Ewidencja VAT po zmianach związanych z nowym JPK_VAT z deklaracją

Ewidencje prowadzone do celów VAT są mocno sformalizowane, mimo, iż nie przewidziano ich wzoru. Regulacje ustawowe odnoszące się do ewidencji VAT znajdują się w art. 109 ustawy o VAT, i określają podstawowe wymogi dotyczące ewidencji prowadzonych przez podatników zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 (zwolnienie ze względu na wartość sprzedaży) oraz pozostałych podatników.

Ewidencja VAT dla podatników zwolnionych ze względu na wartość sprzedaży

Podatnicy, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży za dany dzień, nie później jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym.

Brak tej ewidencji zagrożony jest sankcją ustawową, bowiem w przypadku stwierdzenia, że podatnik nie prowadzi tej ewidencji albo prowadzi ją w sposób nierzetelny, a na podstawie dokumentacji nie jest możliwe ustalenie wartości sprzedaży, organ podatkowy określi, w drodze oszacowania, wartość sprzedaży opodatkowanej i ustali od niej kwotę podatku należnego. Jeżeli nie będzie mógł określić przedmiotu opodatkowania, kwotę podatku ustali przy zastosowaniu stawki podstawowej - obecnie to 23%.

Wprowadzenie nowego JPK_VAT z deklaracją nie zmienia wymagań dotyczących tej ewidencji - podatnicy korzystający ze zwolnienia nie sporządzają i nie przekazują pliku JPK_VAT.

Ewidencja VAT dla pozostałych podatników

Podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku wskazane w art. 43 ust. 1 (artykuł ten wymienia zwolnienia przedmiotowe i przedmiotowo-podmiotowe) lub zwolnione na podstawie przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 (to zwolnienia określone w rozporządzeniach, wydawanych przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych na mocy delegacji ustawowej wskazanej w art. 82 ust. 3 ustawy VAT) oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku i sporządzenie informacji podsumowującej, w szczególności dane dotyczące:

1) rodzaju sprzedaży i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, w tym korekty podatku należnego, z podziałem na stawki podatku;

2) kwoty podatku naliczonego obniżającego kwotę podatku należnego, w tym korekty podatku naliczonego;

3) kontrahentów;

4) dowodów sprzedaży i zakupów.

Natomiast podatnicy świadczący usługi, dla których miejscem świadczenia nie jest terytorium kraju, są obowiązani w prowadzonej ewidencji podać nazwę usługi, wartość usługi bez podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze, uwzględniając moment powstania obowiązku podatkowego określany dla tego rodzaju usług świadczonych na terytorium kraju.


Ważne

Przepis ustawy wskazuje wprost, iż ewidencja prowadzona jest elektronicznie, przy użyciu programu komputerowego. Nie można więc prowadzić jej np. w formie zeszytu lub innej tego rodzaju techniki.


Szczegółowy zakres danych w ewidencji

Minister właściwy do spraw finansów publicznych upoważniony jest na mocy delegacji ustawowej do określenia w drodze rozporządzenia, szczegółowego zakresu danych, które ogólnie wskazuje ustawa. Rozporządzenie omawiamy nieco dalej.

Obowiązek przesyłania ewidencji VAT do urzędu skarbowego

Od 1.10.2020 r. zmodyfikowano dotychczasowy obowiązek przesyłania pliku JPK_VAT. Został wprowadzony nowy format tego pliku, łączący dane dotychczasowego JPK_VAT z danymi gromadzonymi w ewidencjach VAT. Jednocześnie zwiększono zakres informacyjny tego pliku. Zanim przejdziemy do szczegółów, jeszcze o terminach przesyłania JPK_VAT i jego zakresie - są one bowiem zróżnicowane w zależności od tego, czy podatnik rozlicza się miesięcznie czy kwartalnie.

Podatnicy rozliczający się w trybie miesięcznym przesyłają pliki JPK_V7M, zawierające pełny zakres danych (ewidencja + deklaracja) co miesiąc, w terminie do przekazania deklaracji za ten miesiąc. Przesyłki dokonuje się wyłącznie za pomocą środków komunikacji elektronicznej - podobnie jak plików JPK_V7K.

Te z kolei właściwe są dla podatników rozliczających się kwartalnie, z tym, że za pierwszy i drugi miesiąc kwartału wypełniana jest tylko część ewidencyjna, a za trzeci miesiąc kwartału wypełniana jest część ewidencyjna i deklaracyjna. Pliki przekazywane są:

1) za pierwszy i drugi miesiąc danego kwartału - w terminie do 25. dnia miesiąca następującego odpowiednio po każdym z tych miesięcy;

2) za ostatni miesiąc danego kwartału, łącznie z deklaracją - w terminie do złożenia tej deklaracji.

Ujęcie w ewidencji faktur dotyczących sprzedaży ewidencjonowanej w kasie fiskalnej

Przypomnijmy - faktury dotyczące sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej powinny zostać uzupełnione o paragon dokumentujący tę sprzedaż (dopina się go do egzemplarza faktury, który pozostaje u podatnika). Tego przepisu nie stosuje się w przypadku faktury wystawianej przy zastosowaniu kasy, jeśli wartość sprzedaży i kwota podatku są zaewidencjonowane w raporcie fiskalnym dobowym kasy (pozwala to uniknąć zdublowania wartości wykazywanej sprzedaży).

Możliwe jest też, że faktura do paragonu zostanie wystawiona w formie elektronicznej - wtedy podatnik ma obowiązek pozostawić w dokumentacji paragon dotyczący tej sprzedaży wraz z danymi identyfikującymi wystawioną do niego fakturę.


Wskazówka

Występuje jeszcze sytuacja szczególna, w której nie stosuje się przepisu dotyczącego dopinania faktury do paragonu - nie ma tego obowiązku w przypadku, w którym to sam paragon został uznany za fakturę (przypadki, w których kwota należności ogółem nie przekracza kwoty 450 zł lub kwoty 100 euro, po spełnieniu warunków wskazanych w ustawie).


Dlaczego o tym wspominamy?

Otóż faktury, wystawione do paragonów ujmuje się w ewidencji w okresie rozliczeniowym, w którym zostały wystawione. To zastrzeżenie jest o tyle istotne, że faktura do paragonu może zostać wydana w innym okresie rozliczeniowym, niż okres, w którym zaistniała sprzedaż nią dokumentowana,

Faktury te nie zwiększają wartości sprzedaży oraz podatku należnego za okres, w którym zostały ujęte w ewidencji (te wartości zostały już uprzednio uwzględnione i udokumentowane paragonami bezpośrednio po dokonaniu sprzedaży).

Błędy w przesłanej ewidencji i sankcja

W terminie 14 dni od dnia:

1) w którym stwierdzicie, że przesłana ewidencja zawiera błędy lub dane niezgodne ze stanem faktycznym, lub

2) nastąpią zmiany danych zawartych w przesłanej ewidencji

- powstaje obowiązek przesłania korekty ewidencji.

Weryfikacji prawidłowości przesłanej ewidencji dokonuje też naczelnik urzędu skarbowego (a właściwie odpowiednie oprogramowanie, używane przez Krajową Administrację Skarbowa). Jeśli błędy, uniemożliwiające przeprowadzenie weryfikacji prawidłowości transakcji zostaną wykryte, naczelnik urzędu skarbowego wezwie do ich skorygowania - co istotne, jednocześnie wskazując te błędy.

Podatnicy mają w takim przypadku 14 dni na reakcję (termin biegnie od dnia doręczenia wezwania). Polega ona na skorygowaniu deklaracji w zakresie błędów wskazanych w wezwaniu, lub, jeśli uznacie, że błędy nie występują - złożeniu wyjaśnień wskazujących, że ewidencja nie zawiera błędów, o których mowa w wezwaniu.

