Dochód u podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów

Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów. 

Podatnik może w trakcie roku podatkowego sporządzić remanent na koniec miesiąca z własnej inicjatywy lub na żądanie naczelnika urzędu skarbowego. Dokonując rozliczenia rocznego nie uwzględnia remanentów sporządzonych w trakcie roku.

Wyjątek od tej zasady stanowi sytuacja związana z założeniem podatkowej księgi przychodów i rozchodów w trakcie roku podatkowego, gdy podatnik opodatkowany zryczałtowanymi formami zostanie z nich wyłączony. W tej sytuacji, aby ustalić prawidłowo wysokość dochodu, konieczne jest sporządzenie remanentu początkowego na dzień utraty warunków do opodatkowania ryczałtem i to ten remanent zostanie uwzględniony przy rozliczeniu rocznym.

Podatnik, który nie sporządza w trakcie roku podatkowego remanentu, przy ustalaniu dochodu z działalności gospodarczej stanowiącego podstawę obliczenia zaliczki miesięcznej nie uwzględnia remanentu początkowego.

Przy ustalaniu dochodu, nadwyżkę przychodów nad kosztami należy odpowiednio:

• powiększyć o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków, jeśli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego, lub

(P – K )+ (RK - RP), jeśli RK > RP

• pomniejszyć o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa.

(P – K) – (RP – RK), jeśli RP > RK

gdzie:

P – przychód
K – koszty uzyskania przychodu
RK – remanent końcowy
RP – remanent początkowy

Przy ustalaniu podstawy opodatkowania:

• nie uwzględnia się dochodów zwolnionych z opodatkowania oraz dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku;
• uzyskany dochód można obniżyć o wysokość:
  1. straty z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek roku nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty;
  2. składek zapłaconych w roku podatkowym bezpośrednio na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe - własne oraz osób współpracujących, jeśli składki te nie zostały zaliczone bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały odliczone od dochodów opodatkowanych według skali podatkowej, bądź od przychodów opodatkowanych ryczałtem ewidencjonowanym;
• do dochodu dolicza się dochody osiągnięte z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium RP, jeśli dochody te nie są zwolnione od opodatkowania na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub gdy z państwem, w którym dochody są osiągane Polska nie zawarła takiej umowy (w tym przypadku podatnikowi przysługuje odliczenie podatku zapłaconego w obcym państwie).

WAŻNE:

Podstawą obliczenia podatku jest:

• dochód, wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg (PKPiR, ksiąg rachunkowych), lub
• dochód ustalony w drodze oszacowania, w przypadku gdy nie jest możliwe jego ustalenie na podstawie ksiąg, lub
• w przypadku podmiotów powiązanych, w sytuacji zaniżania dochodów - dochód określony bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Przykład:

Porównanie zasad ustalania dochodu wg PKPiR i zasad określonych w ustawie

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 lipca 1996 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
Rozporządzenie z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów

www.mf.gov.pl