Orzecznictwo podatkowe: Stan upadłości nie pozbawia prawa do odliczenia VAT

Sprzedaż jakiegokolwiek towaru jako składnika majątkowego masy upadłości, dokonywana przez syndyka masy upadłości w ramach procesu upadłościowego, stanowi dostawę towaru. Czynność ta podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdzie podatnikiem jest upadły, który w tym zakresie prowadzi szeroko rozumianą działalność gospodarczą w postaci działalności handlowej. Oceny tej nie zmienia fakt nie kontynuowania przez upadłego swojej dotychczasowej działalności w rozumieniu przepisów prawa gospodarczego lub dokonania sprzedaży przez syndyka przedsiębiorstwa upadłego.

Wydatki ponoszone przez syndyka masy upadłości na usługi niezbędne do prawidłowego prowadzenia postępowania upadłościowego, takie jak doradcze, obsługi w zakresie spraw finansowych, organizacyjnych i zarządczych, są kosztami ogólnymi i mają bezpośredni związek z działalnością gospodarczą upadłego podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Anna Apollo, Sędziowie Sędzia WSA Mirosław Kupiec (spr.), Sędzia WSA Barbara Orzepowska-Kyć, Protokolant St. sekr. sąd. Anna Charchuła, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 września 2009 r. przy udziale - sprawy ze skargi G.J. - syndyka masy upadłości "A" Sp. z o.o. w R. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług:

1. uchyla zaskarżoną decyzję;
2. stwierdza, iż zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się wyroku;
3. zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w K. na rzecz strony skarżącej kwotę [...] zł (słownie: [...] złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] r. nr [...] Dyrektor Izby Skarbowej w [...] utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w R. z dnia [...] r. nr [...], którą organ pierwszej instancji określił Kolejowemu "A" Sp. z o.o. w upadłości z siedzibą w R., reprezentowanej przez Syndyka masy upadłości G. J., w rozliczeniu podatku od towarów i usług za styczeń 2008 r. kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w wysokości 0 zł oraz kwotę do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy w wysokości 0 zł.

Stan sprawy przedstawia się następująco:

Postanowieniem Sądu Rejonowego w G. z dnia [...] r. ogłoszono upadłość Kolejowego "A" Sp. z o.o. z siedzibą w R. (zwaną dalej Spółką w upadłości) obejmującą likwidację majątku.

Dnia [...] kwietnia 2007 r. Syndyk masy upadłości G. J. działając w imieniu Spółki w upadłości i likwidując jej majątek dokonał sprzedaży przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55 k.c. za kwotę netto [...] zł. Sprzedaż ta nie była objęta zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług z mocy prawa na podstawie art. 6 pkt 1 u.p.t.u. z 2004 r. Po sprzedaży przedsiębiorstwa pozostały: krzesła biurowe, biurko, monitor, drukarka, komputer, dwa kalkulatory oraz wierzytelności względem "B" S.A.

W deklaracji VAT-7 za miesiąc styczeń 2008 r. Spółka w upadłości wykazała nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy w wysokości [...] zł.

W wyniku przeprowadzonej kontroli podatkowej ustalono, że w rejestrze nabyć i podatku naliczonego zaewidencjonowano podatek naliczony w kwocie [...] zł oraz nabycia bez odliczeń w kwocie (-)[...] zł, które wynikały z następujących faktur VAT:

1/ dwóch faktur korygujących z dnia [...] r. wystawionych przez "C" Sp. z o.o. do faktury VAT z dnia [...] i [...] r.,

2/ z dnia [...] r. nr [...], gdzie kwota podatku VAT wynosiła [...] zł, wystawionej przez "D" za wynagrodzenie zgodnie z umową zawartą dnia [...] października 2005 r. dotyczącą świadczenia usług doradztwa, obsługi w zakresie spraw finansowych, organizacyjnych i zarządczych niezbędnych do prawidłowego prowadzenia postępowania upadłościowego,

3/ z dnia [...] r. nr [...], gdzie kwota podatku wynosiła [...] zł, wystawionej przez "D" za koszty dojazdów.

