Kodeks karny skarbowy: Jaka kara grozi za niezapłacenie podatku?

Kara zaniezapłacenie podatku jest surowa, gdy podatnik wogóle nie ujawnił swojej działalności albo zaniżył podstawę opodatkowania, istosunkowo łagodna, gdy jego jedynym uchybieniem jest niewpłacenie wterminie prawidłowo wykazanego podatku.

W prawie karnym skarbowym widać dużą różnicę w traktowaniu podatnika, który nie wykazuje podatku w należnej wysokości, i podatnika, który spełnia wszystkie obowiązki informacyjne (zgłoszenia i deklaracje), ale z jakichś względów nie wpłaca podatku do organu podatkowego.

Omówimy to w powyższej kolejności.

Niewykazanie należnego podatku

Możliwe są tu dwie sytuacje.

Pierwsza dotyczy uchylania się od opodatkowania. Polega ono na nieujawnieniu organowi podatkowemu zdarzenia, które powinno być opodatkowane. Może to być prowadzenie działalności gospodarczej w tzw. szarej strefie, ale może to być także zdarzenie jednorazowe, np. pożyczka, której pożyczkobiorca nie zgłosił do urzędu skarbowego w celu rozliczenia podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Czyn taki kwalifikowany jest z art. 54 Kodeksu karnego skarbowego (Dz.U. z 2007 r., nr 111, poz. 765, z późn. zm., dalej: K.k.s.).

Druga sytuacja to oszustwo podatkowe. Polega ono na tym, że podatnik, co prawda, ujawnia przedmiot opodatkowania, ale w składanej deklaracji zaniża podstawę opodatkowania. Może to być zatajenie części obrotu w deklaracji VAT albo na przykład wykazanie nieponiesionych w rzeczywistości kosztów w deklaracji PIT/CIT. Czyn taki kwalifikowany jest z art. 56 § 1–3 K.k.s.

Co ciekawe, oba wyżej opisane przestępstwa zagrożone są taką samą karą. Zależy ona od wysokości podatku narażonego na uszczuplenie, czyli podatku niezapłaconego przez podatnika. I tak, jeżeli niezapłacony podatek: