Koszty uzyskania przychodów inne niż bezpośrednio związane z przychodami

Kwestia właściwego stosowania metod rozliczania kosztów podatkowych w czasie stanowi obecnie jedno z najciekawszych oraz powodujących najwięcej wątpliwości zagadnień związanych z prawidłowym ustaleniem kwoty kosztów uzyskania przychodów w danym roku podatkowym. Z dniem 1 stycznia 2007 r. ustawodawca wprowadził do porządku prawnego kategorie kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio związanych z przychodami oraz kosztów uzyskania innych niż bezpośrednio z nimi związane. Zastosowana terminologia stwarza wiele praktycznych problemów, ponieważ ustawy podatkowe nie zawierają samodzielnych definicji ww. pojęć. Jak należy rozliczać koszty inne niż bezpośrednio z przychodami związane?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami koszty uzyskania przychodów inne niż bezpośrednio związane z przychodami, co do zasady, należy potrącać w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą (art. 22 ust. 5c ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ostat. zm. Dz. U. z 2009 r. Nr 127, poz. 1052, dalej: updf, oraz art. 15 ust. 4d ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, ostat. zm. Dz. U. z 2009 r. Nr 127, poz. 1052, dalej: updp).

Należy jednak pamiętać, że za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw bądź biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (art. 22 ust. 5d updf, art. 15 ust. 4e updp). Zasada ta nie dotyczy również kosztów inwestycji zaniechanych (art. 22 ust. 5e updf, art. 15 ust. 4f updp) oraz wynagrodzeń i składek na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne, FP, FGŚP i zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez pracodawców (art. 22 ust. 6ba i ust. 6bb updf, art. 15 ust. 4g i ust. 4h updp).

Generalnie przyjmuje się, że za koszty inne niż bezpośrednie można uznać te koszty, których nie da się powiązać z konkretnym przychodem przedsiębiorców. W szczególności są to koszty ubezpieczeń, prenumeraty czasopism, telefonów, energii elektrycznej, opłat leasingowych, czynszów, reklam, promocji, remontów, materiałów biurowych. Kosztami innymi niż bezpośrednie będą także koszty obsługi prawnej, doradztwa, badania sprawozdań finansowych, szkoleń pracowników, obsługi bankowej i usług marketingowych. W stosunku do tych kategorii wydatków, które podatnik ponosi, zabezpieczając źródło przychodów, w celu osiągnięcia przychodów przyszłych lub tych, które nie powodują powstania nowych składników aktywów, ustawodawca wprowadza zatem zasadę, iż stają się one kosztem w chwili ich poniesienia.

Jeżeli ww. koszty dotyczą okresu przekraczającego rok, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, stanowią one koszty uzyskania proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Wyjątek dotyczy sytuacji, gdy dokument źródłowy wskazuje, jaka cześć kosztu dotyczy roku podatkowego, a jaka lat kolejnych.

Jednakże, kwalifikując poszczególne wydatki, w każdej sytuacji należy brać pod uwagę wszystkie okoliczności stanu faktycznego.

Jak ...