Kasy fiskalne. Kiedy nie trzeba wystawiać paragonu?

Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani do prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Czasami paragonów wydawać jednak nie trzeba. Zobaczmy kiedy.

Obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z art. 111 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. 2011 r., nr 177, poz. 1054, z późn. zm.). Ustęp 1 tego artykułu wskazuje, że podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani do prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Obowiązek korzystania z kas rejestrujących

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z 13 lipca 2015 r., nr IPTPP3/4512-123/15-4/OS, wyjaśnia, że powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem jednym z podstawowych kryteriów decydujących o obowiązku stosowania do ewidencjonowania kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń. Oznacza to, że nie podlega obowiązkowi prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej dostawa towarów/świadczenie usług w części, w jakiej te czynności są opłacane przez inne podmioty niż osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej.

Możliwe zwolnienie z obowiązkowej kasy

Organ podatkowy wskazuje dodatkowo, że w zakresie zwolnień z obowiązku prowadzenia kasy rejestrującej od 1 stycznia 2015 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Finansów z 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz.U. poz. 1544). W myśl § 2 ust. 1 tego rozporządzenia zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie później jednak niż do 31 grudnia 2016 r., czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.

Zapłata przelewem zwalnia z obowiązku wydania paragonu?

Pod poz. 37 i 38 załącznika wymieniono dostawę towarów w systemie wysyłkowym oraz świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła. Od tej zasady jest jednak wyjątek.

Wyjątek od zasady

Zgodnie z § 4 rozporządzenia, zwolnień z obowiązku ewidencjonowania nie stosuje się w przypadku:

1. dostawy:
   1. gazu płynnego,
   2. części do silników (PKWiU 28.11.4),
   3. silników spalinowych wewnętrznego spalania w rodzaju stosowanych do napędu pojazdów (PKWiU 29.10.1),
   4. nadwozi do pojazdów silnikowych (PKWiU 29.20.1),
   5. przyczep i naczep; kontenerów (PKWiU 29.20.2),
   6. części przyczep, naczep i pozostałych pojazdów bez napędu mechanicznego (PKWiU 29.20.30.0),
   7. części i akcesoriów do pojazdów silnikowych (z wyłączeniem motocykli), gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 29.32.30.0),
   8. silników spalinowych tłokowych wewnętrznego spalania w rodzaju stosowanych w motocyklach (PKWiU 30.91.3),
   9. sprzętu radiowego, telewizyjnego i telekomunikacyjnego, z wyłączeniem lamp elektronowych i innych elementów elektronicznych oraz części do aparatów i urządzeń do operowania dźwiękiem i obrazem, anten (PKWiU ex 26 i ex 27.90),
   10. sprzętu fotograficznego, z wyłączeniem części i akcesoriów do sprzętu i wyposażenia fotograficznego (PKWiU ex 26.70.1),
   11. wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, których dostawa nie może korzystać ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług,
   12. zapisanych i niezapisanych nośników danych cyfrowych i analogowych,
   13. wyrobów przeznaczonych do użycia, oferowanych na sprzedaż lub używanych jako paliwa silnikowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, bez względu na symbol PKWiU,
   14. wyrobów tytoniowych (PKWiU 12.00), napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%, bez względu na symbol PKWiU, z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów,
   15. perfum i wód toaletowych (PKWiU 20.42.11.0), z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów

– z wyjątkiem dostawy, o której mowa w lit. b–l, będącej dostawą towarów, o której mowa w poz. 35 załącznika do rozporządzenia (chodzi m.in. o dostawę towarów i świadczenie usług przez podatnika na rzecz jego pracowników – w tym przypadku paragon zawsze będzie konieczny);

2. świadczenia usług:
   1. przewozów pasażerskich w samochodowej komunikacji, z wyłączeniem przewozów wymienionych w poz. 15 i 16 załącznika do rozporządzenia,
   2. przewozu osób oraz ich bagażu podręcznego taksówkami,
   3. naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów (w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania),
   4. w zakresie wymiany opon lub kół dla pojazdów silnikowych oraz motorowerów,
   5. w zakresie badań i przeglądów technicznych pojazdów,
   6. w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów,
   7. prawniczych, z wyłączeniem usług określonych w poz. 28 załącznika do rozporządzenia,
   8. doradztwa podatkowego,
   9. związanych z wyżywieniem (PKWiU 56), wyłącznie:
      • świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz
      • usług przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych (katering),
   10. fryzjerskich, kosmetycznych i kosmetologicznych

– z kilkoma małymi wyjątkami.

Podsumowanie

Analiza powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że aby podatnik miał możliwość skorzystania z prawa do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej na podstawie § 2 ust. 1 rozporządzenia w powiązaniu z poz. 37 lub 38 załącznika do rozporządzenia, muszą łącznie zostać spełnione następujące warunki:

• zapłata za świadczenie usług lub dostawę towaru musi być w całości dokonana za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika,
• z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła,
• przedmiotem świadczenia nie są usługi ani towary wymienione w § 4 rozporządzenia.

W przypadku gdy jeden z warunków nie będzie spełniony, sprzedawca nie będzie miał możliwości zastosowania zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Krzysztof Koślicki