Działalność nierejestrowa - poradnik praktyczny dla początkujących (1)

Prawo Przedsiębiorców umożliwia wszystkim planującym rozpoczęcie działalności gospodarczej podjęcie dość bezpiecznej próby. Znacząco odformalizowana działalność w niewielkim rozmiarze, określana jako działalność nierejestrowa pozwala spróbować, jak to jest być przedsiębiorcą. Inne nazwy tej aktywności to działalność nierejestrowana lub działalność nieewidencjonowana - wszystkie one oznaczają w kontekście Prawa Przedsiębiorców to samo. Działalność nierejestrowa możliwa jest od 30 kwietnia 2018 r. Narosło wokół niej mnóstwo mitów i nieporozumień. Pojawiają się też pytania wymagające odpowiedzi.

Poradnik, który opracowaliśmy w redakcji www.podatki.biz: „Działalność nierejestrowa - poradnik praktyczny dla początkujących” stanowi próbę usystematyzowania informacji dotyczących tej nieewidencjonowanej w CEiDG działalności, noszącej cechy jednoosobowej działalności gospodarczej.

Na jakie pytania odpowiada poradnik?

O czym jest ten artykuł:
Działalność nierejestrowa (nieewidencjonowana) to w miarę bezpieczna możliwość podjęcia działalności na próbę. Ale nie wolna od niebezpieczeństw. Artykuł to I cz. kompendium wiedzy o działalności nierejestrowej, w formie pytań i odpowiedzi

Działalność nieewidencjonowana (nierejestrowa) jest rozwiązaniem nowym - zrozumiałe więc, że pojawiają się różnego rodzaju spekulacje i wątpliwości. Wiele z nich bierze się stąd, że osoby, do których kierowany jest pomysł działalności nierejestrowej do tej pory nie miały najczęściej styczności z praktyką prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej - i wiele pojęć, które pojawiają się przy okazji omawiania tego rodzaju aktywności ma dla nich znaczenie potoczne - a nie ustawowe. Dodatkowo trudno zaakceptować fakt, że to samo pojęcie w trzech różnych ustawach jest za każdym razem czymś innym (a tak jest np. z działalnością gospodarczą), Stąd w poradniku tłumaczymy wszystko w sposób, który być może niektórym, bardziej zaawansowanym czytelnikom wyda się zbytnio uproszczonym. Ale poznanie szczegółowo terminologii i znaczeń jest dla debiutantów podejmujących działalność nierejestrowaną kluczowe, ponieważ wbrew pozorom ustawodawca zastawił na nich (zapewne nieświadomie) wiele pułapek - i mimo odformalizowania działalności nierejestrowej szybko może okazać się, że formalności stały się większe, niż obiecywano w materiałach prasowych. A koszty fiskalne staną się nie do udźwignięcia. Dlatego w poradniku szczegółowo odpowiadamy na pytania:

Ze względu na obszerność materiału poradnik opublikujemy w kilku częściach. Kolejne części będą ukazywały się w kolejne dni. Dzisiaj odpowiedź na pierwsze pytania.

I. Co to jest działalność nierejestrowa (nierejestrowana)?

Działalność nierejestrowa to działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Aby jednak dobrze zrozumieć pojęcie działalności nierejestrowej, należy poznać definicję jednoosobowej działalności gospodarczej. Ustawa - Prawo Przedsiębiorców stanowi, iż:

...

Art. 3. Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.

...

Jak należy rozumieć pojęcie zorganizowania i ciągłości wyjaśniamy w dalszej części poradnika - ma to bowiem duże znaczenie w kontekście podatku od towarów i usług (VAT). Na razie jednak pomińmy te kwestie i skoncentrujmy się na tym, co Prawo Przedsiębiorców mówi nieco dalej:

...

Art. 5. 1. Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (…), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.

Jak widzimy, ustawa nie definiuje czym jest działalność nierejestrowa. Mówi natomiast o tym, co nie stanowi działalności gospodarczej. Czyli - inaczej mówiąc - kiedy mówimy o działalności nierejestrowej mamy na myśli aktywność, która nie jest działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy Prawo Przedsiębiorców, mimo pewnych podobieństw.

