Jak rozliczyć delegację „niepracownika”
Nie budzi najmniejszych wątpliwości, iż wysyłając pracownika w podróż służbową, czy to krajową czy zagraniczną, pracodawca ma obowiązek pokryć koszty delegacji oraz zapewnić stosowne świadczenia wymagane przepisami prawa. Przysporzenia osiągnięte w ten sposób przez pracownika podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem PIT, naturalnie do wysokości stosownych limitów. W tym miejscu należy zwrócić jednakże uwagę, iż ukształtowana w powyższym zakresie linia orzecznicza sądów administracyjnych czy stanowiska fiskusa dotyczy podróży jako relacji pomiędzy pracownikiem a pracodawcą. Jak to zatem wygląda w przypadku osoby, która nie jest pracownikiem w rozumieniu kodeksu pracy, tzw. niepracownika?
Jakie konsekwencje w podatku PIT rodzi podróż zleceniobiorcy, wykonawcy umowy o dzieło, osoby zatrudnionej na podstawie kontraktu menedżerskiego czy innej umowy cywilno-prawnej?
Świadczenia zrealizowane na rzecz niepracownika w związku z podróżą służbową należy rozpatrzyć na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej zwana: UoPIT), zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Konsekwentnie, przypomnieć należy dyspozycję art. 11 ust. 1 UoPIT, która stanowi, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Jednocześnie, art. 10 ust. 2 UoPIT wskazuje, iż jako źródło przychodów wymienia się działalność wykonywaną osobiście, przy czym art. 13 pkt 8 UoPIT uznaje za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:
- osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
- właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością
– z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9.
Nie sposób pominąć także, art. 41 ust. 1 UoPIT, zgodnie z którym osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust 1.
Kluczowe dla aspektu świadczenia w delegacji ma dyspozycja art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b UoPIT, który zwalnia z opodatkowania diety i inne należności za czas podróży osoby niebędącej pracownikiem – do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.
Powyższe zastrzeżenie, wskazuje, iż zwolnienie z opodatkowania PIT znajduje zastosowanie, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione:
- w celu osiągnięcia przychodów lub
- w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw, lub
- przez organy (urzędy) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane, lub
- przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5, w związku z wykonywaniem tych funkcji.
Podsumowując, aby osoba niebędąca pracownikiem mogła skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) w zw. z ust. 13 pkt 1 UoPIT, niezbędnym jest odbycie przez nią podróży oraz ustalenie, że celem tej podróży jest osiągnięcie przychodu.
Jednocześnie, otrzymane świadczenie nie może zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, a sama podróż nie może być utożsamiana z podróżą służbową.
Tym samym, w mojej ocenie należy stwierdzić, iż zapewnienie osobie niebędącej pracownikiem diet, noclegów, ryczałtu na przejazd komunikacją miejscową czy innych świadczeń (zwrot kosztów podróży), może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem PIT.
Na zasadność powyższego wskazał m.in. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 21 lutego 2019 r., znak: 0113-KDIPT2-3.4011.580.2018.5.ID, podkreślając, iż ,,(…) Wnioskodawca (zleceniodawca) ponosi na ich rzecz wydatki tytułem diet oraz zwrotu innych kosztów podróży – to wartość tych świadczeń stanowi dla zleceniobiorców przychód z umowy zlecenia, o którym mowa w art. 13 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednakże przychód ten – na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) w zw. z ust. 13 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – jest wolny od podatku dochodowego – do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju (…).”
Analogicznie, zasadność powyższego stanowiska podkreśla orzecznictwo – tytułem przykładu Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 30 maja 2018 r., sygn. akt: II FSK 1446/16, który stwierdził, iż ,,(…) analizowany przepis w zw. z art. 21 ust. 13 PDoFizU nie poprzestaje na wskazaniu podmiotów uprawnionych do zwolnienia, ale także odmiennie zakreśla warunki zwolnienia dla tych podmiotów wskazując, że w przypadku osób niebędących pracownikami podróż musi odbywać się w celu osiągnięcia przychodów a otrzymane świadczenie nie może zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu. Połączenie dwóch różnych grup podmiotów uprawnionych do zwolnienia w ramach jednej jednostki redakcyjnej wynika z przyjęcia przez ustawodawcę jednorodnego limitu, w ramach którego świadczenia za czas podróży podlegają zwolnieniu (…).”
Mateusz Cedro, ADN Podatki Sp. z o.o.
Ostatnie artykuły z tego działu
- Dłuższe konsultacje dotyczące struktur JPK_KR_PD oraz JPK_ST
- Skarbówka rezygnuje z wysyłania tzw. pism behawioralnych
- Reforma KSeF do zmiany. Przedsiębiorcy pozytywnie o części modyfikacji
- Świadczenie dla pracowników z ZFŚS a składki ZUS
- ZUS: "Siła wyższa" - zasady uzupełnienia wynagrodzenia pracownika
- Skutki podatkowe wystawienia fałszywej faktury. Co zmienia wyrok TS UE?
- Reforma KSeF jednak ze sporymi zmianami
- Kasowy VAT na nowych zasadach?
- Założenia planowanych zmian w składce zdrowotnej przedsiębiorców
- Obniżona stawka VAT w 2024 r. 8% także dla usług kosmetycznych
Wszystkie artykuły z tego działu »
Dodaj nowy komentarz