Inwentaryzacja w księgach rachunkowych

Prawidłowe przeprowadzenie i rozliczenie inwentaryzacji jest kluczowym warunkiem do sporządzenia sprawozdania finansowego, które będzie przedstawiać rzetelny obraz sytuacji majątkowej i finansowej danej jednostki. Inwentaryzacja to proces rozumiany jako ogół czynności rachunkowych zmierzających do sporządzenia szczegółowego spisu składników majątku na określony dzień. Inwentaryzacja polega na ustaleniu stanu faktycznego składników majątku oraz wyjaśnieniu różnic pomiędzy stanem stwierdzonym po przeliczeniu a stanem, który wynika z ksiąg rachunkowych.

Kwestie inwentaryzacji są ściśle powiązane z prowadzeniem wykazu składników aktywów i pasywów, czyli inwentarza – w myśl art. 13 ust. 1 pkt 5 ustawy o rachunkowości (dalej: UoR). Wykaz ten ma postać pomocniczych ksiąg rachunkowych, które zwane są księgami inwentarzowymi. Każdy ze składników majątku powinien posiadać unikalne oznakowanie, takie jak kod kreskowy czy numer inwentarzowy.

Utrudniona identyfikacja składników majątku oraz ich powiązanie ze środkami ujętymi w księgach rachunkowych stanowi najczęściej występujący problem podczas przeprowadzania inwentaryzacji, zatem warto mieć na uwadze szczegółowe oznaczenie każdego z posiadanych przez jednostkę składników majątku. Każdy ze składników majątku musi mieć unikalne oznakowanie, takie jak np. numer inwentarzowy czy kod kreskowy. Jednym z najczęściej występujących utrudnień podczas prowadzenia inwentaryzacji jest właśnie identyfikacja składników majątku oraz powiązanie ich ze środkami ujętymi w księgach rachunkowych. Problem ten utrudnia wyjaśnienie różnic inwentaryzacyjnych, co w konsekwencji może uniemożliwić rozliczenie inwentaryzacji.

Biorąc pod uwagę powyższe, nadrzędny cel inwentaryzacji sprowadza się w szczególności do:

  • uzgodnienia zapisów księgowych ze stanem rzeczywistym,
  • rozliczenia osób materialnie odpowiedzialnych za powierzony im majątek,
  • dokonania oceny przydatności gospodarczej składników majątku objętych spisem,
  • przeciwdziałania stwierdzonym w czasie spisu nieprawidłowościom w gospodarce składnikami majątku (nadmierna ilość, niechodliwość).

Metody inwentaryzacji

Polskie prawo bilansowe, w myśl art. 26 ust. 1 UoR, przewiduje trzy metody inwentaryzacyjne:

  1. spis z natury – który obejmuje składniki aktywów, znajdujące się w jednostce lub poza nią, mające postać fizyczną. Inwentaryzację drogą spisu z natury można zastosować w odniesieniu do:
    • aktywów pieniężnych (z wyjątkiem zgromadzonych na rachunkach bankowych),
    • papierów wartościowych,
    • rzeczowych składników aktywów obrotowych,
    • środków trwałych, z wyłączeniem gruntów i środków trwałych, do których dostęp jest utrudniony,
    • maszyn i urządzeń wchodzących w skład środków trwałych w budowie.

    Inwentaryzacja drogą spisu z natury dotyczy składników, które są mierzalne lub policzalne. Metoda ta polega na ich zmierzeniu, ważeniu czy liczeniu. Nadrzędnym celem inwentaryzacji zapasów w drodze spisu z natury jest:

    • ustalenie faktycznego stanu zapasów objętych oraz nieobjętych bieżącą ewidencją księgową (art. 17 ust. 2 pkt 4 UoR), co rzutuje na prawdziwy i rzetelny obraz sprawozdania finansowego i wyniku finansowego,
    • ocena zgodności stanów rzeczywistych zapasów z widniejącymi w ewidencji księgowej oraz ujawnienie różnic między nimi (niedobory, szkody, nadwyżki),
    • wyjaśnienie przyczyn powstania różnic i ich rozliczenie, w tym stworzenie podstaw do rozliczenia osób odpowiedzialnych za powierzone im zapasy,
    • ocena stanu jakościowego i gospodarczej przydatności zapasów,
    • przeciwdziałanie nieprawidłowościom w gospodarce zapasami.

    Zarówno przepisy prawa bilansowego jak i prawa podatkowego uznają tę metodę za najważniejszą i zarazem podstawową. W związku z czym jest ona najczęściej stosowaną metodą.

  2. potwierdzenie sald – obejmuje stan (saldo) należności oraz zobowiązań. Inwentaryzacje drogą potwierdzenia sald z kontrahentem stosuje się m.in. do:
    • aktywów finansowych, które zgromadzone są na rachunkach bankowych albo przechowywane przez inne jednostki,
    • należności, pożyczki (z wyjątkiem spornych, wątpliwych i publicznoprawnych oraz rozrachunków z osobami fizycznymi, jeśli nie są jednostkami gospodarczymi i nie prowadzą ksiąg rachunkowych).

    Metoda potwierdzenia sald polega na dwustronnym potwierdzeniu składników aktywów oraz pasywów pomiędzy kontrahentami, gdzie porównywany jest stan wzajemnych należności i zobowiązań wynikających z ksiąg rachunkowych. Metoda ta przeprowadzana jest w formie pisemnej. W przypadku nie uzyskania odpowiedzi na wysłane potwierdzenie, traktuje się to jako...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »