Dobrowolny split payment w VAT od 1 lipca 2018 r.

W ramach swobody zawierania umów podatnicy mogą stosować różne postanowienia umowne wyłączające możliwość rozliczania się w systemie podzielonej płatności (np. rabaty za nieskorzystanie z MPP), jednakże nabywca powinien w takiej sytuacji mieć pełną świadomość, na co się godzi i z czego rezygnuje w razie okazania się, że dostawca może okazać się podatnikiem nieuczciwym. Dla nabywcy odmowa sprzedawcy rozliczenia transakcji z użyciem MPP powinna stać się pierwszym sygnałem do tego, że z jakichś powodów sprzedawca uniemożliwia nabywcy skorzystanie z bezpieczeństwa transakcji, jaką daje mu MPP - wyjaśniło Ministerstwo Finansów.

Interpelacja nr 18445 do ministra finansów w sprawie dobrowolności stosowania mechanizmu podzielonej płatności

Szanowny Panie Premierze,

w związku z podpisaniem przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (dalej: ustawa), otrzymuję liczne sygnały zaniepokojenia od przedsiębiorców. Ustawa wprowadza zmiany, których efektem będzie wprowadzenie do polskiego systemu prawa podatkowego tzw. mechanizmu podzielonej płatności, znanego także jako Split Payment.

Intencja wprowadzenia omawianej zmiany jest ze wszech miar zrozumiała i zasługuje na aprobatę. Kwoty uszczuplonych dochodów budżetu państwa z tytułu podatku od towarów i usług (czy to w formie podatku niewpłaconego, czy różnego rodzaju wyłudzeń), jakie można było zaobserwować w latach ubiegłych (w szczególności w latach 2008-2015), uzasadniają celowość istotnych zmian ukierunkowanych na „uszczelnienie” systemu. Co więcej, różnice wpływów przypuszczalnie związane z dotychczasowymi działaniami tego typu (np. Jednolity Plik Kontrolny), są dowodem skuteczności podejmowanych działań i zachętą do dalszej aktywności ukierunkowanej na eliminację nadużyć.

Z wypowiedzi urzędników Ministerstwa Finansów, w tym Pana Premiera, można wyciągnąć wniosek, że takim działaniem ma być wejście w życie ustawy. Dotyka ona jednak kwestii dla przedsiębiorców wyjątkowo istotnej, jaką jest płynność finansowa. Zatrzymanie części płatności za dostarczone towary/wykonane usługi na osobnym rachunku bankowym, z którego podatnik de facto nie będzie mógł dokonać płatności na cele inne niż rozliczenie podatku od towarów i usług, wywierać będzie negatywny efekt na zdolność przedsiębiorców otrzymujących płatność do regulowania własnych zobowiązań – w obecnym stanie prawnym mogą oni bowiem „kredytować się” środkami na zapłatę podatku do terminu jego zapłaty.

Z uzasadnienia do ustawy wynika, że ustawodawca zapewnia podatnikom przypuszczalnie najefektywniejszy z możliwych mechanizm kontroli wpływu nowych rozwiązań na ich rozliczenia, jakim jest dobrowolność w ich stosowaniu. Pojęcie „dobrowolności” zakłada, że zastosowanie mechanizmu wymagać będzie zgody wszystkich stron stosunku prawnego (w praktyce – dostawcy i nabywcy). Znajduje to swoje uzasadnienie w konsekwencjach wyboru zastosowania nowego mechanizmu rozliczeń. Są one bowiem finansowo dotkliwe wyłącznie dla dostawcy. Otrzymujący płatność powinien więc mieć możliwość niewyrażenia zgody na skorzystanie z niego w sytuacji, gdy stwarza to zagrożenie dla jego płynności finansowej, a nawet kiedy takiego zagrożenia nie ma – zgodnie z zasadą swobody umów.

Zmiany materialnego prawa podatkowego wprowadzone ustawą nie potwierdzają jednak istnienia takiego uprawnienia. Modyfikacje dotyczą, w kluczowym aspekcie, ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221); (dalej: Ustawa VAT). W dodawanych do ustawy VAT przepisach (art. 108a ust. 1), zapisano, że „podatnicy otrzymujący fakturę mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności”. Można to rozumieć w ten sposób, że decyzja o skorzystaniu z nowego rodzaju rozliczeń należy wyłącznie do nabywcy (podmiotu otrzymującego fakturę), a dostawca towaru lub usługi nie ma możliwości innej niż uczynienie zadość żądaniu rozliczenia zgodnie z życzeniem klienta.

Taka interpretacja rodzi wśród podatników VAT obawy, że mogą zostać oni zmuszeni do rozliczania się z zastosowaniem wprowadzanego (teoretycznie dobrowolnego) rozwiązania. Uzasadnia to obawy o płynność finansową przedsiębiorców, w szczególności wykazujących wysokie kwoty podatku należnego przy niewielkiej marży. Można także postawić tezę o niezgodności takiego rozwiązania, w którym mechanizm podzielonej płatności jest dla dostawcy de facto przymusowy, z fundamentalną zasadą ustawy VAT i dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. L. 2006.347.1 ze zmianami), tj. zasadą neutralności podatku od towarów i usług. Prowadziłoby to bowiem do potraktowania VAT jako ciężar publicznoprawny ponoszony przez przedsiębiorcę (dostawcę), nie konsumenta. Nie jest to dopuszczalne w ramach systemu podatku od wartości dodanej.

Wysoką wagę ww. zasady podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 25 lutego 2005 r., sygn. akt FSK 1633/04, stwierdzając, że „jednym natomiast z fundamentalnych uprawnień podatnika podatku od towarów i usług jest prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z otrzymanej przez niego faktury. Prawo to jest konsekwencją obowiązującej na gruncie podatku od wartości dodanej, jakim jest podatek od towarów i usług - zasady potrącalności, której następstwem jest neutralność ekonomiczna tego podatku dla jego podatników, jako podatku obciążającego konsumentów finalnych. Zasada neutralności podatku od towarów i usług dla podatnika tego podatku wyraża się tym, że poprzez realizację prawa do odliczenia podatku naliczonego, podatnik nie ponosi faktycznie ciężaru ekonomicznego tego podatku”. Niedopuszczalne jest więc naruszanie zasady neutralności VAT poprzez zmuszanie sprzedawców do używania Podzielonej Płatności.

Wobec powyższego, działając na podstawie art. 14 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 9 maja 1996 roku o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz. U. z 1996 r. Nr 73, poz. 350, z późn. zm.), uprzejmie proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

  1. Czy oszacowany został wpływ wprowadzenia Podzielon...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »