08.11.2021

Jednym z najważniejszych dokumentów przy dokonywaniu płatności na rzecz podmiotów zagranicznych z tytułu np. należności licencyjnych, odsetek lub usług niematerialnych, pozwalających na zastosowanie właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, jest certyfikat rezydencji podatkowej.

Rolą certyfikatu rezydencji jest potwierdzenie rezydencji podatkowej odbiorcy płatności dokonywanej przez polski podmiot. Co istotne certyfikatu rezydencji nie może zastąpić inny dowód (np. dokument potwierdzający prowadzenie przez określony podmiot działalności gospodarczej na terytorium danego państwa, a nawet informacja o nadaniu numeru identyfikacji podatkowej, czy też decyzja podatkowa).

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

Zgodnie z przepisami ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „ustawa o CIT”) certyfikatem rezydencji jest „zaświadczenie o miejscu siedziby podatnika dla celów podatkowych wydane przez właściwy organ administracji podatkowej państwa miejsca siedziby podatnika” (art. 4a pkt 12; analogicznie art. 5a pkt 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Na podstawie powyższego przepisu w interpretacjach podatkowych przyjmuje się, że certyfikat rezydencji to dokument:

• wystawiony przez właściwe dla podatnika organy administracji podatkowej,
• wskazujący dane identyfikujące podatnika, w tym jego nazwę i siedzibę, datę wystawienia oraz ewentualnie okres ważności dokumentu,
• zawierający stwierdzenie, że podatnik podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w państwie jego siedziby.

Taką definicję zawarł przykładowo Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 20 lipca 2021 r. (nr 0111-KDIB1-2.4010.185.2021.2.AK).

Forma elektroniczna certyfikatu

Organy podatkowe wskazują, że płatnik powinien posiadać oryginalny certyfikat. Przepisy nie wskazują jednak czy akceptowalna jest jedynie forma papierowa czy też akceptowalna będzie forma elektroniczna.

Wraz z postępem informatyzacji organy podatkowe zaczęły akceptować elektroniczną formę certyfikatów. W najnowszych interpretacjach wskazuje się, że dokumentem urzędowym będzie taki certyfikat rezydencji, który został sporządzony w formie przewidzianej przepisami prawa danego państwa przez powołany do tego organ. Jeżeli zatem zgodnie z prawem danego państwa, istnieje możliwość uzyskania zaświadczenia o miejscu siedziby dla celów podatkowych zarówno w formie papierowej, jak i w formie elektronicznej, obie formy są wydawane przez właściwy organ podatkowy danego państwa i mają status równorzędny w świetle prawa tego państwa, to płatnik będzie upoważniony do uznania takiego certyfikatu rezydencji w którejkolwiek z tych form. Taki certyfikat rezydencji w formie elektronicznej będzie zatem podstawą dla płatnika do zastosowania postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (tak też Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 12 lipca 2021 r., nr 0114-KDIP2-1.4010.158.2021.1.JC).

Kopia certyfikatu rezydencji

Dodatkowo, zgodnie z obecnym brzmieniem art. 26 ust. 1n ustawy o CIT miejsce siedziby podatnika dla celów podatkowych może zostać potwierdzone kopią certyfikatu rezydencji, jeżeli kwota wypłacanych na rzecz tego samego podmiotu należności nie przekracza 10 000 zł w roku kalendarzowym, a informacje wynikające z takiej kopii nie budzą uzasadnionych wątpliwości co do zgodności ze stanem faktycznym. Przepis ten wprowadza wyjątek od stosowania oryginalnej formy certyfikatu, ale jedynie do płatności o stosunkowo niskiej wartości.

Certyfikat rezydencji a przepisy tzw. Tarczy antykryzysowej

Biorąc pod uwagę trudną sytuację pandemiczną ustawodawca zdecydował się ułatwić płatnikom stosowanie certyfikatów rezydencji. Otóż zgodnie z art. 31ya ust. 2 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (dalej: „Tarcza”) w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19, a także w okresie kolejnych 2 miesięcy po ich odwołaniu, miejsce zamieszkania i siedziby podatnika dla celów podatkowych może być potwierdzone kopią certyfikatu rezydencji, jeżeli informacje wynikające z przedłożonej kopii certyfikatu rezydencji nie budzą uzasadnionych wątpliwości co do zgodności ze stanem faktycznym.

Dodatkowo, w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19, a także w okresie kolejnych dwóch miesięcy po ich odwołaniu, określony w przepisach ustawy o CIT warunek uzyskania przez płatnika certyfikatu rezydencji od podatnika uważa się za spełniony także w przypadku, gdy płatnik posiada certyfikat rezydencji tego podatnika obejmujący 2019 r. lub 2020 r. oraz oświadczenie podatnika co do aktualności danych w nim zawartych.

Jak wynika z powyższych przepisów Tarczy, stosowanie kopii certyfikatu rezydencji oraz ewentualnie oświadczenia podatnika zagranicznego miało być jedynie rozwiązaniem czasowym, na okres pandemii.

Polski Ład

W ramach zmian, które wejdą w życie w ramach tzw. Polskiego Ładu, wprowadzona zostanie możliwość korzystania z kopii certyfikatów rezydencji podatkowej, niezależnie od wartości dokonywanej płatności.

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 26 ust. 1n Ustawy o CIT miejsce siedziby podatnika dla celów podatkowych może zostać potwierdzone kopią certyfikatu rezydencji, jeżeli informacje wynikające z przedłożonej kopii certyfikatu rezydencji nie budzą uzasadnionych wątpliwości co do zgodności ze stanem faktycznym. Zmiana ta jest z pewnością korzystna dla płatników i znacznie ułatwi polskim podmiotom realizację obowiązków płatnika.

Powyższy przepis wejdzie w życie 1 stycznia 2022 r. i będzie miał zastosowanie do płatności dokonywanych od tego dnia.

Michał Wójcik