Czy będzie podwyżka kwoty zasiłku pielęgnacyjnego?

Aktualna wysokość zasiłku pielęgnacyjnego jest znacząco niska i nie odpowiada potrzebom wszystkich osób z niepełnosprawnością. Regularne wizyty u lekarzy specjalistów, systematyczna rehabilitacja, niezbędny sprzęt rehabilitacyjny, specjalistyczne żywienie oraz środki higieny osobistej wymagają dużych nakładów finansowych, a obecna kwota zasiłku pielęgnacyjnego w żaden sposób nie pokrywa koniecznych wydatków osób z niepełnosprawnością. Zasiłek pielęgnacyjny nie był podwyższany przez 12 lat.

Interpelacja nr 25619 do ministra rodziny i polityki społecznej w sprawie podwyższenia kwoty zasiłku pielęgnacyjnego

Szanowna Pani Minister,

28 marca 2021 r. rzecznik praw dziecka pan Mikołaj Pawlak wystosował do Pani pismo z prośbą o podjęcie działań na rzecz dzieci z niepełnosprawnościami w celu zwiększenia wysokości zasiłku pielęgnacyjnego i wprowadzenia jego corocznej waloryzacji.

Aktualna wysokość zasiłku pielęgnacyjnego jest znacząco niska i nie odpowiada potrzebom wszystkich osób z niepełnosprawnością. Regularne wizyty u lekarzy specjalistów, systematyczna rehabilitacja, niezbędny sprzęt rehabilitacyjny, specjalistyczne żywienie oraz środki higieny osobistej wymagają dużych nakładów finansowych, a obecna kwota zasiłku pielęgnacyjnego w żaden sposób nie pokrywa koniecznych wydatków osób z niepełnosprawnością.

Zasiłek pielęgnacyjny nie był podwyższany przez 12 lat, a jego pierwsza waloryzacja nastąpiła od dnia 1 listopada 2019 r. na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 lipca 2018 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu.

W związku z powyższym proszę o odpowiedź na pytania:

1. Czy Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej podejmie prace nad zwiększeniem wysokości zasiłku pielęgnacyjnego i jego corocznej waloryzacji?
2. Czy Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej może udostępnić odpowiedź na pismo rzecznika praw dziecka z dnia 28 marca 2021 r.?

Posłanka Iwona Hartwich

23 lipca 2021 r.

Odpowiedź na interpelację nr 25619 w sprawie podwyższenia kwoty zasiłku pielęgnacyjnego

Szanowna Pani Marszałek,

w odpowiedzi na interpelację nr K9INT25619 poseł Iwony Hartwich, uprzejmie informuję.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych kwoty kryteriów dochodowych uprawniających do zasiłku rodzinnego: kryterium ogólne i kryterium dla rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym oraz kryterium uprawniające do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka, a także wysokość świadczeń rodzinnych (w tym zasiłku pielęgnacyjnego), z wyłączeniem wysokości świadczenia pielęgnacyjnego, podlegają weryfikacji co 3 lata, z uwzględnieniem wyników badań progu wsparcia dochodowego rodzin. Próg wsparcia dochodowego rodzin bada i przedstawia Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.

Procedurę weryfikacji świadczeń rodzinnych, w tym zasiłku pielęgnacyjnego, określa art. 19 ustawy o świadczeniach rodzinnych, który m.in. stanowi o udziale Rady Ministrów i Rady Dialogu Społecznego w procesie ustalania ww. kwot kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń rodzinnych.

W świetle wyżej przytoczonego art. 18 ust. 1 ustawy, wysokość kwot kryterium dochodowego uprawniającego do zasiłku rodzinnego, kryterium uprawniające do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka a oraz kwot świadczeń rodzinnych podlega procedurze weryfikacji, nie oznaczającej obowiązkowej zmiany wysokości weryfikowanych kwot.

W ramach weryfikacji w 2021 r., ze względu na prowadzone nowe projekty w zakresie wsparcia rodzin, Rada Ministrów przedstawiła Radzie Dialogu Społecznego propozycję utrzymania wysokości kwot ww. kryteriów dochodowych i świadczeń rodzinnych na dotychczasowym poziomie. Rada Ministrów podejmie ostateczne rozstrzygnięcie o zakresie zmian ww. kwot w drodze rozporządzenia, w terminie do 15 sierpnia br.

Ponadto istotne jest, że zasiłek pielęgnacyjny, którego celem jest nie tyle zapewnienie wsparcia rodziny osoby niepełnosprawnej, co częściowe pokrycie zwiększonych wydatków związanych z niezdolnością do samodzielnej egzystencji osoby niepełnosprawnej, jest jedną z wielu form wsparcia, z których mogą korzystać osoby niepełnosprawne bądź ich opiekunowie.

Podstawowym świadczeniem opiekuńczym, funkcjonującym w ramach systemu świadczeń rodzinnych, o które mogą ubiegać się osoby sprawujące opiekę nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, którego niepełnosprawność powstała w dzieciństwie, tj. przede wszystkim rodzice niepełnosprawnych dzieci, jest świadczenie pielęgnacyjne, przyznawane na podstawie art.17 ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Celem wypłaty świadczenia pielęgnacyjnego jest udzielenie materialnego wsparcia osobom, które nie wykonują działalności zarobkowej z powodu konieczności sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną.

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje matce albo ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka (opiekunem faktycznym dziecka jest osoba faktycznie opiekującą się dzieckiem, która wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka), osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną oraz innym osobom, na których, zgodnie z przepisami krio ciąży obowiązek alimentacyjny względem osoby niepełnosprawnej, z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, którzy sprawują opiekę nad osobą niepełnosprawną, jeżeli niepełnosprawność tej osoby powstała nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia. Prawo do tego świadczenia przyznawane jest na okres ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności.

Świadczenie pielęgnacyjne w wysokości 1971 zł miesięcznie jest obecnie najwyższym świadczeniem z zabezpieczenia społecznego, w całości finansowanym z budżetu państwa, niezależnym od spełnienia kryterium dochodowego, a jego wysokość podlega corocznej waloryzacji w oparciu o procentowy wskaźnik wzrostu minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Drugim rodzajem świadczenia opiekuńczego skierowanym do opiekunów osób niepełnosprawnych, których niepełnosprawność powstała w wieku dorosłym, jest specjalny zasiłek opiekuńczy, przyznawany na podstawie art. 16a ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (krio) ciąży obowiązek alimentacyjny względem osoby niepełnosprawnej oraz małżonkom, niepodejmującym lub rezygnującym z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny. W praktyce, specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, które nie spełniają warunków otrzymywania świadczenia pielęgnacyjnego, tj. przede wszystkim ww. warunku daty powstania w dzieciństwie niepełnosprawności osoby wymagającej opieki. Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje po spełnieniu kryterium dochodowego, które wynosi 764 zł miesięcznie w przeliczeniu na osobę w rodzinie osoby sprawującej opiekę i osoby wymagającej opieki. Prawo do tego świadczenia ustala się co do zasady na okres zasiłkowy trwający od 1 listopada do 30 października roku kolejnego. Wysokość specjalnego zasiłku opiekuńczego wynosi 620 zł miesięcznie.

Istotne jest, że za osoby pobierające ww. świadczenia adresowane do opiekunów osób niepełnosprawnych, co do zasady opłacane są co miesiąc, także ze środków budżetu państwa, składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz zdrowotne, co umożliwia opiekunom osiągnięcie stażu ubezpieczeniowego mającego wpływ na prawo do przyszłych świadczeń emerytalnych, a na bieżąco prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Należy zauważyć, że w ostatnim czasie, miały miejsce istotne zmiany, zwiększające wsparcie finansowe w zakresie świadczeń dla osób niepełnosprawnych i ich opiekunów, które spowodowały wzrost wysokości świadczeń opiekuńczych kierowanych do osób niepełnosprawnych i ich opiekunów, realizowanych w ramach systemu świadcz...