Kiedy najem jest działalnością gospodarczą

Co do zasady osoby wykorzystujące swój majątek prywatny do celów zarobkowych przekonane są o nieprowadzeniu działalności gospodarczej. Ma to miejsce w szczególności w przypadku osób wynajmujących nieruchomości. Problem jednak w tym, że ogólnie panujące przekonanie o niewykonywaniu działalności gospodarczej w ramach tzw. „najmu prywatnego” tylko dlatego, że dokonywany jest wynajem majątku prywatnego, na płaszczyźnie prawa podatkowego nie jest decydującą przesłanką, która pozwala stwierdzić czy mamy do czynienia z działalnością gospodarczą czy też nie. O tym decyduje sposób wykorzystania tego majątku.

Zdziwienie podatników jest spore, gdy dobiegają ich zewsząd informacje, że wynajmując składnik majątku osobistego mogą być podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą i w związku z tym mogą ich obowiązywać np. regulacje dotyczące kas rejestrujących. Przecież uzyskane przychody opodatkowują najczęściej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, uzyskany przychód kwalifikują jako przychód z najmu prowadzonego poza działalnością gospodarczą i wyboru tego nikt nie kwestionuje.

Definicja działalności gospodarczej w PIT i VAT

Otóż zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych działalność gospodarcza, zwana też przez ustawę pozarolniczą działalnością gospodarczą jest działalnością zarobkową:

  • wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
  • polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
  • polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 (czyli źródeł innych niż działalność gospodarcza).

Prowadzenie działalności, o której mowa powyżej powoduje konieczność zaklasyfikowania uzyskiwanych dochodów do jednego ze źródeł przychodów. Będzie nim oczywiście zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT pozarolnicza działalność gospodarcza. Przy takiej okazji nie sposób nie wspomnieć jednak o źródle przychodów określonych w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT, zgodnie z którym źródłem przychodu jest również najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

Definicja działalności gospodarczej, którą zawiera ustawa o VAT jest skonstruowana trochę inaczej. Zgodnie z jej treścią działalnością gospodarczą jest działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. O rezultacie i zorganizowaniu nie ma tutaj już mowy przy czym ustawa wskazuje, że działalnością gospodarczą jest w szczególności wykorzystywanie towaru w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Decyduje sposób wykorzystania majątku

Zatem błędne jest założenie, że wykorzystywanie majątku prywatnego nie może stanowić działalności gospodarczej. O tym czy mamy do czynienia z działalnością gospodarczą nie decyduje składnik majątku wykorzystywany do celów zarobkowych, ale charakter i sposób jego wykorzystania. Przykładowo na płaszczyźnie podatku VAT wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych już stanowi wykonywanie działalności gospodarczej, a co za tym idzie nabycie statusu podatnika podatku VAT. Mylne jest również przekonanie, że wykonywanie działalności gospodarczej wymaga dokonania jej zgłoszenia w odpowiednim organie rejestracyjnym. Żaden przepis prawa podatkowego tego nie wymaga, aby uznać działania podatnika za wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Największym problemem jest określenie czy wykorzystywanie składników majątku prywatnego do celów zarobkowych jest już wykonywane w ramach działalności gospodarczej czy też nie. W tym zakresie zapadły już setki wyroków sądów administracyjnych, szczególnie jeśli chodzi o sprzedaż większej ilości działek gruntu pochodzących z majątku prywatnego. Kryteria, które należy brać pod uwagę klasyfikując uzyskany z tego źródła przychód były również przedmiotem rozważań TSUE.

W przypadku świadczenia usług, w szczególności usług najmu majątku prywatnego, wydaje się, że biorąc po uwagę przytoczone definicje działalności gospodarczej, prawie każde działanie podmiotu będzie mogło być uznane za działanie w ramach działalności gospodarczej. W szczególności pod definicję działalności gospodarczej, która znajduje się w ustawie o VAT. Bo w bardzo małej ilości przypadków celem wynajęcia mieszkania stanowiącego majątek prywatny nie jest cel zarobkowy. Świadczona usługa najmu również najczęściej ma charakter ciągły. To z kolei oznacza, że podatnik przy takim założeniu wykorzystywania swojego majątku będzie prowadził - w myśl ustawy, działalność gospodarczą. Nie zmienia tego faktu również opodatkowanie uzyskiwanych przychodów w formie zryczałtowanej i wskazanie jako ich źródła czynność najmu składników majątku prywatnego. Warto pamiętać, że klasyfikacji przychodu do odpowiedniego źródła dokonuje podatnik, a organ podatkowy w ramach przewidzianej prawem procedury może je zweryfikować i zaklasyfikować uzyskiwane przychody do innego źródła. Zatem dokonując wyboru formy opodatkowania czynności zarobkowych wynikających z wykorzystywania do tego celu majątku prywatnego nie należy kierować się faktem źródła pochodzenia tego majątku czy zgłoszeniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w urzędach. Nieuzyskiwanie przychodów w ramach działalności gospodarczej będzie miało miejsce dopiero wtedy, gdy nasze działania nie będą wpisywały się w kryteria składające się na definicję działalności gospodarczej określone w przepisach podatkowych.

Krzysztof Kaźmierski

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...