Czy odszkodowanie za zakaz konkurencji podlega VAT?

Z przepisów ustawy o VAT wynika, że czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT może być nie tylko sama czynność, działanie, lecz także zaniechanie. Odszkodowanie wypłacane przedsiębiorcom za zakaz konkurencji może zatem podlegać VAT.

Do takiego wniosku doszedł Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 23 marca 2016 r., nr IPPP1/4512-34/16-2/EK.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o jej wydanie wynikało, że wnioskodawca pełnił funkcję prezesa zarządu w pewnej spółce. Czynności zarządcze wykonywał na podstawie zawartej umowy. Działał jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą. Ustalił ze spółką, że po wygaśnięciu umowy o współpracę będzie obowiązywał go zakaz konkurencji. Miał nie prowadzić działalności konkurencyjnej wobec niej, a w szczególności nie wykonywać pracy lub świadczyć usług na rzecz innych podmiotów na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, kontraktu menedżerskiego lub na podstawie innego stosunku prawnego, jeżeli podmioty te prowadziłyby działalność konkurencyjną wobec spółki. Z tytułu przestrzegania zakazu konkurencji spółka zobowiązała się do wypłacania na rzecz wnioskodawcy przez 12 miesięcy kwoty równej kwocie stałego miesięcznego wynagrodzenia podstawowego, które otrzymywał on z tytułu świadczenia usług zarządzania.

Wnioskodawca miał jednak wątpliwość, czy tego rodzaju wynagrodzenie (odszkodowanie) powinno zostać opodatkowane VAT. Organ podatkowy uznał, że tak.

Opodatkowanie VAT

Zgodnie z zasadą ogólną, w oparciu o art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r., nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu bądź nakazem wynikającym z mocy prawa.

Jak podkreślił Dyrektor Izby Skarbowej, z przywołanych regulacji wynika, że usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności, które nie jest dostawą towarów, w tym m.in. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Zatem na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Należy jednak zaznaczyć, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności, przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zaniechanie pewnych działań jest usługą

Zdaniem organu podatkowego, jeżeli za zaniechanie pewnych czynności otrzymuje się rekompensatę, która przynosi wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi - co do której istnieje zgoda stron - takie działanie na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług powinno być uznane za usługę. A zatem aby powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji mogło zostać uznane za usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, zobowiązanie to powinno być odpłatne, wynikać ze stosunku zobowiązaniowego, jak również musi istnieć konkretny podmiot będący bezpośrednim beneficjentem (konsumentem) tego zobowiązania.

Organ podatkowy przypomniał, że przez świadczenie usług rozumie się zobowiązanie do powstrzymywania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności bądź sytuacji. Powołany przepis wskazuje wyraźnie, iż na gruncie ustawy o VAT czynnością podlegającą opodatkowaniu będzie nie tylko samo działanie, lecz także zaniechanie. W związku z czym za świadczenie usług na gruncie ustawy o VAT może być również uznane powstrzymywanie się przez podatnika od wykonywania działalności konkurencyjnej.

Organ podatkowy uznał, że w analizowanej sprawie zarządzający (wnioskodawca) powinien być uznany za podmiot świadczący usługę, a spółkę należałoby zaś uznać za korzystającego z takiej usługi, która dzięki jej nabyciu zabezpiecza swoje interesy po wygaśnięciu (rozwiązaniu) kontraktu. Czynność polegająca na powstrzymaniu się od działalności konkurencyjnej w zamian za wynagrodzenie ma charakter odpłatny.

Otrzymane wynagrodzenie za powstrzymanie się od dokonywania określonych czynności stanowi ekwiwalent za konkretną usługę, którą w niniejszej sprawie jest powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej wobec spółki. Z kolei beneficjentem usługi, z uwagi na uzyskane w ten sposób zobowiązanie (gwarancję) nieprowadzenia przez zarządzającego (wnioskodawcę) działalności konkurencyjnej, jest spółka, na rzecz której wnioskodawca wykonywał umowę zarządzania.

Podsumowując, organ podatkowy uznał stanowisko wnioskodawcy i potwierdził, że wnioskodawca, powstrzymując się od wykonywania działalności konkurencyjnej wobec spółki, będzie tym samym świadczył na jej rzecz usługę o charakterze odpłatnym, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, która podlega opodatkowaniu VAT.

Krzysztof Koślicki

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...