20.04.2020

Zakup nowego samochodu, zmiana sytuacji rodzinnej czy zdrowotnej lub inne zdarzenie losowe często tworzą potrzebę pozbycia się posiadanego wcześniej samochodu. Jednym ze sposobów – poza sprzedażą – jest przekazanie auta bliskiej osobie w formie darowizny. Jak przeprowadzić taki proces, aby był zgodny z prawem i jakie formalności są wymagane w takiej sytuacji?

Czym jest darowizna w świetle polskiego prawa?

Potoczne pojęcie darowizny jest powszechnie znane i rozumiane jako przekazanie drugiej osobie w formie prezentu przedmiotów o konkretnej wartości. Może to być elegancka biżuteria lub dom z działką czy mieszkanie. W polskim prawie kwestię darowizny reguluje Kodeks cywilny. W myśl jego zapisów jest to umowa zawarta pomiędzy darczyńcą a osobą obdarowaną, w której ten pierwszy zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz drugiego kosztem swego majątku. Przedmiotem darowizny mogą być nieruchomości, wartości pieniężne, akcje, procent udziału w spółce oraz ruchomości, w tym również samochód.

Kodeks cywilny w art. 888 określa też osoby, które mogą zostać obdarowane. W tym zakresie nie ma większych ograniczeń jednak przepisy klasyfikują potencjalnych obdarowanych na trzy grupy:

    I – małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie

    II – zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych;

    III – inni nabywcy.

Podział ten ma znaczenie m.in. przy naliczaniu podatku od darowizny. Zwolnione z jego wpłaty są jedynie niektóre osoby obdarowane zaliczane do I grupy.

Umowa darowizny – jak ją sporządzić?

W świetle polskiego prawa każda umowa darowizny powinna mieć formę aktu notarialnego. Wyjątkiem jest sytuacja, w której jej przedmiot – w tym przypadku samochód – zostaje przekazany natychmiast. Uważa się wówczas, że zobowiązanie zostało dotrzymane. W takim wypadku prawo dopuszcza umowę ustną. Jednak, chociaż jest ona wiarygodna i uznana formalnie, w rzeczywistości nie stanowi żadnego dowodu przekazania pojazdu.

W realnym świecie zdarzają się różne sytuacje, także konflikty pomiędzy osobami bliskimi czy walka o majątek po śmierci jednego z członków rodziny. Aby darowizna była udokumentowana, warto postarać się o spisanie umowy. Więcej na temat jej zawartości znajdziesz w artykule na https://rankomat.pl/samochod/darowizna-samochodu. Warto podkreślić, że taki dokument może być sporządzony ręcznie i nie wymaga poświadczenia notarialnego.

Darowizna samochodu a podatek

Prawo spadkowe w Polsce przewiduje podatek od spadków i darowizn. Każda umowa notarialna jest opodatkowana automatycznie, a odpowiedni procent od kwoty darowizny do urzędu skarbowego odprowadzi notariusz. W przypadku, gdy samochód jest przekazywany na podstawie umowy sporządzonej samodzielnie, należy obliczyć i zapłacić należność oraz złożyć zeznanie podatkowe.. Obowiązuje też kwota wolna od podatku. Przykładowo dla osób z grupy I jest to 9 637 zł. Oznacza to, że należność do US trzeba zapłacić tylko wtedy, gdy wartość samochodu przekroczy tę sumę.

Wyjątkiem od tej zasady jest darowizna na rzecz osób najbliższych – współmałżonka, dzieci. Podobnie jak w przypadku spadku obdarowani są zwolnieni z zapłaty podatku pod warunkiem, że zgłoszą fakt otrzymania samochodu w odpowiednim urzędzie skarbowym. Powinni tego dokonać najpóźniej w okresie 6 miesięcy od dnia powstania zobowiązania podatkowego

Darowizna samochodu a polisa OC

Jeśli planujesz darowiznę samochodu na rzecz syna czy innej bliskiej osoby, z pewnością zastanawiasz się też, jak rozwiązać kwestię OC. Darowizna nie tylko nie powoduje wygaśnięcia ubezpieczenia, ale też nie wiąże się z żadnymi dodatkowymi kosztami. Ubezpieczenie OC jest przypisane do pojazdu, dlatego przekazujesz je wraz z nim drugiej osobie. Twoim obowiązkiem jednak jest zgłoszenie tego faktu do ubezpieczyciela, który odnotuje to w swoich dokumentach i dostosuje kolejne oferty do nowego właściciela.