Dyskryminacja w rekrutacji czyli niestosowne pytania na rozmowie o pracę

Interpelacja nr 2172 do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie niedozwolonych pytań zadawanych podczas rozmów rekrutacyjnych

Szanowna Pani Minister,

dyskryminacja osób ubiegających się o zatrudnienie jest w naszym kraju zjawiskiem powszechnie obecnym. Co gorsza, problem nie dotyczy wyłącznie małych firm, w których rekrutację prowadzi zazwyczaj sam pracodawca. Zagadnienie „niedozwolonych” pytań pojawia się także w korporacjach i dużych przedsiębiorstwach, gdzie selekcję kandydatów prowadzą coraz częściej osoby przypadkowe, nieprzygotowane do tego typu zadań.

Kodeks pracy w art. 22.1 §1 wprost definiuje dane osobowe, jakich pracodawca może zażądać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie. Należą do nich: imię i nazwisko, imiona rodziców, data urodzenia, miejsce zamieszkania, wykształcenie i przebieg dotychczasowego zatrudnienia. Nie trzeba być stałym bywalcem rozmów kwalifikacyjnych, by wiedzieć, że art. 22.1 §1 Kodeksu pracy ma zastosowanie wyłącznie teoretyczne. Pracodawcy zapominają o tzw. rekrutacji etycznej, która ma przebiegać nie tylko zgodnie z prawem, ale także z poszanowaniem sfery osobistej kandydatów. Próba uzyskania od potencjalnych pracowników informacji osobistych dotyczących religii, narodowości, przekonań politycznych, przynależności związkowej, orientacji seksualnej jest niestosowna i niezgodna z prawem. Zgodnie z przepisami, pracodawca może pytać tylko o to, co wiąże się z przyszłą pracą kandydata. Coraz częstszą praktyką stosowaną przez pracodawców jest np. wymaganie od zatrudnianych kobiet podpisania oświadczenia, że w najbliższym czasie nie założą rodziny. Tego typu deklaracje nie mają mocy prawnej, ale z drugiej strony pojawia się strach o utratę szansy na zatrudnienie.

Odmowa zatrudnienia ze względu np. na wyznanie lub orientację seksualną stanowi przejaw dyskryminacji bezpośredniej, której konsekwencją jest marnowanie potencjału intelektualnego dużej liczby potencjalnych kandydatów.

Mając na uwadze powyższe, zwracam się do Pani Minister z następującymi pytaniami:

1. Czy nie uważa Pani Minister, że zadawanie pytań niedozwolonych podczas rozmów rekrutacyjnych zwiększa stopę bezrobocia w Polsce?
2. Czy i jakie działania planuje podjąć Ministerstwo w celu wyeliminowania dyskryminacji bezpośredniej w procesach rekrutacyjnych?
3. Czy nie należałoby bardziej uszczegółowić przepisów prawa pracy odnoszących się do procesów rekrutacyjnych?

Z poważaniem,

Poseł Daniel Milewski

31 marca 2016 r.

Odpowiedź na interpelację nr 2172 w sprawie niedozwolonych pytań zadawanych podczas rozmów rekrutacyjnych

Zgodnie z art. 11.3 Kodeksu pracy jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia lub pośrednia, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy - jest niedopuszczalna.

Pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy (art. 18.3a k. p.).

Zawarty w art. 18.3a k. p. nakaz równego traktowania pracowników odnosi się do wszystkich etapów stosunku pracy. Przepis ten obejmuje zatem już etap rekrutacji (kiedy w rzeczywistości mamy jeszcze do czynienia z kandydatem na pracownika), następnie etap kształtowania ...