Akcyza a prawo własności - wyrok TK

Podatnik nie może ponosić negatywnych konsekwencji złożenia fałszywego oświadczenia przez osoby trzecie - stwierdził w czwartek Trybunał Konstytucyjny. Sprawa dotyczyła podatku akcyzowego oraz oświadczeń dotyczących przeznaczenia nabywanych paliw.

Sprawa odnosiła się do skargi złożonej przez spółkę z o.o., która dotyczyła zwolnienia z akcyzy oraz prawa własności. Spółka zajmowała się handlem paliwami. W skardze kwestionowała zgodność z konstytucją rozporządzania Ministra Finansów z 2002 r. – spółka argumentowała, że część przepisów ogranicza prawo własności.

Kontrowersje wzbudziły przepisy (w kształcie obowiązującym w 2003 r.) przenoszące na sprzedawcę oleju opałowego odpowiedzialność finansową w przypadku podania przez nabywcę nieprawdziwych informacji w oświadczeniu o przeznaczeniu oleju do celów grzewczych (stawka opodatkowania różni się w zależności od przeznaczenia oleju).

W wyroku z dnia 12 lutego 2015 r. (sygn. akt – SK 14/12) Trybunał uznał, że niektóre z kwestionowanych przepisów rozporządzenia są niezgodne z ustawą zasadniczą.

Za naruszające art. 64 ust. 1 i 3 w związku z art. 2 oraz art. 31 ust. 3 konstytucji uznano § 6 ust. 5 w związku z § 5 pkt 1, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2003 r., oraz z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 22 marca 2002 r. w sprawie podatku akcyzowego w zakresie, w którym dotyczy przypadków nieświadomego przyjęcia przez sprzedającego oświadczenia o przeznaczeniu nabywanego oleju na cele opałowe zawierającego nieprawdziwe dane.

„W świetle art. 64 ust. 1 i 3 w związku z art. 2 oraz art. 31 ust. 3 konstytucji podatnik nie może ponosić negatywnych konsekwencji składania fałszywych oświadczeń przez osoby trzecie – nabywców oleju opałowego, w przypadku, gdy nie miał on świadomości, że przyjmuje oświadczenie o przeznaczeniu oleju opałowego zawierające nieprawdziwe dane” – argumentuje TK.

Sędziowie zaznaczyli, że w takim przypadku warunek skorzystania z preferencyjnej stawki podatkowej albo ze zwolnienia podatkowego miałby cechy niemożliwe do spełnienia. W efekcie godziłoby to w zasadę zaufania do państwa i stanowionego prawa i zasadę proporcjonalności ograniczeń praw majątkowych jednostki.

Wyrok Trybunału jest ostateczny. Jego sentencja zostanie opublikowana w Dzienniku Ustaw.

mp