Ale uwaga: kiedy tylko przekroczymy w jakimś miesiącu limit 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, natychmiast wypadamy z kręgu osób wykonujących działalność nierejestrową (nieewidencjonowaną) i trafiamy do grona przedsiębiorców - nawet jeśli tego nie chcemy! Tę sytuację opisujemy w rozdziale: „Co się stanie, jeśli limit zostanie przekroczony (świadomie lub nie) i co należy wtedy zrobić?”

Limit działalności nierejestrowej w 2021 r. to 1400 zł miesięcznie - ponieważ minimalne wynagrodzenie wynosi 2800 zł.

A oto przykłady działalności nierejestrowej, działalności gospodarczej i aktywności, która nie stanowi ani działalności gospodarczej ani działalności rejestrowej.

Usługi

Przykład 1

Pani Anna udziela korepetycji z matematyki. Chętnych pozyskuje poprzez ogłoszenia w serwisach internetowych. Co miesiąc spotyka się z dwoma, trzema uczniami, a jej przychód nie przekracza 1400 zł. Pani Anna nie jest zarejestrowana w CEiDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej).

Pani Anna prowadzi działalność nierejestrową.

Przykład 2

Pan Jan znany jest jako utalentowany pedagog. Wykłada na uczelni i nie znajduje czasu, aby jeszcze udzielać korepetycji. Pan Jan został poproszony przez brata, aby przygotował do egzaminów maturalnych grupę koleżanek jego córki - za umówioną odpłatnością. Spotkania trwały przez dwa miesiące, a Pan Jan otrzymał z tego tytułu łączne wynagrodzenie w wysokości 10 000 zł (po 2000 zł od każdej z pięciu szkolonych przez dwa miesiące osób - czyli 1000 zł miesięcznie).

Nie można w tym przypadku mówić ani o działalności nierejestrowej ani o działalności gospodarczej - brak tu bowiem elementu zorganizowania i ciągłości.

Przykład 3

Pan Henryk wrócił po latach pobytu w Wielkiej Brytanii, gdzie pracował w banku. Zauważył, że istnieje duże zapotrzebowanie na specjalistyczne intensywne kursy językowe angielskiego języka biznesowego. Zaczął się ogłaszać w Internecie i prasie, i wkrótce miał grupę kursantów, której liczebność rzadko spadała poniżej dziesięciu. Jego przychody przekraczają średnio kilka tysięcy miesięcznie.

Pan Henryk prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu Prawa Przedsiębiorców (kwestie związane z tym, czy jest to działalność gospodarcza na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT) i ustawy o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT) wymagają nieco większego zaawansowania - dlatego zajmiemy się nimi w nieodległej przyszłości - kiedy przedstawimy już wszystkie informacje wstępne).

Handel

Przykład 4

Marek jest fanem książek. Kupuje ich wiele, ale część z nich po przeczytaniu sprzedaje w serwisie aukcyjnym. Czasem gromadzą się spore zapasy i jego przychód przekracza wtedy parę tysięcy złotych w jednym miesiącu.

Marek nie prowadzi jednak ani działalności gospodarczej ani działalności rejestrowej. Sprzedaje bowiem rzeczy osobiste.

Przykład 5

Ewa studiuje polonistykę. Zauważyła, że wielu jej kolegów nie ma co robić ze starymi podręcznikami, lekturami itp. Ponieważ dysponowała niewielką gotówką, „otworzyła” w akademiku punkt skupu i sprzedaży książek. Jej przychody z tego tytułu były niewielkie i nie przekraczały 50% minimalnego wynagrodzenia miesięcznie.

Ewa prowadzi działalność nierejestrową.

Przykład 6

Kolega Ewy zauważył, że trafiają się naprawdę niesamowite okazje, szczególnie, kiedy dysponuje się gotówką na natychmi...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »