Biała lista i podzielona płatność – nowe obowiązki przedsiębiorców

Od 1 września podatnicy mają dostęp do elektronicznego wykazu czynnych podatników VAT, tzw. białej listy. Nowe rozwiązanie co do zasady ma ułatwić weryfikację kontrahentów i tym samy zwiększyć pewność obrotu gospodarczego. Jednakże w ocenie większości podatników „biała lista” bardziej służy fiskusowi niż przedsiębiorcom. Pojawiają się obawy, że podatnicy mimo rzetelnego płacenia podatków w nowej rzeczywistości są mnie bezpieczni. Pomimo obciążenia ich dodatkowymi uciążliwymi obowiązkami, wrasta ryzyko zakwestionowania ich rozliczeń podatkowych.

1. Co to jest biała lista podatników i od kiedy obowiązuje?

Zacznijmy zatem od początku. Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 12 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (dalej: ustawa nowelizująca), Szef Krajowej Administracji Skarbowej od 1 września 2019 r. został zobligowany do prowadzenia w postaci elektronicznej wykazu podmiotów w odniesieniu, do których naczelnik urzędu skarbowego (tzw. Biała lista):

  • nie dokonał rejestracji,

  • które wykreślił z rejestru jako podatników VAT,

  • które zarejestrował jako podatników VAT, w tym podmiotów, których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona.

Wykaz jest udostępniany w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie Ministerstwa Finansów. W porównaniu z poprzednimi wyszukiwarkami, zmodyfikowany rejestr podatków pozwala nie tylko sprawdzenie czy podmiot obecnie znajduje się w wykazie, ale udostępnia również dane historyczne. Na skutek zmian możliwe jest zweryfikowanie statusu podatkowego kontrahenta na dowolnie wybrany dzień, przypadający nie wcześniej niż w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym dany podmiot jest sprawdzany. Najistotniejszą zmianą jest natomiast to, iż wykaz zawiera numery rachunków bankowych, na które nabywca zobowiązany jest dokonywać wszelkich płatności na rzecz takiego podmiotu, o ile spełnione są określone przesłanki (o czym w dalszej części artykułu).

Należy dodać również, że wykaz jest aktualizowany w dni robocze, raz na dobę, a dostęp do wykazu jest możliwy także za pośrednictwem systemu teleinformatycznego Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Niestety już po pierwszych próbach skorzystania z wykazu, okazuje się, że nie zawiera on wszystkich informacji, zdarzają się również błędy. Ministerstwo Finansów nieprawidłowości tłumaczy tym, że zdawano sobie sprawę, że w pierwszych dniach funkcjonowania rejestru mogą pojawić się problemy. Resort podkreśla, że IV kwartał 2019 r. traktowany jest testowo.

2. Co zawiera biała lista podatników?

Biała lista zawiera:

  • nazwę (firma lub imię i nazwisko),

  • numer identyfikacji podatkowej,

  • nr REGON,

  • PESEL lub nr KRS jeśli posiada,

  • adres siedziby (dla podmiotu niebędącego osobą fizyczną), adres stałego miejsca prowadzenia działalności albo adres miejsca zamieszkania, w przypadku nieposiadania stałego miejsca prowadzenia działalności,

  • w odniesieniu do osoby fizycznej, imiona i nazwiska osób wchodzących w skład organu uprawnionego do reprezentowania podmiotu oraz ich numery identyfikacji podatkowej lub numery PESEL, imiona i nazwiska prokurentów oraz ich numery identyfikacji podatkowej lub numery PESEL, imię i nazwisko lub firmę (nazwę) wspólnika oraz jego numer identyfikacji podatkowej lub numer PESEL,

  • daty rejestracji, odmowy rejestracji albo wykreślenia z rejestru oraz przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT,

  • podstawę prawną rejestracji, odmowy rejestracji albo wykreślenia z rejestru oraz przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT, podstawę prawną odpowiednio odmowy rejestracji, wykreślenia z rejestru oraz przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT,

  • numery rachunków rozliczeniowych lub imiennych rachunków w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.

3. Jak szukać kontrahenta na białej liście?

Biała lista podatników znajduje się na stronie Ministerstwa Finansów.

Link do strony: https://www.podatki.gov.pl/wykaz-podatnikow-vat-wyszukiwarka?fbclid=IwAR1y2yVgDdMKx1vgrtJONwP0xtRZZZ4U96RLkJpmhJZvAh6kwt9jOGNN4tI

Wyszukiwanie odbywa się poprzez wskazanie jednej z niżej wymienionych informacji:

  • numeru NIP,

  • nazwy podmiotu (min. 5 znaków z wyłączeniem znaków specjalnych),

  • numeru REGON,

  • numeru konta,

oraz wpisanie daty dziennej, według której rejestr ma wyszukać dane.

4. Jakich rachunków nie znajdziemy w ogóle na białej liście? Co wtedy robić żeby uniknąć kar?

Biała lista podatników zawiera m. in. numery rachunków rozliczeniowych, o których mowa w art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe, lub imiennych rachunków w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której podmiot jest członkiem, otwartych w związku z prowadzoną przez członka działalnością gospodarczą – wskazanych w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniu aktualizacyjnym i potwierdzonych przy wykorzystaniu STIR w rozumieniu art. 119zg pkt 6 Ordynacji podatkowej.

Oznacza to, że na białej liście znajdziemy następujące rodzaje rachunków bankowych:

  • rachunki rozliczeniowe, w tym bieżące i pomocnicze, oraz prowadzone dla nich rachunki VAT,

  • imienne rachunki w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której podmiot jest członkiem, otwarte w związku z prowadzoną przez członka działalnością gospodarczą.

Nie znajdziemy zatem na białej liście:

  • rachunków osobistych,

  • rachunków lokat terminowych;

  • rachunków oszczędnościowych, rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych, w tym rachunków rodzinnych, oraz rachunków terminowych lokat oszczędnościowych;

  • rachunków powierniczych,

  • zagranicznych rachunków polskich podmiotów gospodarczych.

Może się więc zdarzyć, że kontrahent podał na fakturze rachunek inny niż ten, który zawarty jest na Białej Liście. Nabywca aby uniknąć sankcji związanych z zapłatą na innych rachunek niż wskazany w Białej Liście powinien, zgodnie z art. 2 ust. 2 lit. b ustawy nowelizującej, złożyć zawiadomienie, o którym mowa w art. 117ba § 3 Ordynacji podatkowej wraz z podaniem numeru rachunku bankowego, który nie znajduje się na białej liście i na który podatnik dokonał zapłaty, do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu. Przy czym, należy zwrócić uwagę, że urzędem skarbowym, do którego należy skierować zawiadomienie jest urząd skarbowy Kontrahenta a nie Nabywcy.

5. Jakie są konsekwencje płatności na rachunek niezamieszczony na białej liście w CIT i VAT?

(a) Skutki w podatkach dochodowych (PIT i CIT)

Podmioty opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT) z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, zgodnie z art. 2 ust. 2 lit. a ustawy nowelizującej oraz podmioty opodatkowane CIT, zgodnie z art. art. 3 ust. 2 lit. a tej ustawy, nie mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca jednorazowej wartości transakcji stanowiącej równowartość lub przekraczającą 15000 zł brutto:

1) została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego lub

2) została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług – w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, potwierdzonych fakturą, dokonanych przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny.

W przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca jednorazowej wartości transakcji przekraczającej 15 000 zł brutto została dokonana z naruszeniem ww. warunków, podatnicy w tej części:

1) zmniejszają koszty uzyskania przychodów albo

2) w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów – zwiększają przychody

– w miesiącu, w którym odpowiednio została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego albo został zlecony przelew.

Innymi słowy, w przypadku transakcji równej lub przekraczającej kwotę 15 000 zł brutto, przedsiębiorca zobowiązany jest do płatności na rachunek zamieszczony na Białej Liście. Zasadniczo płatność got&oac...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »