Kontrola zwolnień lekarskich przez pracodawcę. Prawo czy obowiązek?

Interpelacja nr 32861 do ministra pracy i polityki społecznej w sprawie zasadności kontroli przez pracodawców zwolnień lekarskich pracowników

Na podstawie art. 192 Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej składam interpelację do Pana Ministra z prośbą o merytoryczną odpowiedź w sprawie obowiązku czy prawa zasadności kontroli przez pracodawców, zwolnień lekarskich pracowników.

W polskim systemie prawnym, przynajmniej oficjalnie, stosuje się zasadę domniemania niewinności. Choć pojęcie to kojarzone jest przede wszystkim z postępowaniem procesowym, to powinno być stosowane przez wszystkie organy związane z funkcjonowaniem Rzeczypospolitej Polskiej. Traktowanie Obywatela z założeniem, że łamie prawo, generuje poważne patologie - spadek zaufania, a nawet wrogość w relacjach Obywatel - urzędnik, konieczność rozbudowy administracji celem przeprowadzania stosownych kontroli czy nadzoru oraz niepotrzebne koszty (ponoszone ostatecznie przez Obywatela), związane z takim, a nie innym funkcjonowaniem instytucji RP.

Jednym z przejawów skutków takiego traktowania Obywateli, jest sprawa dotycząca zwolnień lekarskich pracownika - ZUS ZLA. Zakład Ubezpieczeń, powołując się na Ustawę z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby lub macierzyństwa, zobowiązuje płatników składek do kierowania pracowników do lekarzy orzeczników ZUS, w celu sprawdzenia zasadności ich zwolnień lekarskich, w przypadku długotrwałego zwolnienia.

Pierwszą kwestią jest podstawa prawna, która pozwala na nałożenie takiego zobowiązania na płatnika. Ww. Ustawa daje pracodawcy nie obowiązek, ale prawo do przeprowadzenia stosownych kontroli. Szczegóły pozostawia w kompetencji Ministra, który powinien wydać odpowiednie rozporządzenie. Obowiązujące Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich daje pracodawcy, w sposób do końca nie jasny (sformułowanie w Art. 1 Ust. 1 - (…) kontroli dokonują (…) płatnicy składek (…)), zatrudniającego powyżej 20 pracowników, prawo lub obowiązek, do kontroli prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich pracownika przebywającego na zwolnieniu lekarskim. Niestety, nie można jednoznacznie określić, czy jest to prawo czy obowiązek. Analizując problem głębiej, można dojść do następujących wniosków:

  1. Jeśli wspomniany Art. 1 Ust. 1 Rozporządzenia oznacza jednak obowiązek, to:
    1. Znaczy że pracodawca, zatrudniający ponad 20 osób musiałby kontrolować prawidłowość każdego zwolnienia lekarskiego, ponieważ w Rozporządzeniu nie ma wskazanych okoliczności uprawniających lub zobowiązujących do przeprowadzenia takiej kontroli. Prawdopodobnie, ze względów logistycznych, w praktyce byłoby to niewykonalne (kontrola każdego chorego).
    2. W pewien sposób koliduje z Ustawą nadrzędną, która daje pracodawcy prawo do prowadzenia kontroli, a Ministrowi uprawnienia jedynie do określenia zasad i trybu samej kontroli. Inaczej mówiąc, Minister ma określić „w jaki sposób” będzie prowadzona kontrola, a nie „przez kogo”. Poza tym, akt prawny niższego rzędu jest uszczegółowieniem aktu wyższego rzędu i nie może regulować prawa na tym samym poziomie.
  2. Jeżeli wspomniany Art. 1 Ust. 1 Rozporządzenia stanowi jedynie prawo, to podstawa prawna nałożenia opisanego zobowiązania przez ZUS jest nieważna. Niestety - Rozporządzenie nadal nie wyjaśnia na podstawie jakich przesłanek pracodawca powinien kontrolować prawidłowości zwolnień.
  3. Jeśli ZUS nakazuje pracodawcom przeprowadzanie kontroli, to można domniemywać, że istnieją istotne nieprawidłowości lub nadużycia w korzystaniu ze zwolnień, z którymi sam ZUS sobie nie radzi, lub inne czynniki powodujące takie zaostrzenie stanowiska.
  4. Ze względu na prawne wątpliwości, nie wiadomo, co oznacza opisane przez ZUS długotrwałe zwolnienie, nie wiadomo, czy ma ono moc prawną, jak też nie wiadomo, jakie będą konsekwencje niezastosowania się płatnika do przedmiotowego nakazu.

Niezależnie od przyczyny o...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »