10.08.2018

Na początku 2018 roku do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzono ograniczenie, dotyczące zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych nieodpłatnie, jeżeli nabycie to korzystało ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn. Ustawodawca motywował zaostrzenie przepisów tym, iż wielu podatników stosowało agresywną optymalizację kosztową, poprzez wielokrotne amortyzowanie tego samego majątku, przekazywanego między sobą nieodpłatnie.

Jak się okazało wylano dziecko z kąpielą - ucierpiało wielu uczciwych podatników, np. spadkobierców środków trwałych związanych z działalnością gospodarczą rodzica czy innego bliskiego krewnego, chcących kontynuować działalność zmarłego.

Ustawodawca postanowił skorygować wprowadzone pod koniec ubiegłego roku zapisy i przywrócić (w dużej mierze choć nie całkowicie) stan, obowiązujący do końca roku 2017.

Art. 23 pkt 45a ppkt a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - przed omawianą zmianą - wskazywał, iż nie zalicza się do KUP:

odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych:

a) nabytych nieodpłatnie, jeżeli:

• nabycie to nie stanowi przychodu z tytułu nieodpłatnego otrzymania rzeczy lub praw lub
• dochód z tego tytułu jest zwolniony od podatku dochodowego, lub
• nabycie to korzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, lub
• nabycie to stanowi dochód, od którego na podstawie odrębnych przepisów zaniechano poboru podatku.

Obecnie przepis przyjął brzmienie (i uwaga: stosuje się go do dochodów uzyskanych od 1.01.2018 r.):

...

45a) odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych:

a) nabytych nieodpłatnie, z wyjątkiem nabytych w drodze spadku, jeżeli:

• nabycie to nie stanowi przychodu z tytułu nieodpłatnego otrzymania rzeczy lub praw lub
• dochód z tego tytułu jest zwolniony od podatku dochodowego, lub
• nabycie to korzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, lub
• nabycie to stanowi dochód, od którego na podstawie odrębnych przepisów zaniechano poboru podatku,

W ustawie w art. 23 dodano jednocześnie ust. 9 w brzmieniu:

Przepisu ust. 1 pkt 45a lit. a nie stosuje się do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, nabytych w drodze darowizny, jeżeli darczyńca dokonywał odpisów amortyzacyjnych od tych składników. W tym przypadku stosuje się odpowiednio przepisy art. 22g ust. 12 (...W razie zmiany formy prawnej, a także połączenia albo podziału podmiotów dokonywanych na podstawie odrębnych przepisów - wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ustala się w wysokości wartości początkowej określonej w ewidencji (wykazie) podmiotu o zmienionej formie prawnej, podzielonego albo połączonego. Zasadę tę stosuje się odpowiednio do spółek niebędących osobami prawnymi...) oraz art. 22h ust. 3 (...Podmioty powstałe w wyniku zmiany formy prawnej, podziału albo połączenia podmiotów, o których mowa w art. 22g ust. 12 lub 13, dokonują odpisów amortyzacyjnych z uwzględnieniem dotychczasowej wysokości odpisów oraz kontynuują metodę amortyzacji przyjętą przez podmiot o zmienionej formie prawnej, podzielony albo połączony, z uwzględnieniem art. 22i ust. 2-7) i nie stosuje się przepisu art. 22g ust. 15 (W razie nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w drodze spadku lub darowizny, łączną wartość początkową nabytych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowi suma ich wartości rynkowej, nie wyższa jednak od różnicy pomiędzy wartością tego przedsiębiorstwa albo jego zorganizowaną częścią a wartością składników mienia, niebędących środkami trwałymi ani wartościami niematerialnymi i prawnymi, określoną dla celów podatku od spadków i darowizn).

Zmiany oznaczają, iż w przypadku składników majątkowych otrzymanych w drodze spadku spadkobierca ustala ich wartość początkową i dokonuje amortyzacji na podobnych zasadach, jak przed zmianą z początku roku - bez względu, czy nabycie korzysta czy też nie ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn.

W przypadku darowizny - zamiast dotychczasowego wyłączenia możliwości amortyzacji wprowadzono zasadę jej kontynuowania. Obdarowany, jeśli składniki majątkowe były amortyzowane uprzednio przez darczyńcę kontynuuje amortyzację, ze wszystkimi tego konsekwencjami (uwzględnia wartość dokonanych przez darczyńcę odpisów i kontynuuje przyjętą przez niego metodę amortyzacji).

Co istotne, zmiany stosuje się do dochodów uzyskanych od dnia 1.01. 2018 r. Oznacza to, iż możliwe jest dokonanie uaktualnienia kosztów uzyskania przychodów w przypadku podatników, którzy wykorzystują w swojej działalności składniki majątkowe otrzymane w drodze spadku lub darowizny po 1.01.2018 r.

Omawiane zmiany wprowadziła ustawa z dnia 15.06.2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2018 r. poz. 1291). Weszła w życiu 19.07.2018 r.

Redakcja podatki.biz