Ustalono też, że w lutym i kwietniu 2008 r. Spółka w upadłości sprzedała kalkulatory i drukarkę za łączną wartość [...]zł (podatek VAT [...] zł).

Po wszczęciu postępowania podatkowego z urzędu Naczelnik Urzędu Skarbowego w R. decyzją z dnia [...] r. nr [...] określił Spółce w upadłości, reprezentowanej przez Syndyka masy upadłości G. J., za styczeń 2008 r. kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w wysokości 0 zł oraz kwotę do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy w wysokości 0 zł.

W uzasadnieniu decyzji organ podatkowy uznał, że odliczenie podatku naliczonego z powyższych faktur VAT nie było możliwe na gruncie art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm., zwanej dalej u.p.t.u. z 2004 r.), gdyż, zdaniem organu, zakupy te nie były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Sprzedaż dokonaną w lutym i kwietniu 2008 r. organ uznał za nie związaną z działalnością gospodarczą, lecz za realizację likwidacji majątku masy służącą zaspokojeniu wierzycieli. Odnośnie sprzedaży wierzytelności zauważył, że może ona następować w formie cesji, która to czynność nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

W odwołaniu z dnia [...] stycznia 2009 r. działający w imieniu Spółki w upadłości Syndyk masy upadłości G. J. wnosił o uchylenie decyzji organu pierwszej instancji i zwrotu podatku od towarów i usług zgodnie z wnioskiem z dnia [...] maja 2008 r. wraz z odsetkami za zwłokę. W ramach odwołania zgłosił zarzut naruszenia art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. z 2004 r. poprzez całkowite pominięcie tego przepisu oraz art. 86 ust. 1 u.p.t.u. z 2004 r. poprzez dokonanie wykładni rozszerzającej czynności opodatkowanych.

Po rozpatrzeniu odwołania Dyrektor Izby Skarbowej w [...] decyzją z dnia [...] r. utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji.

Wskazał on, że stosownie do art. 86 ust. 1 u.p.t.u. z 2004 r. i orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS) podatek naliczony podlega obniżeniu, gdy towary i usługi, w związku z nabyciem których został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych w sposób bezpośredni, a tym samym bezsporny. Nawiązując do stanu faktycznego sprawy stwierdził, że opisane faktury VAT nie dokumentują nabyć towarów i usług wykorzystywanych przez Spółkę w upadłości do wykonywania czynności opodatkowanych, ponieważ dotyczą likwidacji majątku i prowadzenia postępowania upadłościowego.

W skardze z dnia [...] kwietnia 2009 r. syndyk masy upadłości wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji i zasądzenie kosztów postępowania zarzucił organowi odwoławczemu naruszenie prawa materialnego, tj. art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. z 2004 r. poprzez całkowite pominięcie w toku postępowania zapisów enumeratywnie wymienionych w tym przepisie oraz art. 86 ust. 1 u.p.t.u. z 2004 r. poprzez dokonanie wykładni rozszerzającej tak zwanych czynności opodatkowanych.

W uzasadnieniu skargi podniesiono też zarzut naruszenia art. 124 O.p. wskazując, że decyzjom organów podatkowych brak jest uzasadnienia prawnego i faktycznego w zakresie rozważań, dlaczego transakcje w nich opisane nie zostały uznane za dostawę towarów, chociaż sprzedaży dokonał czynny i zarejestrowany podatnik.

Organ odwoławczy wnosił o oddalenie skargi nie znajdując podstaw do stwierdzenia powyższych naruszeń.

Na rozprawie dnia 11 września 2009 r. pełnomocnik strony skarżącej podtrzymał wnioski i zarzuty zawarte w skardze dodatkowo powołując się na wyrok ETS z dnia 26 maja 2005 r. C-465/03. Pełnomocnik organu odwoławczego wnosił i wywodził jak w odpowiedzi na skargę.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, zważył co następuje:

Skarga jest zas...