Czy konkubent to rodzina? To zależy od okoliczności

Biorąc pod uwagę cel przyznawanych na podstawie różnych ustaw świadczeń (np. ustawy o świadczeniach rodzinnych, ustawy o pomocy społecznej) i określenie na potrzeby przyznawania tych świadczeń różnych pojęć rodziny, definicja rodziny stosowana na gruncie ustawy o świadczeniach rodzinnych nie może być tożsama z tą, która ma zastosowanie np. w ustawie o pomocy społecznej. Tak więc, wprowadzenie jednolitej definicji „rodziny” stosowanej na płaszczyźnie różnych ustaw, nie znajduje w tym aspekcie uzasadnienia - wyjaśniło Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w odpowiedzi na interpelację poselską.

Interpelacja nr 2212 do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie ujednolicenia przepisów dotyczących statusu prawnego konkubinatu

Szanowna Pani Minister,

do mojego biura poselskiego wpłynęła informacja dotycząca zróżnicowania w obowiązujących przepisach socjalnych pojęcia konkubinatu. Przypadek dotyczy mężczyzny, którego partnerka w ubiegłym roku potrzebowała pomocy, po którą zwróciła się do MOPS-u. Zgodnie z art. 6 pkt 14 ustawy o pomocy społecznej „rodzina to osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące”. Pracownik MOPS-u uznał, że mężczyzna jako konkubent jest rodziną i jego dochody wliczają się do dochodu rodziny. Ale gdy kobieta ciężko zachorowała i mężczyzna jako jedyny faktyczny opiekun przebywający z partnerką 24 godziny na dobę postanowił ubiegać się w centrum świadczeń o przyznanie specjalnego zasiłku opiekuńczego z tytułu niepodejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad swoją partnerką, usłyszał, że taki zasiłek mu nie przysługuje, gdyż nie jest rodziną dla swojej partnerki. Powołano się na przepisy art. 16a ustawy o świadczeniach rodzinnych, w których wskazuje się, że zasiłek przysługuje tylko osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom.

W obowiązującym stanie prawnym nie istnieje legalna definicja pojęcia „rodziny”. Można przyjąć, że w przeważającej większości akty prawne zaliczają do rodziny małżonków, ich dzieci wspólne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione, przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, dzieci znajdujące się pod opieką (prawną), a niekiedy nawet dzieci obce przyjęte na wychowanie i utrzymanie, jeśli rodzice nie żyją lub nie mogą zapewnić im utrzymania albo też zostali pozbawieni lub ograniczeni we władzy rodzicielskiej. Najszersze pojęcie rodziny przewiduje ustawa Ordynacja podatkowa - art. 691 k.c. Także pojęcia „najbliższy, bliski domownik” zostały sprecyzowane tylko w nielicznych aktach prawnych, a ich znaczeniu został nadany, z reguły, sens odpowiadający celom ustawy, w której zostały użyte. Dlatego potrzebne jest sporządzenie jednolitej prawnej interpretacji tego pojęcia.

Za rodzinę w świetle ustawy o pomocy społecznej (art. 6 pkt 14) uważa się osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące, a więc w sytuacji gdy wymagane jest określenie wspólnego dochodu, za osobę najbliższą uważa się każdą osobę wspólnie gospodarująca. Zgoła odmienne unormowanie zawiera natomiast art. 16a ustawy o świadczeniach rodzinnych, który to stanowi, że zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2019 r. poz. 2086 i 2089) ciąży obowiązek alimentacyjny. Następuje pewien dysonans w rozumowaniu i stosowaniu prawa - w sytuacji, gdy należy wykazać wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego, co warunkuje przyznanie określonej pomocy społecznej, konkubenci traktowani są jak małżonkowie, ale w sytuacji, gdy pomoc taka należy się ograniczonemu kręgowi osób, bez względu na ich dochody, wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego przestaje mieć znaczenie. Także w rozumieniu § 3 art. 527 k.c. ustalenie, kogo należy objąć pojęciem osoby bliskiej, zależy od konkretnych okoliczności faktycznych. Panuje tu swoistego rodzaju dowolność i uznanie przez organy, jakie osoby będą traktowane jako osoby najbliższe. Sytuacja taka jest niedopuszczalna i podważa ona zaufanie obywateli do prawodawcy oraz instytucji administracji publicznej.

Szanowna Pani Minister, zważając na powyższe, proszę o odpowiedź: Czy w celu zwiększenia zaufania obywateli do prawa oraz organów administracji państwowej organy państwowe mogą podjąć stosowne działania, które będą zmierzały w kierunku ujednolicenia wykładni pojęcia „rodzina”,...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »