Członkowie rad nadzorczych. Zmiany w zasadach ubezpieczeń ZUS

ZUS przypomina, że od 1 stycznia 2015 r. wprowadzony został obowiązek ubezpieczeń społecznych członków rad nadzorczych oraz zmianie uległy zasady dotyczące ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne z tego tytułu.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym
Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są członkami rad nadzorczych, wynagradzanymi z tytułu pełnienia tej funkcji. Obowiązek ten dotyczy:

• wszystkich członków rad nadzorczych, którzy pobierają wynagrodzenie z tego tytułu, bez względu na posiadanie innego tytułu do ubezpieczeń społecznych i bez względu na fakt posiadania uprawnienia do emerytury lub renty,
• członków rad nadzorczych, w których taki organ występuje.

Członkowie rad nadzorczych nie są objęci obowiązkiem ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego.

Członkowie rad nadzorczych podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym od dnia powołania na członka rady nadzorczej, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym zaczął tę funkcję wykonywać odpłatnie, do dnia zaprzestania pełnienia tej funkcji. W sytuacji, gdy członkowi rady nadzorczej przyznano by wynagrodzenie dopiero po pewnym czasie od momentu powołania do pełnienia tej funkcji, obowiązek ubezpieczeń społecznych powstaje dopiero od dnia przyznania wynagrodzenia.

Przykład 1:
Członek rady nadzorczej został powołany do pełnienia tej funkcji w dniu 17.01.2015 r. Do dnia 31.03.2015 r. pełnił tę funkcję nieodpłatnie, natomiast od dnia 1.04.2015 r. przyznane zostało mu prawo do wynagrodzenia z tego tytułu. Obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowy z tytułu pełnienia tej funkcji podlegać będzie od dnia 1.04.2015 r.

Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe członków rad nadzorczych stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.  

Do członków rad nadzorczych mają odpowiednie zastosowanie przepisy § 2 - 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161, poz. 1106 z późn. zm.), określające składniki przychodu nie stanowiące podstawy wymiaru składek. 

W sytuacji, gdy członkowi rady nadzorczej zostanie wypłacone wynagrodzenie z tytułu pełnienia tej funkcji, jednakże w całości za okres sprzed 01.01.2015 r., tj. okres w którym podlegał wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu, lub nie podlegał temu ubezpieczeniu, kwota tego wynagrodzenia nie będzie stanowiła podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Przykład 2:
Członek rady nadzorczej jest wynagradzany z tytułu pełnienia tej funkcji. Do 31 grudnia 2014 r. podlegał obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu (kod tytułu ubezpieczenia 22 40). Od 1 stycznia 2015 r. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu (kod tytułu ubezpieczenia 22 41). Wynagrodzenie za grudzień 2014 r. zostało wypłacone 9 stycznia 2015 r. Wynagrodzenie za styczeń 2015 r. zostanie wypłacone 9 lutego 2015 r. Członek rady nadzorczej nie uzyskał w styczniu żadnych innych przychodów stanowiących podstawę wymiaru składek.

Za styczeń należy złożyć za ubezpieczonego następujące dokumenty rozliczeniowe:

• raport RZA z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 30 00, w którym rozliczone zostaną składki na ubezpieczenie zdrowotne od wynagrodzenia wypłaconego 9 stycznia, za okres za który brak było jeszcze obowiązku ubezpieczeń społecznych,
• raport RCA z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 22 41, z zerowymi podstawami wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne (tzw. "raport zerowy")

Zasady finansowania składek na ubezpieczenia społeczne
Składki na ubezpieczenia emerytalne członków rad nadzorczych finansują z własnych środków, w równych częściach, ubezpieczeni i płatnicy składek. Natomiast składki na ubezpieczenia rentowe finansują z własnych środków, w wysokości 1,5 % podstawy wymiaru ubezpieczeni i w wysokości 6,5 % podstawy wymiaru płatnicy składek.

Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne
Od 1 stycznia 2015 r. do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne członków rad nadzorczych, stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób z tym że:

• nie stosuje się wyłączeń wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz nie stosuje się ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych,
• podstawę wymiaru składki pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych.

Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych
Za członków rad nadzorczych nie opłaca się składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, ani na Fundusz Emerytur Pomostowych.

Natomiast w odniesieniu do składek na Fundusz Pracy, obowiązek ich opłacania będzie istniał, o ile spełnione będą warunki określone przepisami ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2013 r. poz. 674, z późn. zm.).

Kody tytułu ubezpieczenia
Od dnia 1 stycznia 2015 r. zmieniony został opis kodu tytułu ubezpieczenia 2240 oraz wprowadzone zostały nowe kody tytułu ubezpieczenia dla członka rady nadzorczej.

Dokumenty zgłoszeniowe, w tym w przypadku zmiany kodu tytułu ubezpieczenia
Płatnik składek zobowiązany jest za osoby, które przed 1 stycznia 2015 r. nie podlegały ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu bycia członkiem rady nadzorczej, a zgodnie ze znowelizowanymi przepisami powstał dla nich obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, dokonać zgłoszenia do tych ubezpieczeń w ciągu 7 dni od daty powstania tego obowiązku.

W przypadku ubezpieczonych, wobec których zachodzić będzie konieczność zmiany kodu tytułu ubezpieczenia, w związku ze zmianą schematu podlegania ubezpieczeniom, płatnik będzie zobowiązany, na zasadach ogólnych, do złożenie zgłoszenia wyrejestrowania i ponownego zgłoszenia do ubezpieczeń zawierającego prawidłowe dane.

W związku z tym należy pamiętać, iż członkowie rad nadzorczych, którzy do 31.12.2014 r. zgłoszeni byli wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego z kodem tytułu ubezpieczenia 2240 XX, a od 01.01.2015 r. powstał dla nich obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych powinni zostać wyrejestrowani z ubezpieczenia zdrowotnego (z dotychczasowym kodem tytułu ubezpieczenia) i zgłoszeni do właściwych ubezpieczeń z odpowiednim nowym kodem tytułu ubezpieczenia. 

www.zus.pl