CIT 2019. Nowe zasady poboru podatku u źródła

Z początkiem 2019 r. weszły w życie liczne zmiany w przepisach ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity: Dz. U. 2018 poz. 1036, dalej jako ustawa o PDOP). Znaczącym modyfikacjom, na mocy ustawy z 23 października 2018r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2018 poz. 2193, dalej jako ustawa nowelizująca), uległy zasady poboru tzw. podatku u źródła.

Na podstawie dotychczas obowiązujących regulacji, podmiot regulujący należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz 22 ust. 1 ustawy o PDOP był zobowiązany do stosowania jednakowych regulacji niezależnie od wartości wypłacanych należności. W przypadku posiadania certyfikatu rezydencji kontrahenta było natomiast możliwe zastosowanie preferencyjnej stawki opodatkowania albo niepobranie podatku na mocy postanowień właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (dalej jako UPO) lub po spełnieniu warunków ustawowych zwolnienia z ustawy o PDOP.

2 mln i należyta staranność

W ramach ustawy nowelizującej, w treści art. 26 ust. 1 ustawy o PDOP wprowadzony został limit w wysokości 2 000 000 zł. W przypadku gdy suma należności wypłacanych przez podmiot w trakcie obowiązującego u niego roku podatkowego na rzecz tego samego kontrahenta nie przekroczy tej kwoty, co do zasady reguły poboru podatku się nie zmienią i możliwe będzie stosowanie zapisów UPO w przypadku posiadania certyfikatu rezydencji odbiorcy należności. Dodany został jednak obowiązek zachowania przez płatnika „należytej staranności” przy weryfikacji warunków pozwalających na niepobranie podatku albo zastosowanie stawki niższej niż przewidziana w ustawie o PDOP. Ustawodawca nie wyjaśnił na czym owa staranność ma polegać, ograniczając się jedynie do wskazania, iż dla oceny jej zachowania istotny jest charakter oraz skala działalności płatnika. Należy także zaznaczyć, iż w przypadku gdy rok podatkowy podmiotu wypłacającego należności nie trwa 12 miesięcy, limit oblicza się jako iloczyn 1/12 kwoty 2 000 000 zł i liczby rozpoczętych miesięcy roku podatkowego, w którym dokonano wypłaty tych należności (art. 26 ust. 2i ustawy o PDOP).

Sytuacja zmienia się natomiast kiedy suma wypłacanych należności przekroczy wyżej wskazany limit. W takim przypadku, zgodnie z nową regulacją zawartą w art. 26 ust. 2e ustawy o PDOP, podmioty wypłacające należności zobowiązane są do poboru podatku u źródła od nadwyżki ponad tę kwotę w dniu ich wypłaty, bez względu na przepisy właściwej UPO. Nie oznacza to jednak, iż pobór podatku jest obowiązkowy w każdej sytuacji. Zgodnie bowiem z ust. 7a tego artykułu, przepis ust. 2e nie znajduje zastosowanie jeżeli płatnik podatku złoży odpowiednie oświadczenie, w którym wskaże, iż posiada wymagane prawem dokumenty dla zastosowania preferencyjnej stawki, zwolnienia lub niepobrania podatku oraz w wyniku weryfikacji (zachowania „należytej staranności”) nie powziął przypuszczenia o występowaniu okoliczności wykluczających takie działanie. Przedmiotowe oświadczenie składane jest w formie elektronicznej przez kierownika jednostki w rozumieniu ustawy o rachunkowości do urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Wyłączenia

Należy w tym miejscu zaznaczyć, iż na podstawie delegacji zawartej w art. 26 ust. 9 ustawy o PDOP wydane zostało rozporządzenie Ministra Finansów z 31 grudnia 2018 r. (Dz. 2018, poz. 2545, dalej jako Rozporządzenie), które wprowadza modyfikacje w stosowaniu omawianego wyżej art. 26 ust. 2e ustawy o PDOP. Na podstawie § 2 ust. 1 Rozporządzenia, wyłącza się stosowanie art. 26 ust. 2e ustawy (limitu 2 000 000 zł) w przypadku wypłat m.in. należności z tytułu użytkowania lub prawa do użytkowania urządzenia przemysłowego (w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego). Powyższe wyłączenie stosuje się jedynie do wypłat należności na rzecz podatników mających siedzibę lub zarząd na terytorium państwa będącego stroną zawartej z Rzecząpospolitą Polską umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, a dodatkowo której przepisy określają: zasady opodatkowania dochodów z dywidend, odsetek oraz należności licencyjnych oraz istnieje podstawa prawna do wymiany informacji podatkowych z tym państwem. W tym zakresie wyłączono (co do zasady bez wskazywania terminu wyłączenia) stosowanie limitu 2 000 000 zł do należności obejmujących m.in. użytkowanie urządzenia przemysłowego. Jedynie w odniesieniu do należności tego rodzaju wypłacanych na rzecz banków centralnych niemających siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wyłączono stosowanie limitu w przypadku wypłat dokonywanych do dnia 30 czerwca 2019 r. Powyższe wyłączenia stosuje się, jeżeli spełnione zostały warunki do niepobrania podatku, zastosowania stawki podatku lub zwolnienia, wynikające z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania (§ 5 Rozporządzenia).

Zwrot podatku

Warto także wskazać, iż wpłacenie podatku u źródła na nowych zasadach nie zawsze wywoła definitywne skutki. Ustawa nowelizująca dodaje bowiem do ustawy o PDOP rozdział 6a traktujący o możliwości uzyskania zwrotu podatku. Następuje on na wniosek podatnika albo płatnika, który poniósł ciężar ekonomiczny podatku wypłacając go ze swoich środków, jeżeli istnieje ku temu podstawa prawna (np. brak konieczności poboru na gruncie właściwej UPO). Należy jednak zauważyć, iż wniosek ten wymaga złożenia obszernej dokumentacji związanej z transakcją, która była podstawą do pobrania podatku oraz podmiotami będącymi jej stronami (art. 28b ust. 4 ustawy o PDOP), co w praktyce może znacznie utrudnić uzyskanie zwrotu. Jeżeli wniosek nie budzi wątpliwości, organ podatkowy dokonuje zwrotu niezwłocznie, bez wydawania decyzji. W pozostałych przypadkach zwrot powinien nastąpić na podstawie decyzji, bez zbędnej zwłoki, nie później niż 6 miesięcy od daty wpływu wniosku (po upływie tego terminu niezwrócony podatek podlega oprocentowaniu na zasadach dotyczących opłat prolongacyjnej). Ustawa nowelizująca przyznaje także organom podatkowym kompetencje w zakresie weryfikacji warunków przyznania zwrotu.

Podsumowując powyższe rozważania należy stwierdzić, iż przepisy dotyczące poboru podatku u źródła uległy znacznemu skomplikowaniu, co może odnieść negatywne skutki dla podatników oraz płatników.

Bartosz Suławko, Młodszy konsultant podatkowy ECDP Sp. z o.o.