Dokumentowanie zaliczki i dostawy w tym samym okresie rozliczeniowym

Przyjęcie zaliczki oraz dostawa towaru lub wykonanie usługi stanowią osobne tytuły powstania obowiązku podatkowego, których nie należy potwierdzać jednym dokumentem. Jest to zrozumiałe jeżeli zdarzenia te zachodzą w różnych okresach rozliczeniowych (miesiącu, kwartale). Niekiedy jednak otrzymanie zaliczki i spełnienie świadczenia są tak nieodległe czasowo, że nie wychodzą poza ten sam okres rozliczeniowy.

Pobranie zaliczki na poczet przyszłych dostaw lub usług jest zwykłą praktyką w transakcjach gospodarczych. Nie może ono oczywiście pozostać nieudokumentowane, przeciwnie jest to podstawowy obowiązek przedsiębiorcy ją otrzymującego. W takiej sytuacji ma on obowiązek wystawić fakturę zaliczkową.

Zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług otrzymanie przed dokonaniem towaru lub wykonaniem usługi całości lub części zapłaty powoduje powstanie obowiązku podatkowego w stosunku do otrzymanej kwoty z chwilą jej przyjęcia. Faktura dokumentująca otrzymanie zaliczki winna być wystawiona na podstawie art. 106i ust. 7 pkt 2 ww. ustawy nie wcześniej niż 30 dnia od otrzymania zaliczki a w myśl art. 106i ust. 2 niniejszej ustawy nie później niż 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu jej otrzymania.

Z art. 106f ust. 3 ustawy o VAT wynika, że w przypadku gdy faktura zaliczkowa nie obejmuje całej zapłaty w fakturze wystawionej po wydaniu towaru lub wykonaniu usługi (fakturze końcowej) wartość transakcji pomniejsza się o wysokość otrzymanych zaliczek.

Z zapisów powyższych wynika, że przyjęcie zaliczki oraz dostawa towaru lub wykonanie usługi stanowią osobne tytuły powstania obowiązku podatkowego, których nie należy potwierdzać jednym dokumentem. Jest to zrozumiałe jeżeli zdarzenia te zachodzą w różnych okresach rozliczeniowych (miesiącu, kwartale). Niekiedy jednak otrzymanie zaliczki i spełnienie świadczenia są tak nieodległe czasowo, że nie wychodzą poza ten sam okres rozliczeniowy.

Przykład
W dniu 5 września kontrahent złożył zamówienie na dostarczenie materiałów budowlanych o wartości 20 000 zł. Tytułem zaliczki w tym samym dniu wpłacił na konto dostawcy 4000 zł. Dostawa została wykonana 20 września. Dostawca zgodnie z regulacjami ustawy o VAT zdarzenia te powinien udokumentować w następujący sposób. Wystawić fakturę na otrzymaną zaliczkę do dnia 15 października, następnie zaś wystawić fakturę na potwierdzenie wykonania dostawy również do 15 października.

Wystarczy jedna faktura

W świetle przepisów ustawy o VAT dane, które muszą znaleźć się na fakturze zaliczkowej i fakturze końcowej nie są identyczne, jednakże przyczyna (ta sama dostawa/wykonanie usługi) jest wspólna. Termin wystawienia dokumentu z tytułu obydwu zdarzeń jest taki sam. Wystawienie dwóch dokumentów nie wydaje się w takim przypadku zasadne. Nie służy bowiem niczemu poza spełnieniem formalnych warunków wynikających z ustawy. Jednakże ich niedopełnienie nie powoduje najmniejszego nawet uszczerbku ani wręcz zagrożenia dla interesów fiskusa.

Zapisy ustawy o VAT dają vatowcom podstawę do racjonalnego działania we wskazanych przypadkach. Polega ona na braku konieczności wystawienia faktury zaliczkowej w sytuacji gdy dostawa wykonana zostanie w miesiącu/kwartale (okresie rozliczeniowym) wpłaty zaliczki, zaś do transakcji w ustalonym terminie wystawiona zostanie faktura rozliczeniowa. W takiej sytuacji całkowicie wystarczające będzie zamieszczenie w fakturze rozliczeniowej informacji o zaliczce, która otrzymana była w danym okresie rozliczeniowym. Informacja taka obejmować winna kwotę otrzymanej zaliczki, należny z tego tytułu podatek i oczywiście datę jej przyjęcia. Pozwalać to będzie na uniknięcie konieczności wystawienia dwóch faktur do de facto jednej pod względem ekonomicznym transakcji.

Jeżeli transakcja udokumentowana zostanie jedną fakturą również w ewidencjach tj. ewidencji sprzedaży VAT oraz JPK_VAT dostawa (świadczenie usługi) wykazane zostanie tylko raz, bez konieczności podziału transakcji na otrzymanie zaliczki i otrzymanie należności za świadczenie pomniejszonej o przyjętą zaliczkę.

Zdaniem fiskusa

Takie działanie podatników zyskało aprobatę organów podatkowych wyrażoną w interpretacjach indywidualnych: Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 16 września 2014 r., sygn. IPPP1/443-857/14-2/IGo, Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 2 grudnia 2014 r., sygn. IPTPP2/443-694/14-2/DS, Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 19 lutego 2015 r., sygn. ITPP3/443-684/14/MD, Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 14 marca 2018 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.111.2018.1.ISz. W ostatniej z nich Dyrektor KIS uznał, że podatnik może zrezygnować z wystawienia faktury zaliczkowej i ograniczyć się do wystawienia faktury zawierającej elementy, o których mowa w art. 106e i 106f ustawy o VAT, czyli takich, które posiadać winna faktura rozliczeniowa i zaliczkowa. W dokumencie takim uwzględnić należy całość wykonanego świadczenia, tj. łącznie z kwotą otrzymanej zaliczki (zaliczek). W swej interpretacji Dyrektor podkreślił, że wystawienie w takim przypadku dwóch faktur zaliczkowej oraz końcowej (rozliczeniowej) nie może zostać uznane za uchybienie.

Zaliczka i dostawa/usługa w różnych okresach

Aby dopuszczalne było udokumentowanie otrzymania zaliczki i spełnienie świadczenia jedną fakturą musi zostać spełniony jeden warunek. Jest on całkiem oczywisty. Nie ma przeszkód dla dokumentowania transakcji jedną fakturą tak aby objęła ona całą wartość świadczenia tj. również otrzymaną z tego tytułu zaliczkę jeżeli w ramach danej transakcji daty powstania obowiązku podatkowego z powodu przyjęcia zaliczki i spełnienia świadczenia przypadają na ten sam okres rozliczeniowy. Dodatkowo termin wystawienia obu faktur musi być identyczny aby cała wartość transakcji potwierdzona być mogła jednym dokumentem sprzedaży. Takie działanie zmniejsza pracochłonność związaną z obsługą księgową transakcji.

Gdy otrzymanie zaliczki oraz spełnienie świadczenia zachodzą w różnych okresach rozliczeniowych powodują powstanie obowiązków podatkowych w innych miesiącach (kwartałach). W związku z tym muszą być one dokumentowane odrębnie, rozliczane w okresach rozliczeniowych ich zaistnienia. Jest to jedyny prawidłowy sposób postępowania wymagający jednak większego nakładu pracy.

Przykład
Przedsiębiorca 30 września otrzymał zaliczkę tytułem dostawy towarów. Miała ona miejsce 15 października. W takim przypadku obowiązek podatkowy z tytułu otrzymania zaliczki powstał w dniu 30 września natomiast z tytułu zapłaty za dostawę (pomniejszonej o kwotę zaliczki) 15 października. Termin wystawienia faktury zaliczkowej upływa 15 października a faktury rozliczeniowej 15 listopada. W związku z tym podatnik ma obowiązek wystawić fakturę na zaliczkę jak również fakturę końcową. Każda z nich potwierdzać bowiem winna zdarzenie będące źródłem obowiązku podatkowego, który powstał w odmiennym okresie rozliczeniowym. Wystawienie jednej faktury nie będzie prawidłowe.

Prawo do odliczenia VAT

Można zadać pytanie czy dopuszczalne jest odliczenie naliczonego podatku z faktury zaliczkowej w przypadku gdy nabywca jej nie posiadał a została ona dostarczona łącznie z fakturą rozliczeniową. O momencie skorzystania z odliczenia VAT decyduje chwila powstania prawa do odliczenia. Skorzystanie z niego możliwe jest wyłącznie przez rozliczenie VAT w deklaracji za jeden z dwóch następujących po sobie okresów rozliczeniowych – art. 86 ust. 11 ustawy o VAT – o ile nie nastąpi w rozliczeniu za okres powstania obowiązku podatkowego. Późniejsze dokonanie odliczenia jest w myśl art. 86 ust. 13 i 13a tejże ustawy dopuszczalne wyłącznie w drodze korekty deklaracji za okres rozliczeniowy powstania prawa do odliczenia.

Adam Okonkwo

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...