Korekta podatku VAT przy wycofaniu nieruchomości z działalności gospodarczej

Z przepisów ustawy o podatku VAT wynika, że podatnik jest zobowiązany do rozpoznania prawa do odliczenia podatku naliczonego w momencie nabycia towarów i usług oraz dokonania ewentualnej korekty tego odliczonego bądź nieodliczonego podatku w przypadku późniejszej zmiany przeznaczenia nabytych towarów i usług lub zmiany sposobu wykorzystania. W przypadku wycofania nieruchomości z działalności gospodarczej należy sprawdzić, czy okres korekty już minął.

Zdarzenie przyszłe

Od dnia 3 listopada 2014 r. w ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca wynajmuje swoją nieruchomość składającą się z budynku/warsztat szczotkarski/wraz z otaczającym go placem wyłożonym kostką brukową i działki. Budynek ten Wnioskodawca wybudował na podstawie pozwolenia na budowę wydanego w 1999 r. W lutym 2005 r. w związku z uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie części ww. budynku wydanego przez organ nadzoru budowlanego Wnioskodawca rozpoczął używanie tej części budynku do działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT w całości, którą wówczas prowadził/produkcja artykułów z drewna, szczotek, handel artykułami przemysłowymi. Pozostałą część budynku Wnioskodawca wykończył do grudnia 2010 r.

W miarę postępu prac wykończeniowych Wnioskodawca wykorzystywał tą część do działalności gospodarczej/głównie przechowywanie materiałów, wyrobów i towarów. Odbiór tej części budynku nastąpił w maju 2015 r. bo składając odpowiedni wniosek w kwietniu 2015 r. Wnioskodawca dopełnił wtedy niezbędnej formalności do odbioru budynku. VAT z faktur dotyczących budowy całego budynku Wnioskodawca odliczył w całości. Ostatnim miesiącem w którym Wnioskodawca odliczył VAT z faktur dokumentujących budowę był grudzień 2010 r.

W 2007 r. Wnioskodawca wyłożył plac wokół budynku kostką brukową. Z faktur na nabycie i wyłożenie kostki Wnioskodawca odliczył VAT. Do środków trwałych budynek ten Wnioskodawca wprowadził w maju 2015 r. ponieważ Wnioskodawca prowadził podatkową księgę przychodów i rozchodów i dla celów podatku dochodowego nie mogł go amortyzować przed całkowitym odbiorem. Tak też orzekały sądy administracyjne. Obecnie Wnioskodawca zamierza rozwiązać umowę najmu, nieruchomość tą przekazać do swojego majątku prywatnego, nie wynajmować jej w ramach najmu prywatnego i działalność gospodarczą zlikwidować. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT składającym deklaracje podatkowe. Wnioskodawca nie ponosił nakładów na ulepszenie tego budynku.

Pytanie i stanowisko podatnika

Czy w związku z przeznaczeniem budynku na cele prywatne Wnioskodawca będzie zobowiązany do korekty podatku naliczonego zgodnie z art. 91 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r.?

Według Wnioskodawcy nie będzie on zobowiązany do dokonania korekty zgodnie z art. 91 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług bo upłynął już okres wymieniony w ww. artykule zobowiązujący do dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego. Przekazanie ww. nieruchomości do majątku prywatnego będzie korzystało ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy ponieważ od pierwszego zasiedlenia do przekazania do momentu przekazania upłynie okres dłuższy niż dwa lata. Zgodnie art. 135 ust. 1 lit. j) dyrektywy w sprawie VAT, kryterium „pierwszego zasiedlenia” budynku należy rozumieć jako pierwsze użytkowanie budynku przez jego właściciela lub lokatora. Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 16 listopada 2017 r., sygn. akt C-308/16. Wobec faktu, że przepisy prawa krajowego dotyczące pierwszego zasiedlenia są sprzeczne z prawem wspólnotowym można zastosować przepisy prawa wspólnotowego. Ponieważ w lutym 2005 r. Wnioskodawca rozpoczął użytkowanie ww. nieruchomości więc wtedy doszło do pierwszego zasiedlenia. W art. 91 brak jest stwierdzenia, że okres korekty ma być liczony od oddania do użytkowania w całości budynku dlatego też w przypadku Wnioskodawcy należy go liczyć od pierwszego oddania do użytkowania tj. od lutego 2005 r.

Stanowisko i uzasadnienie KIS

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Powyższe wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych czyli czynności zwolnionych lub niepodlegających temu podatkowi.

I tak, zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy o VAT, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10 (art. 90 ust. 2 ustawy).

W myśl art. 91 ust. 1 ustawy o VAT, po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10a, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6, 10 lub 10a lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego.

W świetle art. 91 ust. 2 ustawy, w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów – w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów – jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

Równocześnie należy zauważyć, że przepisy art. 91 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług odsyłają do przepisów o podatku dochodowym dotyczących środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Stosownie do art. 91 ust. 4 ustawy, w przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 2, nastąpi sprzedaż towarów lub usług, o których mowa w ust. 2, lub towary te zostaną opodatkowane zgodnie z art. 14, uważa się, że te towary lub usługi są nadal wykorzystywane na potrzeby czynności podlegających opodatkowaniu u tego podatnika, aż do końca okresu korekty.

Zgodnie z art. 91 ust. 5 ustawy w przypadku, o którym mowa w ust. 4, korekta powinna być dokonana jednorazowo w odniesieniu do całego po...