Brak reakcji może spowodować sankcje, bowiem w przypadku, w którym podatnik zignoruje omówiony przed chwilą obowiązek lub wykona go po terminie albo też w wyjaśnieniach nie wykaże, że ewidencja nie zawiera wskazanych uprzednio błędów

- naczelnik urzędu skarbowego może nałożyć, w drodze decyzji, na tego podatnika karę pieniężną w wysokości 500 zł - za każdy błąd.

Tego przepisu nie stosuje się wyłącznie w przypadku podatników będących osobami fizycznymi, którzy za ten sam czyn poniosą odpowiedzialność za wykroczenie lub przestępstwo skarbowe.

Karę uiszcza się bez dalszego wezwania naczelnika urzędu skarbowego w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.


Ważne

Podmiotem, który zostania ukarany jest podatnik - a nie np. prowadzące jego rachunkowość biuro rachunkowe czy osoba odpowiedzialna u przedsiębiorcy za naliczanie i odprowadzanie podatków.


Ewidencja VAT i deklaracje VAT - Rozporządzenie

Szczegółowy zakres danych zawartych w:

a) deklaracjach podatkowych, o których mowa w art. 99 ust. 1-3 ustawy VAT (podatnicy rozliczający się co miesiąc, i mali podatnicy, składający deklarację za kwartał),

b) ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy ("główna" ewidencja VAT)

określony jest w Rozporządzeniu Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (będziemy je nazywać rozporządzeniem), lub bardziej szczegółowo - rozporządzeniem ewidencyjnym).

Rozporządzenie to zawiera także objaśnienia co do sposobu wypełniania i miejsca składania deklaracji wskazanych wyżej w punkcie a oraz niezbędne pouczenia, a także sposób wykazywania danych w ewidencji przesyłanej w sposób przewidziany dla podatników rozliczających podatek co miesiąc i podatników rozliczających się kwartalnie (objaśnienia umieszczono w załączniku).

Nowe kody oznaczające niektóre rodzaje transakcji

Zgodnie z rozporządzeniem ewidencyjnym wprowadza się kody wobec niektórych transakcji. To w konsekwencji oznacza również obowiązek kodowania faktur, które dokumentują te transakcje (oznaczenia te nie muszą znaleźć się na fakturze, ale ich obecność znacząco ułatwi pracę osobom księgującym faktury).

Obowiązek oznaczania dotyczy transakcji z obszarów największego ryzyka zaniżania zobowiązania podatkowego i innych uchybień o znaczeniu fiskalnym. Dotyczy to w szczególności wyrobów akcyzowych i niektórych towarów wrażliwych wymienionych w załączniku nr 15 do Ustawy VAT.

Nowe pozycje w ewidencji

Zgodnie z treścią Rozporządzenia wprowadza się do ewidencji sprzedaży następujące oznaczenia:

1. dostawy:

  1. napojów alkoholowych - alkoholu etylowego, piwa, wina, napojów fermentowanych i wyrobów pośrednich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym - oznaczenie "01",

  2. towarów, o których mowa w art. 103 ust. 5aa ustawy - oznaczenie "02", (paliwa)

  3. oleju opałowego w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym oraz olejów smarowych, pozostałych olejów o kodach CN od 2710 19 71 do 2710 19 99, z wyłączeniem wyrobów o kodzie CN 2710 19 85 (oleje białe, parafina ciekła) oraz smarów plastycznych zaliczanych do kodu CN 2710 19 99, olejów smarowych o kodzie CN 2710 20 90, preparatów smarowych objętych pozycją CN 3403, z wyłączeniem smarów plastycznych objętych tą pozycją - oznaczenie "03",

  4. wyrobów tytoniowych, suszu tytoniowego, płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym - oznaczenie "04",

  5. odpadów - wyłącznie określonych w poz. 79-91 załącznika nr 15 do ustawy - oznaczenie "05",

  6. urządzeń elektronicznych oraz części i materiałów do nich, wyłącznie określonych w poz. 7-9, 59-63, 65, 66, 69 i 94-96 załącznika nr 15 do ustawy - oznaczenie "06",

  7. pojazdów oraz części samochodowych o kodach wyłącznie CN 8701-8708 oraz CN 8708 10 - oznaczenie "07",

  8. metali szlachetnych oraz nieszlachetnych - wyłącznie określonych w poz. 1-3 załącznika nr 12 do ustawy oraz w poz. 12-25, 33-40, 45, 46, 56 i 78 załącznika nr 15 do ustawy - oznaczenie "08",

  9. leków oraz wyrobów medycznych - produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, objętych obowiązkiem zgłoszenia, o którym mowa w art. 37av ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne - oznaczenie "09",

  10. budynków, budowli i gruntów - oznaczenie "10";

2. świadczenia usług:

  1. w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych - oznaczenie "11",

  2. o charakterze niematerialnym - wyłącznie: doradczych, księgowych, prawnych, zarządczych, szkoleniowych, marketingowych, firm centralnych (head offices), reklamowych, badania rynku i opinii publicznej, w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych - oznaczenie "12",

  3. transportowych i gospodarki magazynowej - Sekcja H PKWiU 2015 symbol ex 49.4, ex 52.1 - oznaczenie "13".

Dodatkowo ewidencja zawiera oznaczenia dotyczące:

  1. dostawy w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, o której mowa w art. 23 ustawy - oznaczenie "SW";

  2. świadczenia usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych, o których mowa w art. 28k ustawy - oznaczenie "EE";

  3. istniejących powiązań między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy (podmioty powiązane) - oznaczenie "TP";

  4. wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów dokonanego przez drugiego w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej, o której mowa w dziale XII rozdział 8 ustawy - oznaczenie "TT_WNT";

  5. dostawy towarów poza terytorium kraju dokonanej przez drugiego w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej, o której mowa w dziale XII rozdział 8 ustawy - oznaczenie "TT_D";

  6. świadczenia usług turystyki opodatkowanych na zasadach marży zgodnie z art. 119 ustawy - oznaczenie "MR_T";

  7. dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, opodatkowanej na zasadach marży zgodnie z art. 120 ustawy - oznaczenie "MR_UZ";

  8. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów następującej po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 42 (import) - oznaczenie "I_42";

  9. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów następującej po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 63 (import) - oznaczenie "I_63";

  10. transferu bonu jednego przeznaczenia dokonanego przez podatnika działającego we własnym imieniu, opodatkowanego zgodnie z art. 8a ust. 1 ustawy - oznaczenie "B_SPV";

  11. dostawy towarów oraz świadczenia usług, których dotyczy bon jednego przeznaczenia na rzecz podatnika, który wyemitował bon zgodnie z art. 8a ust. 4 ustawy - oznaczenie "B_SPV_DOSTAWA":

  12. świadczenia usług pośrednictwa oraz innych usług dotyczących transferu bonu różnego przeznaczenia, opodatkowanych zgodnie z art. 8b ust. 2 ustawy - oznaczenie "B_MPV_PROWIZJA":

  13. transakcji objętej obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności - oznaczenie "MPP".

Ewidencja zawiera następujące oznaczenia dowodów sprzedaży:

  1. "RO" - dokument zbiorczy wewnętrzny zawierający sprzedaż z kas rejestrujących;

  2. "WEW" - dokument wewnętrzny;

  3. "FP" - faktura, o której mowa w art. 109 ust. 3d ustawy (faktura wystawiana na żądanie do paragonu).

Poza tym eodatkowo ewidencja zawiera oznaczenia dotyczące:

  1. podatku naliczonego z tytułu importu towarów, w tym importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a ustawy - oznaczenie "IMP";

  2. transakcji objętej obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności - oznaczenie "MPP".

Ewidencja zawiera następujące oznaczenia dowodów nabycia:

  1. "VAT_RR" - faktura VAT RR, o której mowa w art. 116 ustawy (rolnik ryczałtowy);

  2. "WEW" - dokument wewnętrzny;

  3. "MK" - faktura wystawiona przez podatnika będącego dostawcą lub usługodawcą, który wybrał metodę kasową rozliczeń określoną w art. 21 ustawy.

Opracowano na podstawie materiałów szkoleniowych www.kursy.podatki.biz

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...