Działka rolna należąca do przedsiębiorcy: Podatek rolny czy od nieruchomości?

Jeżeli użytki rolne podlegające zasadniczo podatkowi rolnemu, są faktycznie zajęte na jakąkolwiek inną działalność gospodarczą niż działalność rolnicza, z wyjątkiem działalności przedsiębiorstw przesyłowych, to podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Za zajęcie gruntów rolnych na prowadzenie działalności należy uważać rzeczywiste wykonywanie czynności składających się na prowadzenie działalności gospodarczej, np. rozpoczęcie prac budowlanych na działce. Wyjątkiem w tym względzie są grunty rolne, których właścicielem/posiadaczem jest przedsiębiorca - osoba fizyczna, zajęte na inwestycję prywatną.

Interpelacja nr 3111 do ministra finansów w sprawie podatku od nieruchomości

Panie Ministrze!

Osoba nabyła działkę rolną, która dla celów podatkowych jest określona jako inne nieruchomości. Gmina pobiera podatek, jakby działka była przeznaczona na działalność gospodarczą, mimo że faktycznie nie jest tam prowadzona żadna działalność gospodarcza.

Czy pobór podatku przez gminę jak od nieruchomości przeznaczonej na działalność gospodarczą jest prawidłowy w świetle chociażby wyroku WSA w Gdańsku z dnia 11 lutego 2020, który przyznał, że podatek od nieruchomości ustalany jest na podstawie danych wynikających z ewidencji gruntów i budynków, niemniej jednak nie są one wystarczające dla ustalenia charakteru nieruchomości?

Czy wobec tego wskazanie głównej funkcji na gruncie przepisów Prawa budowlanego nie przesądza o tym, że może być ta nieruchomość zaliczona dla celów podatkowych zgodnie z faktycznym wykorzystaniem, czyli faktyczną funkcją użytkową na gruncie ustawy podatkowej?

Poseł Gabriela Masłowska

11 marca 2020 r.

Odpowiedź na interpelację nr 3111 w sprawie podatku od nieruchomości

W odpowiedzi na interpelację nr 3111 z dnia 20 marca 2020 r. Pani Gabrieli Masłowskiej, Posła na Sejm RP, w sprawie podatku od nieruchomości, uprzejmie wyjaśniam.

Grunty mogą być opodatkowane jednym z trzech podatków majątkowych: podatkiem od nieruchomości, rolnym lub leśnym. Podatki te uregulowane są odpowiednio, w trzech odrębnych ustawach: ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1170), ustawie z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2020 poz. 333), lub ustawie z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz. U. z 2019 poz. 888).

Ustalenie przedmiotu opodatkowania jednym z trzech wymienionych podatków następuje w oparciu o kryterium oznaczenia gruntów w ewidencji gruntów i budynków odpowiednim symbolem użytku gruntowego. Podstawą takiego rozgraniczenia jest art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2020 r. poz. 276, z późn. zm.), zgodnie z którym podstawę wymiaru podatków stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków.

Stosowanie kryterium ewidencyjnego, jeśli chodzi o opodatkowanie gruntów, jest powszechnie uznawane w orzecznictwie administracyjnym (por. np. wyroki: WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 17 marca 2016 r. I SA/Go 45/16, WSA w Szczecinie z dnia 16 września 2015 r. I SA/Sz 686/15, WSA w Poznaniu z dnia 17 kwietnia 2015 r. I SA/Po 89/15). Zasadnicze znaczenie, jakie ma oznaczenie gruntów w ewidencji gruntów dla opodatkowania, uznaje również skład orzekający, który wydał cytowany w interpelacji wyrok WSA w Gdańsku z 11 lutego 2020 r. I SA/Gd 1432/19. Sąd podzielił tam stanowisko organów podatkowych, że podatek od nieruchomości, rolny i leśny ustalany jest w oparciu o dane wynikające z ewidencji gruntów i budynków co do kwalifikacji tych gruntów oraz ich powierzchni, które to dane są wiążące dla organu podatkowego. Uznał natomiast, że w odniesieniu do kwalifikacji budynków (a nie gruntów) można odejść od klasyfikacji do celów podatkowych dokonywanej na podstawie danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków, na rzecz kryterium funkcji użytkowej budynku. Sąd orzekł, że kryterium ewidencyjne nie ma zasadniczego znaczenia w przypadku, gdy faktycznie spełniana przez budynek funkcja użytkowa jest inna.

Należy jednak mieć na uwadze, że orzeczenie to dotyczy klasyfikacji określonego rodzaju budynków, tj. domów letniskowych pełniących funkcję budynków mieszkalnych. Podejście kwalifikacyjne sądu nie rozciąga się zatem na budynki w ogólności, ani na wszystkie przedmioty opodatkowania podatkiem od nieruchomości, w tym grunty.

Stosownie do kryterium ewidencyjnego, grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne (oznaczone symbolami: R, S, Ł, Ps, Br, Wsr, W lub Lzr) podlegają opodatkowaniu podatkiem rolnym. Grunty sklasyfikowane jako lasy, oznaczone symbolem (Ls) podlegają opodatkowaniu podatkiem leśnym. Grunty nieobjęte podatkiem rolnym lub leśnym automatycznie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Jednak niezależnie od oznaczenia w ewidencji, podatkiem od nieruchomości opodatkowuje się wszystkie grunty zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż rolnicza lub leśna.

Na podstawie art. 1 ustawy o podatku rolnym, nie może być opodatkowany tym podatkiem grunt rolny zajęty na prowadzenie działalności innej niż rolnicza. Przy czym za grunty zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż rolnicza nie uważa się gruntów sklasyfikowanych jako użytki rolne, zajętych na działalność określoną w art. 2 ust. 3 ustawy o podatku rolnym (działalność przedsiębiorstw przesyłowych).

Jeżeli użytki rolne podlegające zasadniczo podatkowi rolnemu, są faktycznie zajęte na jakąkolwiek inną działalność gospodarczą niż działalność rolnicza, z wyjątkiem działalności przedsiębiorstw przesyłowych, to podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Za zajęcie gruntów rolnych na prowadzenie działalności gospodarczej należy uważać rzeczywiste wykonywanie czynności składających się na prowadzenie działalności gospodarczej, np. rozpoczęcie prac budowlanych na działce. Wówczas grunty takie powinny być opodatkowane podatkiem od nieruchomości ze stawką właściwą dla gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Wyjątkiem w tym względzie są grunty rolne, których właścicielem/posiadaczem jest przedsiębiorca - osoba fizyczna, zajęte na inwestycję prywatną. Osoba taka może bowiem posiadać oprócz nieruchomości służących do prowadzenia działalności gospodarczej, również nieruchomości prywatne. Wówczas opłaca ona podatek od nieruchomości według stawek dla działalności gospodarczej tylko od nieruchomości służących prowadzeniu działalności gospodarczej, a w przypadku gruntu prywatnego nie stosuje się tej stawki.

W sytuacji, gdy na gruntach rolnych nie jest prowadzona żadna działalność, to niezależnie od tego, czy ich właścicielem/posiadaczem jest podmiot prowadzący działalność gospodarczą, czy też nie, podlegają one opodatkowaniu podatkiem rolnym.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów
Jan Sarnowski

Warszawa, 2 kwietnia 2020 r.