Emerytura pomostowa. Dokumenty od pracodawcy (płatnika składek)

W zakresie postępowania w sprawach o przyznanie emerytury pomostowej stosuje się odpowiednio przepisy art. 116-128a ustawy o emeryturach i rentach z FUS (art. 28 ustawy o emeryturach pomostowych). Przy czym, ubezpieczeni urodzeni po dniu 31 grudnia 1948 r., do których nie stosuje się art. 46-47, 50, 50a oraz 50e ustawy emerytalnej, zgłaszają wnioski o emeryturę bezpośrednio w organie rentowym (art. 182 ustawy emerytalnej). Tak więc, pracodawca nie ma obowiązku pośredniczenia w składaniu wniosku o emeryturę dla osoby urodzonej po 31 grudnia 1948 r., przechodzącej na emeryturę według nowych zasad.

Tryb postępowania w sprawie emerytury pomostowej

Postępowanie w sprawie emerytury pomostowej wszczyna się na wniosek pracownika zgłoszony bezpośrednio lub za pośrednictwem płatnika składek w organie rentowym. Wniosek może być złożony także:

1. za pośrednictwem przedsiębiorcy uprawnionego do wykonywania działalności pocztowej w obrocie krajowym lub zagranicznym, a w przypadku osób zamieszkałych za granicą - za pośrednictwem urzędu konsularnego,
2. w formie elektronicznej, za pomocą Internetu, przez elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS.

Formularz wniosku o emeryturę pomostową znajduje się na stronie internetowej http://www.zus.pl/.

Do wniosku o emeryturę pomostową należy dołączyć w szczególności:

1. zaświadczenie o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymienionej w dotychczasowych przepisach, jak również zaświadczenie potwierdzające wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienionej w nowych wykazach prac,
2. orzeczenie o niezdolności do wykonywania zatrudnienia w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, jeżeli orzeczenie takie jest jednym z warunków przyznania emerytury pomostowej,
3. dokumenty wymagane do ustalenia kapitału początkowego, o ile wnioskodawca nie ma ustalonego tego kapitału,
4. dokument potwierdzający rozwiązanie stosunku pracy.

Do wniosku o emeryturę pomostową powinny być również dołączone:

1. zaświadczenie o zatrudnieniu oraz
2. zaświadczenie o wysokości przychodu, stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, w przypadku emerytur ustalanych według starych zasad.

Od 1 stycznia 1999 r. każdy ubezpieczony posiada indywidualne konto w ZUS. Dokumenty stwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe oraz wysokość przychodu, stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, nie są wymagane, jeżeli konto ubezpieczonego zawiera dane pozwalające na ustalenie prawa do świadczenia. Ponadto dokumenty, o których mowa wyżej, nie są wymagane, jeżeli zostały złożone w ZUS do celów ustalenia kapitału początkowego albo prawa lub wysokości świadczeń na podstawie ustawy lub odrębnych przepisów.

Przykład:
Pracownica 5 marca 2015 r. spełni warunki nabycia prawa do emerytury pomostowej, dotyczące wieku, stażu emerytalnego oraz okresu pracy w szczególnych warunkach i ma zamiar wystąpić do ZUS z wnioskiem o jej przyznanie. Do podstawy wymiaru emerytury wskazała zarobki z lat 2005–2014. Zwróciła się do swojego zakładu pracy o wydanie zaświadczenia ZUS Rp-7.
Zakład pracy nie jest obowiązany wystawić zaświadczenie ZUS Rp-7, ponieważ na indywidualnym koncie pracownicy w ZUS znajdują się dane o wysokości składek odprowadzanych za nią przez zakład pracy.

Osoby ubiegające się o emeryturę pomostową na podstawie art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, zobowiązane są złożyć:

1. oświadczenie o niewykonywaniu po dniu 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach, wymienionej w załączniku nr 1 ustawy o emeryturach pomostowych lub pracy o szczególnym charakterze, wymienionej w załączniku nr 2 do tej ustawy oraz
2. zaświadczenie o okresach pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wymienionej w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, przypadających przed dniem 1 stycznia 2009 r.

Zaświadczenie, o którym mowa w pkt b) winno zawierać potwierdzenie faktu wykonywania pracy wymienionej w określonym punkcie załącznika nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, okres jej wykonywania, a także czy praca była wykonywana w pełnym wymiarze czasu pracy.

Okresy zatrudnienia sprzed 1 stycznia 2009 r.

Okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, przy pracach wymienionych w wykazie A lub B rozporządzenia z 7 lutego 1983 r. powinny zostać udowodnione świadectwem pracy lub świadectwem wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Pracodawca jest obowiązany wydać takie świadectwo wyłącznie na podstawie dokumentacji osobowej pracownika.

Okresy zatrudnienia po 31 grudnia 2008 r.

Okresy wykonywania prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wymienione w zał. nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, które zostały przebyte po 31 grudnia 2008 r., nie wymagają potwierdzenia przez pracodawcę. Dane dotyczące tego rodzaju okresów pracy są bowiem ewidencjonowane na indywidualnych kontach ubezpieczonych. Podstawą ewidencji są przekazywane corocznie przez pracodawcę zgłoszenia danych dotyczących pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze na formularzu ZUS ZSWA. Informacje te pracodawcy przekazują za wszystkich pracowników, za których są zobowiązani opłacać składki na FEP.

Podstawa prawna:

• ustawa z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. Nr 237, poz. 1656, z późn. zm.),
• ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 1440, z późn. zm.),
• rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43, z późn. zm.).

Zygmunt Łobejko