Czy można skorygować paragon?

Dokumentem pochodzącym z kasy fiskalnej a potwierdzającym dokonanie sprzedaży na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej jest paragon fiskalny. Dokonanie wydruku paragonu fiskalnego stanowi obowiązek sprzedawcy prowadzącego ewidencję sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej. Kluczowym zagadnieniem w udzieleniu odpowiedzi na postawione w tytule pytanie jest to czy możliwe jest wycofanie sprzedaży, która z tych czy innych powodów została błędnie zaewidencjonowana.

 

Nie jest to możliwe ze względu na szczególną cechę pamięci fiskalnej. A mianowicie jej jednokierunkowe działanie. Umożliwia ona wyłącznie zapis dokonanej transakcji (po ostatecznym zatwierdzeniu przez obsługującego kasę). Nie daje ona żadnej możliwości usunięcia danych z pamięci. Próba usunięcia zapisanych w pamięci danych skończyłaby się jej zniszczeniem. Kasa rejestrująca oparta o pamięć fiskalną uniemożliwia jakąkolwiek ingerencję podatnika w zapisane dane. W konsekwencji brak jest możliwości zmiany/wycofania zapisanych danych. Nie została w przepisach przewidziana możliwość wystawienia paragonu korygującego na wzór faktury korygującej.

O możliwych sposobach korekty obrotów w przypadku pomyłki w zaewidencjonowaniu w kasie fiskalnej mówi § 3 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących (tekst jedn. Dz.U. z 2021 poz. 1625). Używa się tu terminu „oczywista pomyłka”. Jednak ww. akt prawny nie wyjaśnia co przez to pojęcie należy rozumieć.

Korekta paragonu na takich zasadach jak faktury nie jest więc możliwa.

Wystawienie faktury do paragonu i jej korekta

Istnieje jednak pewne rozwiązanie pozwalające dokonać korekty w sposób „okrężny”. Aby było to możliwe najpierw paragon należy sprowadzić do postaci faktury.

Zgodnie z art. 106b ust. 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług podatnik ma obowiązek wystawić na żądanie nabywcy fakturę, jeżeli żądanie zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Jeżeli paragon zostanie zastąpiony fakturą (oczywiście musi ona zawierać błąd, który stał się podstawą zakwestionowania paragonu) możliwe stanie się wystawienie faktury korygującej.

Oczywista pomyłka

Powołane rozporządzenie używa pojęcia „oczywista pomyłka”, która to zdarzenie uznawane jest za przyczynę korekty czynionej w odrębnej ewidencji prowadzonej dla kasy fiskalnej.

Wyjaśnienie czym jest owa „oczywista pomyłka” znaleźć można w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 12 lutego 2014 r., sygn. IPPP2/443-1213/13-5/KOM. Organ podatkowy za pomyłkę oczywistą uznał taką, która dzieje się w trakcie sprzedaży lub niezwłocznie po niej. Może to być pomyłka w kwestii ilości towarów np. gdy zakup dotyczył 1 kg owoców X zaś zaewidencjonowano zakup 10 kg owoców X. Oczywistość pomyłki widoczna jest wyraźnie również gdy zostaje zaewidencjonowana sprzedaż, której dokonano np. nabywca kupuje masło, chleb, ser żółty, sprzedawca zaś „wbija” do kasy jeszcze jogurt. Kolejna możliwość oczywistej pomyłki to zaewidencjonowanie sprzedaży ze stawką VAT, która nie istnieje np. nie 5% lecz 50%. Powszechnie wiadomo, że takiej stawki VAT nie ma zatem oczywistość pomyłki jest ewidentna.
Oczywista pomyłka jest to taka, która jest łatwa do zauważenia, zaś oczywistość bierze się stąd, iż nie jest konieczne dokonywanie analizy jakichkolwiek dokumentów by ją wychwycić. Widoczna jest bowiem „gołym okiem”.

Sprzedawca zauważywszy tego rodzaju pomyłkę powinien odebrać kupującemu paragon. Następnym krokiem powinno być poprawne zaewidencjonowanie transakcji. Zmniejszenie obrotu zaewidencjonowanego w kasie możliwe będzie na podstawie ewidencji pomyłek w kasie fiskalnej, wraz dołączonym do niej oryginałem paragonu fiskalnego zawierającego oczywistą pomyłkę.

Ewidencja oczywistych pomyłek

Ewidencja taka nie posiada sformalizowanego wzoru. Podatnik ma dowolność w jego określeniu. Zgodnie z § 3 ust. 4 powołanego rozporządzenia ewidencja taka powinna zawierać następujące elementy:

  1. błędnie zaewidencjonowana sprzedaż (wartość sprzedaży brutto i wysokość podatku należnego),
  2. krótki opis przyczyny i okoliczności popełnienia pomyłki,
  3. dołączony oryginał paragon fiskalny potwierdzający dokonanie sprzedaży, przy której nastąpiła oczywista pomyłka.

Po uzupełnieniu wszystkich danych w ewidencji sprzedaży, ponownie należy zarejestrować w kasie fiskalnej sprzedaż w prawidłowej już wysokości.

Ewidencja oczywistych pomyłek powinna być spisywana za okres rozliczeniowy w którym podatnik rozlicza VAT. Jednak wzgląd praktyczny polegający na tym, że przychód zarejestrowany w kasie fiskalnej ustalany jest na podstawie łącznego raportu okresowego, ewidencja pomyłek prowadzona jest za okresy miesięczne. Dzięki temu nie sprawia podatnikom trudności skorygowanie przychodu wynikającego z raportu za okres miesiąca.

Nie jest niczym nadzwyczajnym, iż podatnik mając wiele punktów sprzedaży używa wielu kas fiskalnych. Nie ma zakazu prowadzenia jednego rejestru oczywistych pomyłek dla wszystkich kas. Jednak z przyczyn praktycznych wygodniejsze jest zaprowadzenie odrębnego rejestru dla każdej z kas.

O ewidencji korekt wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 14 maja 2014 r., sygn. IPPP2/443-240/14-2/KOM. Stwierdził w niej, że zakaz zmiany paragonu wynika wyłącznie z samego stosowania kas rejestrujących. Nie może on zmieniać zasady wynikającej z art. 29a ust. 1 i 10 ustawy o VAT (podstawa opodatkowania), ponieważ obrotem jest kwota należna, nie zaś taka która figuruje na paragonie fiskalnym.

Ewidencja korekt

Skoro więc kasa nie daje możliwości korekty danych, które zapisane zostały w jej pamięci po wydrukowaniu paragonu, korekty dokonać należy stosując inne urządzenie księgowe.

Metodą taką jest prowadzenie ewidencji korekt, z której dokładnie musi wynikać kwota korekty sprzedaży i podatku należnego przypisana do danego paragonu.

Ewidencja ta nie posiada określonego wzoru. Jest wskazane by zawierała co najmniej dane do ustalenia przyczyn zaistniałej korekty. Zapisy w niej dokonane pozwalały zaś na określenie prawidłowej kwoty obrotu i należnego podatku.

Zgodnie z § 3 ust. 3 ww. rozporządzenia, zwroty towarów i uznane reklamacje towarów i usług, które skutkują zwrotem całości albo części należności (zapłaty) z tytułu sprzedaży, ujmuje się w odrębnej ewidencji zawierającej:

  1. datę sprzedaży;
  2. nazwę towaru lub usługi pozwalającą na jednoznaczną ich identyfikację i ewentualnie opis towaru lub usługi stanowiący rozwinięcie tej nazwy;
  3. termin dokonania zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi;
  4. wartość brutto zwracanego towaru lub wartość brutto towaru lub usługi będących przedmiotem reklamacji oraz wysokość podatku należnego – w przypadku zwrotu całości należności z tytułu sprzedaży;
  5. zwracaną kwotę (brutto) oraz odpowiadającą jej wysokość podatku należnego – w przypadku zwrotu części należności z tytułu sprzedaży;
  6. dokument potwierdzający dokonanie sprzedaży;
  7. protokół przyjęcia zwrotu towaru lub reklamacji towaru lub usługi podpisany przez sprzedawcę i nabywcę.

Sprawa jest bardziej złożona w przypadku korekty sprzedaży z niewłaściwą stawką VAT. Jeżeli będzie ona zaniżona podatek musi być dopłacony wraz z odsetkami. W przeciwnym natomiast przypadku możliwość odzyskania nadpłaty nie jest jednoznaczna. Zdaniem organów podatkowych jest to niedopuszczalne gdyż z ekonomicznego punktu widzenia to nie sprzedawca ponosi ciężar podatku i to nie on jest uprawniony do domagania się zwrotu nadpłaty. Dokonanie go przez fiskusa stanowiłoby nienależne przysporzenie majątkowe ze strony Skarbu Państwa. Podkreślił to np. Dyrektor KIS w interpretacjach indywidualnych: z 24 stycznia 2020 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.748.2019.2.JM, z 30 kwietnia 2020 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.112.2020.1.ICz.

Z kolei orzecznictwo sądów administracyjnych nie jest jednolite. Poważnie jednak skłania się ku tezie, iż, w przypadku nadpłaty brak jest konieczności wykazywania uszczerbku majątkowego czy zubożenia po stronie podatnika dokonującego nadpłaty jako warunku wystąpienia z roszczeniem o jej zwrot. Dla przykładu w wyroku z 4 czerwca 2020 r., sygn. akt I SA/Rz 263/20, WSA w Rzeszowie wskazał, że zagadnienie możliwości skorygowania sprzedaży zaewidencjonowanej w kasie fiskalnej w przypadku zastosowania zawyżonej stawki było przedmiotem rozważań NSA. Stwierdził on prawidłowość korekty w takiej sytuacji. Nie można jej podatnikowi odmówić, ponieważ rozliczenie nie jest zgodne z obowiązującymi przepisami ustawy o VAT. Rzeszowski sąd powołał się na wyrok NSA z 27 września 2018 r., sygn. akt. I FSK 1752/16. Zostało w nim podkreślone, że podatnik z tytułu zwrotu nadpłaconej kwoty osiąga przychód opodatkowany podatkiem dochodowym.

 

Adam Okonkwo

 

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...