CIT. Wydatki na ubezpieczenie samochodu osobowego w kosztach uzyskania przychodów

Wraz z nowelizacją ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, która weszła w życie na początku roku 2019, licznym modyfikacjom uległy zasady rozliczania w kosztach uzyskania przychodów wydatków z tytułu używania samochodu osobowego w działalności gospodarczej. Wprowadzane zmiany wywołały wiele kontrowersji, jak również wątpliwości co do właściwego stosowania nowych przepisów, ze względu na ich nieprecyzyjność oraz brak wytycznych lub objaśnień w tym zakresie.

Jednym z często podnoszonych problemów była kwestia uwzględniania w kosztach uzyskania przychodów wydatków na ubezpieczenie samochodu osobowego. Zgodnie z ogólną zasadą, zawartą w art. 16 ust. 1 pkt 49 ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. 2019 poz. 865, dalej jako ustawa o PDOP), składki na ubezpieczenie takiego pojazdu nie stanowią kosztów uzyskania przychodów w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 000 zł pozostaje do wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia. Warto zauważyć, iż przepis ten nie uległ znacznym modyfikacjom w skutek wspomnianej wyżej nowelizacji – zmieniony został jedynie limit kwotowy w nim określony (z 20 000 EUR na 150 000 PLN). Zakres stosowania tej regulacji jest jednak istotnie ograniczony. Z trzech najpopularniejszych typów ubezpieczeń stosowanych w przypadku samochodów osobowych (OC, AC, NNW), wartość samochodu określana jest jedynie na potrzeby ubezpieczenia AC. Wyłącznie do tego ubezpieczenia będzie zatem możliwe zastosowanie limitu wskazanego w art. 16 ust. 1 pkt 49 ustawy o PDOP.

Czy oznacza to, że w przypadku ubezpieczenia OC i NNW cała kwota składki może stanowić koszt uzyskania przychodów? Jeżeli samochód wykorzystywany jest wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej, działanie takie wydaje się słuszne. Jak jednak należy postępować w przypadku pojazdów używanych także do celów niezwiązanych z tą działalnością (cele mieszane)?

W tym miejscu należy przytoczyć treść art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o PDOP. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku korzystania z samochodu także na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą podatnika, 25% wydatków z tytułu kosztów używania tego pojazdu na potrzeby działalności nie stanowi kosztów uzyskania przychodów. Regulacja ta odbiega nieco od regulacji obowiązującej do końca 2018 roku. W kontekście kwalifikacji wydatków na ubezpieczenia szczególny problem sprawia wyznaczenie definicji „kosztów używania” samochodu. Na tym gruncie – od czasu uchwalenia ustawy nowelizującej – pojawiały się wątpliwości w kontekście konieczności limitowania w kosztach uzyskania przychodów, na podstawie powyższego przepisu, wydatków na ubezpieczenia (OC, NNW) jako kosztów używania samochodu.

W ostatnim czasie organy podatkowe zajęły jednak stanowisko w tej kwestii.

W dwóch interpretacjach indywidualnych (z 15.04.2019 r., znak 0111-KDIB1-3.4010.1.2019.2.MO oraz z 23.05.2019 r., znak 0111-KDIB1-1.4010.78.2019.3.BS) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, iż wydatki na ubezpieczenie OC i NNW nie mogą być uznane za wydatki eksploatacyjne, a co za tym idzie – nie są objęte dyspozycją normy zawartej w art. 16 ust. 1pkt 51 ustawy o PDOP.

Stanowisko takie, choć niewątpliwie korzystne dla podatników, powoduje poważne wątpliwości co do jego zgodności z utrwalonym w orzecznictwie sądów administracyjnych rozumieniem pojęcia „kosztów używania” samochodu. Jak wskazywano w wydawanych wyrokach, termin ten obejmuje szerszy zakres desygnatów niż zwrot „koszty eksploatacyjne” (zob. wyrok NSA z 05.05.2016 r., sygn. akt II FSK 688/14). W orzecznictwie wyrażany jest także pogląd, iż wydatki eksploatacyjne powinny być kwalifikowane jako koszty używania pojazdu (wyrok NSA z 03.12.2015 r., sygn. akt II FSK 2273/13; z 17.10.2012 r., sygn. akt II FSK 467/11), co wskazuje na to, że wydatki/koszty eksploatacyjne niewątpliwie stanowią koszty używania samochodu, jednakże nie wyczerpują zakresu tego pojęcia. Przyjęcie takiego rozumienia powyższych terminów wyklucza możliwość uznania ich za tożsame. Organy podatkowe zdają się natomiast nie dostrzegać tego rozróżnienia, jednoznacznie wskazując, iż wydatki na ubezpieczenie pojazdu nie stanowią wydatków eksploatacyjnych, a co za tym idzie – nie należy stosować w takim wypadku art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o PDOP.

Warto także wskazać, iż sądy administracyjne niejednokrotnie wprost kwalifikowały wydatki na ubezpieczenie pojazdu do kosztów jego używania (np. przytoczony powyżej wyrok NSA z 05.05.2016 r., sygn. akt II FSK 688/14; z 16.03.2012 r., sygn. akt II FSK 2030/10, a także wyrok WSA w Poznaniu z 21.12.2017 r., sygn. akt I SA/Po 954/17).

Należy zaznaczyć, iż wszystkie wskazane wyżej orzeczenia zostały wydane w poprzednio obowiązującym stanie prawnym (przed zmianą treści art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o PDOP). Okoliczność ta nie powinna być jednak istotna dla omawianej kwestii, bowiem w nowym przepisie ustawodawca posłużył się identycznym zwrotem jak w regulacji uprzednio obowiązującej („koszty używania” samochodu osobowego).

Skoro zatem w orzecznictwie przyjmowany jest pogląd, iż wydatki na ubezpieczenie stanowią koszty używania samochodu, to - abstrahując od kwestii rozbieżności w rozumieniu terminów „wydatki eksploatacyjne” i „koszty używania” - stanowisko wyrażone w przytoczonych interpretacjach indywidualnych prawa podatkowego stoi w sprzeczności z tym poglądem.

Z tego względu, mimo iż obecne podejście organów podatkowych w tej materii jest korzystne dla podatnika, nie można wykluczyć zmiany tej koncepcji w przyszłości.

Bartosz Suławko, Młodszy konsultant podatkowy ECDP TAX Mazur i Wspólnicy sp. kom. 

 

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...