Opodatkowanie aportu podatkiem VAT

Od 1 kwietnia 2009 r. w polskim systemie podatkowym nie występuje już zwolnienie, które byłoby dedykowane konkretnie przekazaniu prawa do rozporządzania towarami jak właściciel oraz zbyciu prawa wformie aportu (czyli wkładu niepieniężnego dospółki).

Z końcem marca 2009 r. skończył się bowiem okres przejściowy, w którym podatnicy mogli (mogli, a nie musieli) stosować zwolnienie od VAT przy aporcie do spółki (bez znaczenia przy tym była właściwość stawki dla wnoszonego towaru lub prawa).

Począwszy od kwietnia 2009 r. podatnik, który wnosi aport do spółki (tak kapitałowej, jak i osobowej czy cywilnej), musi opodatkować go, stosując stawkę właściwą dla przedmiotu takiego wkładu.

Rzecz jasna – i nie powinno to budzić żadnych wątpliwości – o opodatkowaniu aportu należy i można mówić jedynie wówczas, gdy wnoszący jest podatnikiem VAT i dokonuje wniesienia w ramach działalności swojego przedsiębiorstwa.

Oznacza to, że tak jak to było w poprzednich latach, i obecnie w ogóle nie podlega opodatkowaniu VAT wniesienie aportu przez podmiot, który nie jest podatnikiem albo który nie działa jako podatnik.

Badając kwestie opodatkowania wkładów niepieniężnych do spółki, należy ponad wszelką wątpliwość stwierdzić, że w przypadku aportu nie może być mowy o czynności nieodpłatnej na rzecz spółki. Jest to konsekwencją tego, że wnosząc aport do spółki, wspólnik/akcjonariusz nie przekazuje spółce składników swojego majątku nieodpłatnie, ale w zamian za udział w przyszłym zysku spółki, czyli za udziały lub akcje.

Ze względu na to, co jest przedmiotem aportu, winien on być klasyfikowany jako dostawa lub świadczenie usług. W każdym przypadku, w którym przedmiotem opodatkowanego aportu są towary (rzeczy), zgodnie z definicją art. 7 ustawy o VAT, czynność musi być uznana za dostawę towarów. Jeżeli właściciel wnosi do spółki prawa (np. licencje), wówczas czynność taka nie byłaby odpłatną dostawą towarów, a w konsekwencji tego – na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o VAT – musiałaby być sklasyfikowana jako odpłatne świadczenie usług.

Jednocześnie fakt, że w ramach aportu następuje wydanie prawa w zamian za towar lub prawo, przesądza według mnie o tym, że mamy tutaj do czynienia ze swego rodzaju barterem. W konsekwencji, wyznaczając podstawę opodatkowania, należy odpowiednio odwołać się do regulacji art. 29 ust. 3 ustawy o VAT; zatem podstawą opodatkowania jest wartość rynkowa wnoszonego towaru lub prawa pomniejszona o VAT.

Można też spotkać się z poglądem, że podstawa opodatkowania winna być definiowana w oparciu o wartość udziałów objętych w zamian za aport, co w praktyce (o ile przyjmiemy, że podstawą jest wartość udziałów pomniejszona o VAT i nie wystąpi agio) bardzo często doprowadzi nas do tej samej kwoty.

Biorąc pod uwagę fakt, że wniesienie aportu jest czynnością odpłatną (a nie – na co wskazywałem powyżej – darmą), nie może być żadnych wątpliwości co do tego, że czynność taka musi być potwierdzona na potrzeby VAT za pomocą „zwykłej” faktury VAT. W żadnym przypadku nie może tutaj być mowy o tym, że któraś ze stron wystawi – dla udokumentowania aportu – np. fakturę wewnętrzną.

Podkreślić trzeba, ze już w pop...