.

Ponadto uprawnienie do skorygowania deklaracji przysługuje nadal po zakończeniu kontroli celno-skarbowej, jeżeli w wyniku tej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości albo organ uwzględnił złożoną korektę.

We wszystkich przypadkach korekty deklaracji składa się do urzędu skarbowego, a nie do urzędu celno-skarbowego, który prowadzi kontrolę. Skorygowanie błędu następuje przez złożenie korygującej deklaracji (zeznania), przy czym nie trzeba już dołączać doń pisemnego uzasadnienia przyczyn korekty. Należy przy tym pamiętać, żeby zapłacić zaległy podatek lub zwrócić nadpłatę (jaką podatnik nienależnie wykazał i otrzymał jej zwrot) – wraz z odsetkami.

Dlaczego warto złożyć korektę deklaracji podatkowej?

Złożenie deklaracji korygującej jest ważne, ponieważ pozwala uniknąć odpowiedzialności karnoskarbowej. Zgodnie z art. 16a Kodeksu karnego skarbowego nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe ten, kto złożył prawnie skuteczną, korektę deklaracji podatkowej i w całości uiścił, niezwłocznie lub w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ, należność publicznoprawną uszczuploną lub narażoną na uszczuplenie.

Drugą korzyścią z weryfikacji prawidłowości złożonej deklaracji i – w razie ujawnienia błędów – skorygowania jej oraz zapłaty zaległości może być konieczność zapłaty niższych odsetek. Do zaległości podatkowych stosuje się bowiem obniżoną stawkę odsetek w wysokości połowy stawki podstawowej (obecnie ½ x 8% = 4%), pod warunkiem złożenia, samodzielnie, bez udziału organu podatkowego, korekty deklaracji w terminie 6 miesięcy od dnia upływu terminu do złożenia deklaracji oraz zapłaty zaległości podatkowej w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty.

W razie złożenia po 30 czerwca 2016 r. korekty ujawniającej zaległości podatkowe powstałe przed 1 stycznia 2016 r. stawka odsetek za zwłokę wyniesie 3/4 stawki podstawowej (obecnie 6%).

Przykre skutki braku korekty

Jeśli kontrola celno-skarbowa wykryje nieprawidłowości, a kontrolowany nie złoży korekty deklaracji bądź złożona korekta nie zostanie uwzględniona przez organ (bo została nieprawidłowo złożona), to kontrola przekształca się w postępowanie podatkowe, które prowadzi naczelnik urzędu celno-skarbowego. Postępowanie to będzie kończyło się wydaniem decyzji. Przekształcenie to powoduje przy tym zawieszenie uprawnienia do skorygowania deklaracji podatkowej na czas trwania postępowania podatkowego – w zakresie objętym tym postępowaniem. Prawo do korekty będzie przysługiwało nadal po zakończeniu postępowania podatkowego, ale tylko w zakresie nieobjętym decyzją określającą wysokość zobowiązania podatkowego. A więc podatnik, przegapiwszy terminy wynikające z ustawy o KAS, może już później nie mieć okazji do korekty.

Odwołanie od decyzji naczelnika urzędu skarbowego lub celno-skarbowego rozpatruje co do zasady dyrektor właściwej izby administracji skarbowej. Wyjątek dotyczy decyzji wydanych przez naczelnika urzędu celno-skarbowego w sprawach, w których prowadzona przez niego kontrola celno-skarbowa przekształciła się w postępowanie podatkowe, tj. w sytuacji, w której – mimo wykrytych w trakcie kontroli nieprawidłowości – kontrolowany nie złożył korekty deklaracji albo korekta ta nie została uznana przez organ podatkowy. Odwołania takie rozpatruje naczelnik urzędu celno-skarbowego, który wydał decyzję. W tym przypadku złamana zostaje więc zasada dwuinstancyjności postępowania podatkowego i podatnik może szukać sprawiedliwości już tylko przed sądami administracyjnymi.

Jeśli zaś podatnik „przeskrobał” coś, co kwalifikuje się jako przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, to może, oczywiście, ponieść także odpowiedzialność karną skarbową.

Anna Jeleńska