Biuro rachunkowe - zasady prowadzenia działalności

Od 10 sierpnia 2014 r. biuro rachunkowe może założyć praktycznie każdy zainteresowany podmiot i świadczyć w ramach tej działalności usługi księgowe oraz niektóre usługi doradztwa podatkowego.

Warunki usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych

Zgodnie z postanowieniami art. 76a ust. 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 330, z późn. zm., dalej: uor), działalność w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych mogą wykonywać przedsiębiorcy pod warunkiem, że czynności z tego zakresu będą wykonywane przez osoby, które:

1. mają pełną zdolność do czynności prawnych;
2. nie były skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwo skarbowe oraz za przestępstwa określone w rozdziale 9 uor (m.in. za prowadzenie ksiąg rachunkowych wbrew przepisom ustawy lub podawanie w tych księgach nierzetelnych danych).

Przedsiębiorcą zaś może być osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Powyższe oznacza, że działalność w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych może prowadzić każdy wyżej wskazany przedsiębiorca. Dotyczy to nawet tych z nich, którzy nie spełniają wskazanych warunków, ale powierzyli wykonywanie czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg osobom, które spełniają te kryteria. Wystarczające jest więc zatrudnienie pracownika, a nawet powierzenie wykonywania tych czynności zleceniobiorcy.

Obowiązkowe ubezpieczenie OC

W przypadku usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych ustawodawca wprowadził wymóg posiadania ubezpieczenia. Stosownie bowiem do postanowień art. 76h ust. 1 uor, przedsiębiorcy prowadzący taką działalność są obowiązani do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z tą działalnością. Szczegółowe zasady zawierania tego ubezpieczenia reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z 6 listopada 2014 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przedsiębiorców wykonujących działalność z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych (Dz. U. poz. 1616). Zgodnie postanowieniami tego rozporządzenia, obowiązek ubezpieczenia OC powstaje nie później niż w dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia wykonywania działalności w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, natomiast minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia OC, w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte umową ubezpieczenia OC, wynosi równowartość w złotych 10 000 euro.

Umowy tego ubezpieczenia nie muszą zawierać przedsiębiorcy będący biegłymi rewidentami oraz doradcami podatkowymi, jeżeli ubezpieczyli się od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu tych zawodów w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Warunki wykonywania niektórych usług doradztwa podatkowego

Dopuszczalność wykonywania przez podmioty prowadzące biura rachunkowe, a nie będące jednocześnie doradcami podatkowymi, biegłymi rewidentami, adwokatami czy radcami prawnymi pozostałych czynności, tj.:

• prowadzenia, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie
• sporządzania, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie

wynika z ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 41, poz. 213, z późn. zm.).

W odniesieniu do osób, które nie są doradcami podatkowymi, ustawa nie nakłada żadnych warunków, które musiałyby one spełnić, aby wykonywać działalność w zakresie wskazanych czynności doradztwa podatkowego. Nie jest konieczne nawet to, aby osoba ta miała pełną zdolność do czynności prawnych czy też nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwo skarbowe oraz za przestępstwa określone we wspomnianym wyżej rozdziale 9 uor.

Osoby wykonujące czynności doradztwa podatkowego, które nie są zastrzeżone dla podmiotów uprawnionych, nie mają nawet obowiązku posiadania obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej prowadzonej działalności w zakresie tych czynności doradztwa podatkowego. Pewne ograniczenia wynikają jedynie z ustawy o rachunkowości, ale dotyczą one przedsiębiorców prowadzących księgi rachunkowe. Jeżeli zaś dany przedsiębiorca tych ksiąg nie prowadzi, nie nałożono na niego żadnych warunków, które musi spełnić, by podjąć taką działalność. Oznacza to, że wskazane usługi doradztwa podatkowego może wykonywać każdy zainteresowany.

Izabela Rutkowska