Abonament medyczny a składki ZUS, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

Planujemy wprowadzić w firmie dopłaty do abonamentu medycznego dla naszych pracowników. Będzie to świadczenie częściowo odpłatne, skierowane do wszystkich zatrudnionych. Każdy z pracowników będzie mógł za niewielką miesięczną odpłatnością, stanowiącą około 5% rzeczywistego kosztu ponoszonego przez firmę wykupić abonament. Ponieważ wartość świadczenia finansowanego przez pracodawcę będzie stanowiła przychód pracownika ze stosunku pracy, powstały wątpliwości, czy nie powinniśmy opłacać od wartości dofinansowania również składek na ZUS? Chodzi o składki na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych i ubezpieczenie zdrowotne.

Świadczenie, polegające na sfinansowaniu pracownikowi większości kosztów korzystania z abonamentu medycznego niewątpliwie zwiększa przychód pracownika ze stosunku pracy. A zasadniczo przychód pracownika ze stosunku pracy stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (a obowiązek uwzględnienia w podstawie kwot dla tych składek służy - jak się za chwilę okaże - również do stwierdzenia obowiązku w stosunku do większości pozostałych składek obowiązkowych).

Są jednak wyjątki. Analizując, czy wartość dofinansowania udzielonego pracownikowi będzie zwiększała podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne musimy wstępnie brać pod uwagę dwa akty prawne: Ustawę z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. |To drugie zawiera w par. 2 zestawienie przychodów pracownika, które nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Jest wśród nich przychód, stanowiący korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Aby móc stosować zapisy rozporządzenia wyłączające to świadczenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, zasady korzystania z niego powinny być sformalizowane - ujęte w albo w układzie zbiorowym, albo w regulaminie wynagradzania albo w wewnętrznych przepisach o wynagradzaniu pracowników. Dodatkowo musi ono przybrać formę świadczenia niepieniężnego (czyli to pracodawca finansuje koszt zakupu abonamentu medycznego, a pracownik jedynie korzysta z uprawnienia nabycia go po obniżonej - w stosunku do detalicznej - cenie). Gdyby pracownik uzyskał dofinansowanie gotówkowe na zakup abonamentu, i następnie za tak otrzymaną kwotę kupował abonament korzystając z dofinansowania, zwolnienie nie miałoby zastosowania.

Po ustaleniu, że świadczenie polegające na dofinansowaniu abonamentu medycznego podlega wyłączeniu z podstawy składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, czas na pozostałe składki.

Ubezpieczenie zdrowotne

Zgodnie z art. 81 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, która reguluje m.in. kwestie związane z ustaleniem podstawy składki na ubezpieczenie zdrowotne, do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Jeśli więc sfinansowanie części kosztów zakupu abonamentów medycznych jest wyłączone z podstawy składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, wyłączone będzie również z podstawy składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Fundusz pracy

Zasady ustalania i opłacania składek na Fundusz Pracy zostały uregulowane w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Jej artykuł 104 stanowi, iż pracodawcy i inne jednostki organizacyjne opłacają za ubezpieczonych obowiązkowe składki na Fundusz Pracy ustalone od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. Jak z tego wynika - analogicznie jak w przypadku składek na ubezpieczenie zdrowotne dofinansowanie nie będzie stanowiło podstawy wymiaru składek na Fundusz Pracy.

Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP)

Aby rozstrzygnąć kwestię podstawy wymiaru w przypadku FGŚP sięgnąć z kolei należy do ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Stanowi ona, iż pracodawcy opłacają składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ustalone od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Czyli wyłączenie dofinansowania abonamentu medycznego rozciąga się również na FGŚP.

Fundusz Emerytur Pomostowych (FEP)

Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych w art. 36 stanowi, iż podstawę wymiaru składki na Fundusz Emerytur Pomostowych stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Stąd, nawet jeśli pracownik korzystający z dofinansowanego abonamentu medycznego objęty jest obowiązkiem opłacania składek na FEP, wartość świadczenia nie zwiększa podstawy wymiaru tej składki.

Redakcja podatki.biz