Aspekty podatkowe aportu z agio

Zgodnie z przepisami prawa handlowego udziałowcy mają możliwość przekazania wartości wkładu niepieniężnego (aportu) na kapitał zakładowy spółki lub podzielenia tej wartości również na inne kapitały (np. zapasowy). Należy jednak pamiętać o podatkowych aspektach przekazania wkładu na kapitał zapasowy.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

Skutki dla spółki otrzymującej aport

W zakresie konsekwencji dla spółki otrzymującej wkład niepieniężny kluczowe znaczenie ma art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r., poz. 851, z późn. zm., dalej: ustawa o CIT). Zgodnie z tym przepisem do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego, funduszu udziałowego albo funduszu założycielskiego, albo funduszu statutowego w banku państwowym, albo funduszu organizacyjnego ubezpieczyciela.

Powyższy przepis oznacza, że wszelkie kwoty przekazane na kapitał zakładowy lub kapitał zapasowy spółki nie będą podlegały opodatkowaniu po stronie tej spółki.

Skutki dla spółki dokonującej aportu

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT przychodem jest nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce albo wartość wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część; przepisy art. 14 ust. 1-3 (tj. dotyczące określania wartości rynkowej) stosuje się odpowiednio.

Przepis ten budzi od wielu lat liczne wątpliwości. Kwestią problematyczną jest to, w jaki sposób powinien zostać obliczony przychód podmiotu wnoszącego aport w sytuacji, gdy wartość rynkowa aportu jest wyższa niż wartość nominalna objętych udziałów i nadwyżka ta zostanie przekazana na kapitał zapasowy/rezerwowy spółki (tzw. agio). W szczególności istotne jest, czy organy podatkowe mają prawo szacować przychód w wysokości rynkowej wkładu.

Powyższe kwestie były przedmiotem licznych, często sprzecznych ze sobą, interpretacji organów podatkowych oraz wyroków sądów administracyjnych. W ostatnim okresie jednak można zauważyć przychylniejsze stanowisko zarówno sądów administracyjnych, jak i organów podatkowych.

W interpretacji z 31 maja 2016 r. (nr IBPB-1-2/4510-375/16/MS) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach potwierdził stanowisko podatnika, zgodnie z którym językowa wykładnia art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT prowadzi do wniosku, że opodatkowaniu podlega wyłącznie nominalna wartość udziałów bądź akcji objętych w zamian za tego rodzaju wkład niepieniężny. Przepis ten wyraźnie odwołuje się bowiem do nominalnej wartości obejmowanych udziałów (akcji), a nie do żadnej innej wartości, np. ceny emisyjnej udziałów, księgowej czy też rynkowej wartości wnoszonego wkładu. Organ podatkowy zaakceptował również, że organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej nie będzie mógł określić przychodu podmiotowi wnoszącemu aport w innej wysokości niż wartość nominalna objętych udziałów w spółce na podstawie art. 14 ustawy o CIT. Stanowisko takie zajął także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w prawomocnym wyroku z 25 lutego 2016 r. (sygn. akt I SA/Po 2029/15).

Podstawa opodatkowania w VAT a aport z agio

W zakresie podatku od towarów i usług kwestią dyskusyjną jest to, czy wartości przekazane na kapitał zapasowy mają wpływ na podstawę opodatkowania w VAT.

Zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych podstawą opodatkowania dla czynności wniesienia aportu do spółki kapitałowej w zamian za jej udziały/akcje będzie - zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 710, z późn. zm., dalej: ustawa o VAT), w zw. z art. 29a ust. 6 pkt 1 tej ustawy - wszystko, co stanowi zapłatę, którą podmiot wnoszący aport otrzyma od spółki z tytułu dokonania aportu składników majątku, pomniejszone o kwotę VAT. Organy podatkowe uznają zatem, że na podstawę opodatkowania nie będzie składać się kwota przekazana na kapitał zapasowy (agio), w zamian za to świadczenie spółka wnosząca aport nie otrzyma bowiem żadnego świadczenia zwrotnego/przysporzenia majątkowego. Podejście takie zaprezentował, przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 26 lipca 2016 r. (nr IPPP3/4512-460/16-3/KP).

Aport z agio a podatek od czynności cywilnoprawnych

W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych kluczowe jest określenie, czy opodatkowaniu tym podatkiem podlegają jedynie kwoty przekazane na kapitał zakładowy, czy też kwoty przekazane na kapitał zapasowy. Podstawę opodatkowania stanowi przy zawarciu umowy wartość wkładów do spółki osobowej albo wartość kapitału zakładowego, a przy wniesieniu lub podwyższeniu wkładów do spółki osobowej albo podwyższeniu kapitału zakładowego - wartość wkładów powiększających majątek spółki osobowej albo wartość, o którą podwyższono kapitał zakładowy (art. 6 ust. 1 pkt 8 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 223).

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów, opodatkowaniu PCC podlega podwyższenie kapitału zakładowego. Przepisy jednak nie wskazują precyzyjnie, czy przekazanie części wkładu na kapitał zapasowy powoduje obowiązek zapłaty PCC również od tej części.

Na szczęście dla podatników organy podatkowe jednolicie prezentują stanowisko, że podatkiem PCC będzie podlegać zmiana umowy spółki dotycząca podwyższenia kapitału zakładowego. Nadwyżka (tzw. agio) przekazana na kapitał zapasowy nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Stanowisko takie zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 8 marca 2016 r. (nr IPPB2/4514-619/15-2/LS).

Marek Kanczew

Wszystkie artykuły z tego działu »

WASZE KOMENTARZE (0)

Dodaj nowy komentarz

komentarz:
podpis:
 

Drodzy Użytkownicy podatki.biz. Choć czytamy uważnie Wasze komentarze, nie odpowiadamy na pytania w kwestiach szczegółowych. Zadając je, kierujecie je nie do nas, a do innych Użytkowników podatki.biz. Jeżeli chcecie wyjaśnić lub rozwiązać jakiś problem, zachęcamy do skorzystania z naszego forum dyskusyjnego - www.podatki.biz/forum

Zespół podatki.biz

Napisz komentarz...