Brexit: Podstawowe konsekwencje na gruncie VAT bezumownego wyjścia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej

Wyjście Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (dalej: Zjednoczone Królestwo) z Unii Europejskiej (dalej: UE) bez umowy (czyli tzw. „twardy Brexit”) oznacza, że nie będzie wprowadzony w relacjach UE ze Zjednoczonym Królestwem okres przejściowy, obejmujący m.in. czasowe utrzymanie obecnego stanu prawnego w zakresie opodatkowania VAT transakcji dostaw towarów i świadczenia usług pomiędzy Polską (polskimi podmiotami) a Zjednoczonym Królestwem (brytyjskimi podmiotami). W związku z tym może nastąpić gwałtowna zmiana sytuacji przedsiębiorców, dokonujących obrotu z firmami i obywatelami rezydującymi w Zjednoczonym Królestwie.

I. Zmiany zasad opodatkowania VAT dostaw towarów między Polską a Zjednoczonym Królestwem

Z dniem bezumownego wyjścia Zjednoczonego Królestwa z UE przepisy dotyczące dostaw i przemieszczeń towarów dokonywanych pomiędzy państwami UE nie będą miały zastosowania do obrotu towarowego między państwami członkowskimi (UE-27) a Zjednoczonym Królestwem, które stanie się państwem trzecim (1). W konsekwencji w relacjach pomiędzy UE-27 i Zjednoczonym Królestwem nie będą występować takie transakcje, jak wewnątrzwspólnotowa dostawa /nabycie towarów oraz sprzedaż wysyłkowa.
 

Począwszy od dnia bezumownego wyjścia Zjednoczonego Królestwa z UE dostawy i przemieszczenia towarów między Polską a Zjednoczonym Królestwem będą podlegały przepisom odnoszącym się do eksportu i importu towarów.

Zmiany dotyczące WDT i WNT

Oznacza to, że sprzedaż pomiędzy przedsiębiorcami (B2B) towarów wysyłanych /transportowanych na terytorium Zjednoczonego Królestwa, obecnie zazwyczaj traktowana – po spełnieniu określonych warunków – jako wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) podlegająca w Polsce opodatkowaniu stawką 0% (i odpowiednio wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów w Zjednoczonym Królestwie), po bezumownym wyjściu Zjednoczonego Królestwa z UE zostanie uznana za eksport towarów z Polski.

Spowoduje to zmianę warunków umożliwiających stosowanie stawki podatku 0% – wystąpi obowiązek posiadania dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza terytorium UE (wywóz ten musi być potwierdzony przez właściwy organ celny).

Z kolei nabycie od przedsiębiorcy towarów wysyłanych /transportowanych z terytorium Zjednoczonego Królestwa do Polski, obecnie stanowiące wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT), począwszy od daty bezumownego wyjścia Zjednoczonego Królestwa z UE będzie traktowane jako import towarów objęty wymogiem złożenia zgłoszenia celnego (importowego) oraz rozliczenia podatku VAT w Polsce.
 

Podatnicy będą mogli skorzystać z istniejącego uproszczenia umożliwiającego rozliczenie VAT należnego z tytułu importu towarów w deklaracji VAT składanej za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu tych towarów (art. 33a ustawy o VAT (2)).

Należy również mieć na względzie, że z dniem bezumownego wyjścia podatnicy zaangażowani w wielostronny obrót towarowy ze Zjednoczonym Królestwem nie będą mogli korzystać z procedury uproszczonej dla rozliczania VAT w przypadku wewnątrzwspólnotowych transakcji trójstronnych, o której mowa w rozdziale 8 działu „Procedury szczególne” ustawy o VAT.

Zmiany dotyczące sprzedaży wysyłkowej

Począwszy od dnia „twardego Brexitu” do dostaw towarów na rzecz konsumentów (sprzedaż B2C), wysyłanych /transportowanych na terytorium Zjednoczonego Królestwa przez podatnika VAT lub na jego rzecz, nie będą mieć zastosowania przepisy dotyczące sprzedaży wysyłkowej. Oznacza to, że w relacjach z tym państwem przestaną także obowiązywać limity sprzedaży wysyłkowej ustalane przez poszczególne państwa członkowskie UE.
 

Z dniem bezumownego wyjścia Zjednoczonego Królestwa z UE dostawy określane jako:

  • sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju (art. 2 pkt 23 ustawy o VAT) będą stanowiły eksport towarów;
  • sprzedaż wysyłkowa na terytorium kraju (art. 2 pkt 24 ustawy o VAT) będą stanowiły import towarów.

II. Zmiany zasad opodatkowania VAT świadczenia usług między Polską a Zjednoczonym Królestwem

Zmiany dotyczące miejsca świadczenia usług

Zasadniczą kwestią dla prawidłowego rozliczenia podatku VAT z tytułu usług świadczonych na rzecz kontrahenta ze Zjednoczonego Królestwa (w tym po jego wyjściu z UE) jest określenie miejsca ich świadczenia (opodatkowania). Miejsce świadczenia usług zależy w szczególności od takich czynników jak:

  • przedmiot (rodzaj) usługi;
  • status podatkowy usługobiorcy (podatnik VAT albo konsument) i państwo jego siedziby/miejsca zamieszkania;
  • państwo, w którym usługi są faktycznie wykonywane.

Od prawidłowego określenia miejsca świadczenia zależy zatem czy dane świadczenia będą podlegały opodatkowaniu w Polsce, czy też w Zjednoczonym Królestwie. Wyjście Zjednoczonego Królestwa z UE może (ale nie musi) mieć wpływ na podatników mających siedzibę w Polsce, którzy świadczą usługi na rzecz brytyjskich kontrahentów bądź na terytorium Zjednoczonego Królestwa.
 

W przypadku większości usług wyjście Zjednoczonego Królestwa z UE nie będzie powodować zmiany w zakresie miejsca opodatkowania usług świadczonych na rzecz podmiotów brytyjskich (podatników bądź konsumentów).

Jednak w przypadku wykonywania niektórych usług wymóg traktowania Zjednoczonego Królestwa jako terytorium państwa trzeciego (nie zaś państwa członkowskiego UE) może prowadzić do zmiany miejsca ich opodatkowania (zob. ramka).
 

Świadczenie usług wymienionych w art. 28l ustawy o VAT (np. sprzedaż praw lub udzielanie licencji i sublicencji, usługi reklamy, usługi doradcze, prawnicze, księgowe, usługi tłumaczeń) na rzecz konsumentów zlokalizowanych poza terytorium UE, podlega opodatkowaniu w kraju, gdzie podmioty te posiadają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu (czyli na terytorium państwa trzeciego).

Natomiast gdy te same usługi są świadczone na rzecz konsumentów z UE, miejsce świadczenia jest ustalane według zasady ogólnej, czyli zasadniczo jest to państwo, w którym usługodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej.

Wyjście Zjednoczonego Królestwa z UE spowoduje zatem, że dla ww. usług – w przypadku ich świadczenia dla konsumentów – miejsce opodatkowania ulegnie zmianie (tego typu usługi nie będą już opodatkowane w Polsce, lecz w Zjednoczonym Królestwie).

Zmiany dotyczące procedury Mini One Stop Shop (MOSS) oraz progu dla usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych

Począwszy od daty bezumownego wyjścia Zjednoczonego Królestwa z UE podatnicy wykonujący usługi telekomunikacyjne, nadawcze i elektroniczne („usługi TNE”) na rzecz konsumentów brytyjskich utracą możliwość korzystania z ułatwienia w postaci progu dla usług TNE w wysokości 42 000 zł, o którym mowa w art. 28k ust. 2 ustawy o VAT. Ułatwienie to pozwala na rozliczanie w Polsce VAT od takich usług według reguł obowiązujących dla transakcji krajowych.
 

Z dniem bezumownego wyjścia Zjednoczonego Królestwa z UE świadczenie usług TNE na rzecz brytyjskich podmiotów niebędących podatnikami (sprzedaż B2C) będzie podlegało opodatkowaniu w Zjednoczonym Królestwie.

VAT z tytułu takich usług nie będzie mógł zostać zadeklarowany i rozliczony w uproszczony sposób za pośrednictwem Małego Punktu Kompleksowej Obsługi (ang. Mini One Stop Shop /MOSS) w państwie siedziby (identyfikacji) unijnego podatnika (np. w Polsce).

Oznacza to, że podatnik świadczący takie usługi będzie obowiązany do zapłaty VAT bezpośrednio w Zjednoczonym Królestwie, jak również do dopełnienia obowiązujących tam wymogów w zakresie rejestracji, deklarowania i sprawozdawczości na potrzeby VAT.

III. Obowiązek ustanowienia przedstawiciela podatkowego w Polsce przez podmioty ze Zjednoczonego Królestwa

Jedną z konsekwencji „twardego Brexitu” będzie obowiązek ustanowienia przedstawiciela podatkowego w Polsce przez podmioty gospodarcze ze Zjednoczonego Królestwa, wykonujące w Polsce czynności podlegające VAT. Co istotne, obowiązek ten będzie dotyczył także przedsiębiorców, którzy już obecnie są zarejestrowani w Polsce jako czynni podatnicy VAT.

Przedsiębiorca ze Zjednoczonego Królestwa będzie miał obowiązek ustanowienia przedstawiciela podatkowego, jeżeli łącznie spełnia następujące warunki (art. 18a ust. 1 ustawy o VAT):

  1. jest podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, tj. wykonuje samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT,
  2. nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski lub innego państwa UE,
  3. ma obowiązek zarejestrowania się w Polsce jako podatnik VAT czynny.
     

Przedstawiciel podatkowy jest obowiązany do wykonywania, w imieniu i na rzecz podatnika-mocodawcy, obowiązków w zakresie rozliczania VAT, w tym

  1. sporządzania deklaracji podatkowych i informacji podsumowujących,
  2. prowadzenia i przechowywania dokumentacji oraz ewidencji dla potrzeb tego podatku.

Przedstawiciel podatkowy powinien zostać ustanowiony w terminie, który umożliwi mu dopełnienie ww. obowiązków ciążących na podatniku-mocodawcy.

IV. Zmiany dotyczące zwrotu podatku od towarów i usług podmiotom zagranicznym – procedura VAT-Refund

Następstwem bezumownego wyjścia Zjednoczonego Królestwa z UE będzie zmiana w procedurze mającej na celu uzyskanie zwrotu podatku VAT od zakupów dokonanych w tym kraju.

Zwrot VAT podatnikom mającym siedzibę w Zjednoczonym Królestwie składającym w Polsce wnioski o zwrot VAT w procedurze VAT-Refund

Brytyjscy podatnicy nie będą mogli składać wniosku w formie elektronicznej zgodnie z dyrektywą 2008/9/WE (3), lecz będą musieli ubiegać się o taki zwrot zgodnie z trzynastą dyrektywą Rady 86/560/EWG (4).

Wniosek o zwrot VAT zapłaconego w Polsce powinien być złożony w formie papierowej, do naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście (5). Nie będzie możliwości monitorowania procesu obsługi takiego wniosku za pośrednictwem elektronicznego systemu.

Do wniosku należy dołączyć, również w formie papierowej, następujące załączniki:

  • faktury, oraz dokumenty celne, z których wynikają wnioskowane kwoty zwrotu VAT,
  • oryginał zaświadczenia wskazującego, że podmiot składający wniosek jest podatnikiem podatku od wartości dodanej w Zjednoczonym Królestwie.

Co istotne, zwrot VAT w Polsce podmiotom ze Zjednoczonego Królestwa będzie przysługiwał pod warunkiem spełnienia przez to państwo zasady wzajemności w zakresie zwrotu VAT.
 

Pozostałe zasady procedury zwrotu VAT, w tym: terminy rozpatrzenia złożonych wniosków o zwrot VAT, minimalne limity wnioskowanej kwoty zwrotu VAT, co do zasady pozostają bez zmiany.

W Polsce kwestie te reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie zwrotu podatku od towarów i usług niektórym podmiotom (Dz. U. poz. 1860), które stanowi implementację przepisów dyrektywy Rady 2008/9/WE oraz trzynastej dyrektywy Rady 86/560/EWG.

Zwrot VAT w procedurze VAT-Refund zapłaconego w Zjednoczonym Królestwie przez polskich podatników VAT

Wnioski o zwrot VAT zapłaconego w Zjednoczonym Królestwie podlegają regulacjom w zakresie procedury VAT – Refund obowiązującym w tym kraju.
 

Wnioski te nie będą mogły być składane, jak dotychczas, za pomocą środków komunikacji elektronicznej za pośrednictwem naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla podatnika.

V. Zmiany dotyczące zwrotu VAT podróżnym (TAX – FREE)

Z dniem wyjścia Zjednoczonego Królestwa z UE pojawi się możliwość sprzedaży towarów obywatelom tego kraju (podróżnym) w systemie TAX FREE. Oznacza to, że obywatele brytyjscy robiący zakupy w Polsce będą mogli odzyskać podatek VAT od towarów zakupionych na terytorium Polski i wywiezionych poza obszar UE. Natomiast sprzedawca uczestniczący w polskim systemie TAX FREE, będzie miał prawo do zastosowania stawki VAT 0% do opodatkowania sprzedaży dokonanej podróżnemu (po spełnieniu warunków wymienionych w ustawie o VAT).

Co do zasady, osoby fizyczne niemające stałego miejsca zamieszkania na terytorium UE (podróżni), mają prawo do otrzymania zwrotu VAT zapłaconego przy nabyciu towarów na terytorium Polski, które w stanie nienaruszonym zostały wywiezione przez nie poza terytorium UE w bagażu osobistym.

Podstawą do zwrotu jest przedstawienie przez podróżnego:

  • dokumentu wystawionego przez sprzedawcę, na którym urząd celno–skarbowy potwierdził stemplem zaopatrzonym w numerator wywóz towarów;
  • do ww. dokumentu powinien być przymocowany wystawiony przez sprzedawcę paragon z kasy rejestrującej.

Linki do stron internetowych KE poświęconych Brexitowi:

https://ec.europa.eu/taxation_customs/uk-withdrawal-pl

https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/value-added-tax_en.pdf (dokument w j. angielskim)


(1) Państwo trzecie oznacza państwo niebędące członkiem Unii Europejskiej

(2) Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r. poz. 2174 z późn. zm.).

(3) Dyrektywa Rady 2008/9/WE z dnia 12 lutego 2008 r. określająca szczegółowe zasady zwrotu podatku od wartości dodanej, przewidzianego w dyrektywie 2006/112/WE, podatnikom niemającym siedziby w państwie członkowskim zwrotu, lecz mającym siedzibę w innym państwie członkowskim (Dz. U. L 44 z 20.02.2008, s. 23)

(4) Trzynasta dyrektywa Rady 86/560/EWG z dnia 17 listopada 1986 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do podatków obrotowych – warunki zwrotu podatku od wartości dodanej podatnikom niemającym siedziby na terytorium Wspólnoty (Dz. U. L 326 z 21.11.1986, s. 40)

(5) Dane kontaktowe: Drugi Urząd Skarbowy Warszawa-Śródmieście: ul. Jagiellońska 15, 03-709 Warszawa, tel. +48 22 51 13 501, e-mail: 2us.warszawa.srodmiescie@mf.gov.pl , Godziny urzędowania poniedziałek od 8.00 do 18.00, wtorek - piątek od 8.00 do 16.00 Strona internetowa:

http://www.mazowieckie.kas.gov.pl/web/bip-1401/drugi-urzad-skarbowy-warszawa-srodmiescie

Źródło: Ministerstwo Finansów

 

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...