Klasyfikacje statystyczne a VAT

Klasyfikacje statystyczne w ustawie o podatku od towarów i usług1)Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, identyfikując towary i usługi, odsyłają do klasyfikacji wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej. Klasyfikacje statystyczne pozwalają bowiem dokonać oceny czy dana czynność korzysta ze zwolnienia przedmiotowego albo jest opodatkowana stawką inną niż podstawowa.

W tym miejscu wypada wskazać, iż przepisy o podatku od towarów i usług stanowią, iż towary i usługi będące przedmiotem czynności opodatkowanych tym podatkiem, które nie zostały wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, co do zasady, podlegają opodatkowaniu stawką podstawową, tj. w wysokości 22 %²⁾. Zasada ta nie dotyczy jednakże czynności dla których w ustawie lub przepisach wykonawczych określono inną stawkę³⁾.

Powyższy zapis powoduje, iż zachowana zostaje zasada powszechności opodatkowania, która pozornie została złamana brzmieniem legalnej definicji towarów⁴⁾. Zgodnie z tą definicją przez towar należy rozumieć każdą rzecz ruchomą, wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, o ile są:

- przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz
- wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej.

Należy wskazać, iż towarami w rozumieniu w/w przepisów są również grunty⁵⁾. Z powyższej definicji można wyprowadzić pogląd, iż rzecz ruchoma albo któraś z postaci energii, która nie została wymieniona w klasyfikacji wydanej na podstawie przepisów o statystyce publicznej, nie stanowi towaru w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług. Jednakże łączne brzmienie legalnej definicji towarów i zasady, iż towary niewymienione w klasyfikacjach statystycznych podlegają, co do zasady, opodatkowaniu stawką podstawową, prowadzi do wniosku, iż towarem w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług jest każda rzecz oraz energia – przy czym bez znaczenia jest czy została ona wymieniona w klasyfikacji statystycznej⁶⁾.

Ponadto przepisy o podatku od towarów i usług stanowią, iż usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji⁷⁾. Jedynie usług elektronicznych nie identyfikuje się za pomocą klasyfikacji statystycznych⁸⁾.

Reasumując, należy stwierdzić, iż klasyfikacje statystyczne pełnią jedynie funkcję pomocniczą przy interpretacji przepisów ustawy. Pozwalają jednakże na zastosowanie właściwej stawki podatkowej. Sama okoliczność, iż dany towar bądź usługa nie zostały wymienione w klasyfikacji statystycznej, nie jest przesłanką do uznania, iż czynność polegająca na dostawie takich towarów albo świadczeniu takich usług nie podlega opodatkowaniu – wręcz przeciwnie, co do zasady, podlega i to przy zastosowaniu stawki podstawowej⁹⁾.

Statystyka publiczna – zasady ogólne
W polskim porządku prawnym centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach statystyki jest Prezes Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) wykonujący swoje zadania przy pomocy służb statystyki publicznej¹⁰⁾. Prezes GUS jest bezpośrednio podporządkowany Prezesowi Rady Ministrów¹¹⁾. Do zadań Prezesa GUS należy m.in. opracowywanie standardowych klasyfikacji, nomenklatur i definicji podstawowych kategorii, ustalanie wzajemnych relacji między nimi oraz ich interpretacja¹²⁾. W wykonaniu zadań, o których mowa powyżej, Prezes GUS - w porozumieniu z właściwymi naczelnymi organami administracji państwowej - opracowuje:

- podstawowe do określenia przebiegu i opisu procesów gospodarczych i społecznych standardowe klasyfikacje i nomenklatury,
- wzajemne relacje między nimi oraz
- ich interpretacje¹³⁾.

Standardowe klasyfikacje i nomenklatury, wprowadza Rada Ministrów w drodze rozporządzenia¹⁴⁾. Klasyfikacje i nomenklatury, o których mowa powyżej, mają zastosowanie w statystyce, ewidencji i dokumentacji oraz rachunkowości, a także w urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej¹⁵⁾. Ponadto, jak już wspomniano, ww. klasyfikacje i nomenklatury mają zastosowanie, co do zasady, do identyfikowania towarów i usług dla potrzeb przepisów o podatku od towarów i usług¹⁶⁾.

Na podstawie przepisów nakładających na Prezesa GUS obowiązek opracowania standardów klasyfikacyjnych oraz ich interpretacji – wydał on komunikat określający tryb wydawania opinii interpretacyjnych według obowiązujących standardów klasyfikacyjnych¹⁷⁾. Zgodnie z powyższym komunikatem zasadą jest, że zainteresowany podmiot sam klasyfikuje prowadzoną działalność, swoje produkty (wyroby i usługi), towary, środki trwałe i obiekty budowlane według zasad określonych w poszczególnych klasyfikacjach i nomenklaturach, wprowadzonych rozporządzeniami Rady Ministrów lub stosowanych bezpośrednio na podstawie przepisów Wspólnoty Europejskiej¹⁸⁾. Wyjątkowo w przypadku trudności w ustaleniu właściwego grupowania rodzaju prowadzonej działalności, wyrobu lub usługi, towaru, środka trwałego lub obiektu zainteresowany podmiot, o którym mowa powyżej, może zwrócić się do Ośrodka Interpretacji Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego w Łodzi z wnioskiem o udzielenie informacji w zakresie stosowania standardów klasyfikacyjnych¹⁹⁾. Wniosek ten może dotyczyć wydania informacji na podstawie następujących klasyfikacji:

- Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD),
- Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU),
- Scalonej Nomenklatury Towarowej Handlu Zagranicznego (CN),
- Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT),
- Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB).

Pamiętać należy, że gdy wniosek o udzielenie informacji w zakresie stosowani...