Opodatkowanie leasingu podatkiem od towarów i usług (2)

W artykule z dnia 10 marca 2006 r., zamieszczonym na łamach serwisu podatki.biz, omówiono wstępne zagadnienia zawiązane z opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług umowy leasingu, które pozwalają prawidłowo zaliczyć daną umowę leasingu bądź to do kategorii czynności o charakterze dostawy towarów, bądź to do kategorii czynności o charakterze świadczenia usług. Dokonanie powyższej kwalifikacji pozwala na prawidłowe określenie miejsca świadczenia oraz momentu powstania obowiązku podatkowego. W poniższym artykule zostaną przedstawione pozostałe zagadnienia dotyczące opodatkowania umowy leasingu podatkiem od towarów i usług. W szczególności zajmiemy się takimi zagadnieniami jak:

- podstawa opodatkowania;

- stawka opodatkowania;

- odliczenie i zwrot podatku naliczonego.

Podstawa opodatkowania

Na gruncie Ustawy o podatku od towarów i usług przyjęto, iż co do zasady podstawą opodatkowania jest obrót¹⁾. Zgodnie z legalną definicją obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży oraz otrzymanych zaliczek (zadatków, przedpłat lub rat) pomniejszona o kwotę należnego podatku²⁾. Należy w tym miejscu wskazać, iż kwota należna obejmuje:

- całość świadczenia należnego od nabywcy oraz

- otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, a nie obejmuje kwoty należnego podatku.

W przypadku umów leasingu zaliczanych do kategorii czynności o charakterze dostawy towarów podstawę opodatkowania będzie stanowić wartość całego należnego finansującemu świadczenia pomniejszonego o kwoty podatku należnego. Natomiast w przypadku umów leasingu traktowanych jako świadczenie usług podstawę opodatkowania stanowić będzie wartość każdorazowo należnej raty pomniejszonej o kwoty należnego podatku.

Stawka opodatkowania

Co do zasady dostawa towarów albo świadczenie usług dokonane na podstawie umowy leasingu opodatkowane jest stawką podstawową – tj. 22%. Jedynie w wyjątkowych przypadkach umowy leasingu, z uwagi na przedmiot transakcji, korzystają ze zwolnienia od opodatkowania³⁾. Zwolnione od opodatkowania będą w szczególności transakcje mające za przedmiot towary używane pod warunkiem, że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego; zwolnienie dotyczy również używanych budynków i budowli lub ich części, będących przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze⁴⁾.

Należy wspomnieć, iż zwolnienie z opodatkowania podatkiem od towarów i usług rozciągnięto na dostawę samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych o przeznaczeniu ogólnym, będących towarami używanymi w rozumieniu U.p.t.u.⁵⁾. W powyższym przypadku nieistotną jest okoliczność, czy podatnikom dokonującym dostawy tych pojazdów przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, czy też nie ⁶⁾ - istotnym jest natomiast okres, przez jaki podatnik dokonujący dostawy użytkował dany pojazd. Warto w tym miejscu wspomnieć, iż organy podatkowe podkreślają, że podstawą do uznania towaru za używany jest sam fakt używania towaru przez pół roku, nie jest istotne natomiast, czy używający jest jego właścicielem, gdyż przepis nie odwołuje się do żadnego tytułu prawnego stanowiącego podstawę używania danego towaru⁷⁾. Powyższe zwolnienie będzie miało zastosowanie jedynie do umów leasingu traktowanych jako dostawa towarów.

Odliczenie i zwrot podatku naliczonego

Korzystającym oraz finansującym przysługuje prawo do odliczania i zwrotu podatku naliczonego na zasadach ogólnych. Prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego przy otrzymaniu towarów i usług w zakresie, w jakim te towary lub usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług – jest podstawowym prawem podatnika wynikającym z samej konstrukcji tego podatku, jako podatku od wartości dodanej (VAT)⁸⁾. Celem podatku od wartości dodanej jest bowiem pośrednie opodatkowanie konsumpcji, stąd dla podatników tego podatku winien być on neutralny (tzw. zasada neutralności podatku od wartości dodanej)⁹⁾.

Odliczenie i zwrot podatku naliczonego – regulacje szczególne

Ustawa o podatku od towarów i usług przewiduje jednak odstępstwa od zasady neutralności tego podatku. Wyjątek od zasady, iż odliczeniu podlega co do zasady cały podatek naliczony, został przewidziany m.in. w ar...