10.02.2020

Jeśli naruszyłeś przepisy podatkowe – popełniłeś wykroczenie albo przestępstwo skarbowe – możesz uniknąć kar składając tzw. czynny żal. Jest to zawiadomienie (pisemne lub ustne do protokołu) urzędu o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego.

Składając czynny żal jesteś zobowiązany:

• ujawnić wszystkie okoliczności czynu i osoby odpowiedzialne w jego popełnieniu;
• uiścić w całości wymagalną należność uszczuploną popełnionym czynem, w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ postępowania przygotowawczego;
• jeżeli czyn zabroniony nie polega na uszczupleniu należności, a orzeczenie przepadku przedmiotów jest obowiązkowe, spowinieneś złożyć te przedmioty, natomiast w razie niemożności ich złożenia - uiścić ich równowartość pieniężną; nie nakłada się obowiązku uiszczenia ich równowartości pieniężnej, jeżeli przepadek dotyczy przedmiotu, którego wytwarzanie, posiadanie, obrót, przechowywanie, przewóz, przenoszenie lub przesyłanie jest zabronione.
  
  Jeżeli złożone przedmioty podlegające przepadkowi mogą ulec szybkiemu zniszczeniu lub zepsuciu, ich przechowywanie byłoby połączone z niewspółmiernymi kosztami lub nadmiernymi trudnościami albo powodowałoby znaczne obniżenie ich wartości, organ postępowania przygotowawczego nakłada obowiązek uiszczenia ich równowartości pieniężnej, chyba że przepadek dotyczy przedmiotów, których wytwarzanie, posiadanie, obrót, przechowywanie, przewóz, przenoszenie lub przesyłanie jest zabronione.

Kiedy można złożyć czynny żal

Czynnego żalu nie możesz złożyć w dowolnym momencie. Zawiadomienie będzie nieważne (bezskuteczne) jeśli zostało złożone:

• w czasie, kiedy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego;
• po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, chyba że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony.

Czynnego żalu nie możesz złożyć jeśli np.:

• kierowałeś wykonaniem ujawnionego czynu zabronionego;
• wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, poleciłeś jej wykonanie ujawnionego czynu zabronionego;
• zorganizowałeś grupę albo związek mający na celu popełnienie przestępstwa skarbowego albo taką grupą lub związkiem kierowałeś, chyba że zawiadomienia dokonałeś ze wszystkimi członkami grupy lub związku;
• nakłaniałeś inną osobę do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego w celu skierowania przeciwko niej postępowania o ten czyn zabroniony.

Jak złożyć czynny żal

Czynny żal składasz do naczelnika urzędu skarbowego. Nie ma określonego przepisami wzoru, ale niektóre urzędy udostępniają gotowe formularze. Sprawdź na stronie internetowej swojego urzędu, czy nie ma gotowego formularza (zobacz przykładowy formularz).

W zawiadomieniu oprócz twoich danych powinny się znaleźć m.in.:

• adresat – Naczelnik właściwego urzędu skarbowego;
• charakter popełnionego czynu, istotne okoliczności, osoby współpracujące, które miały związek z popełnionym czynem;
• czy popełniony czyn został naprawiony (albo w jakim terminie będzie naprawiony).

Czynny żal a korekta

Nie musisz składać czynnego żalu jeśli dokonałeś korekty deklaracji. Dla przykładu, jeśli złożyłeś deklarację podatkową w terminie, ale zauważyłeś błąd i złożyłeś prawidłową korektę, nie składasz czynnego żalu. Jeśli jednak w ogóle nie złożyłeś deklaracji w określonym przepisami terminie, jeśli chcesz uniknąć kary musisz złożyć czynny żal (zanim urząd wezwie cię do wyjaśnień).

Podstawa prawna

• Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy

źródło: www.biznes.gov.pl